Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

WAT DOEN RECHTERS EN ADVOKATEN ?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

WAT DOEN RECHTERS EN ADVOKATEN ?

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

De geschiedenis van het strafrecht laat duidelijk, zoals met alles, ontwikkelingen zien op het strafrechtelijk terrein.

Met betrekking tot de organisatie zien we dat de bevoegdheid tot straffen steeds meer wordt gecentraliseerd bij de centrale overheid, die daartoe rechters aanstelt, terwijl in vroeger tijden de bevoegdheid lag bij het familiehoofd en wat later bij de steden. Ook de aard en de omvang van de straf is thans anders dan voorheen.

Het is nu niet denkbaar meer dat eenzelfde straf wordt uitgesproken als de rechtbank te Goes in 1868 deed, toen twee zusjes van negen en vijf jaar wegens diefstal van een paar kwartjes tot zeven jaar tuchthuis werden veroordeeld.

De Officier van Justitie

Het vervolgen van personen die verdacht worden van het plegen van strafbare feilen, is toevertrouwd aan de officier van justitie.

Kleine overtredingen worden afgedaan met geldboeten.

Bij herhaling van begane overtredingen en bij meer ernstige feiten kan de officier van justitie de zaak voorleggen aan de rechter met de bedoeling, dat deze op zijn voorstel straf zal opleggen.

De officier van justitie heeft de vrijheid om geringe feiten niet te vervolgen.

Wanneer er sprake is van heel ernstige feiten, zoals bij moord, inbraak, brandstichten, wordt altijd een strafvervolging ingesteld.

De rechter

De rechter heeft als taak het in het openbaar te onderzoeken wat er nu precies gebeurd is, of het bewijs geleverd is, of de wet het feit dat gepleegd is strafbaar heeft gesteld, of er omstandigheden zijn, die maken dat er volgens het recht niet gestraft moet worden. Tenslotte moet de rechter beslissen welke straf moet worden opgelegd.

Doeleinden van straf

Bij het bepalen, welke straf moet worden opgelegd, zal de rechter overdenken wat hij met de straf wil bereiken en welk gevolg deze mogelijk zal hebben voor de veroordeelde.

Hierbij zal bedacht moeten worden: de ernst van het gebeurde; de omstandigheden; die het gebeuren min of meer begrijpelijk maken; een vraag of er nog wat goed te maken valt; de toekomstmogelijkheden van de gestrafte; de mogelijkheid om deze met de straf te beïnvloeden dat hij zijn leven zal beteren en aan de wenselijkheid van de maatschappij te beschermen.

In d.e loop der tijden heeft men verschillend over de rechtvaardiging van de op te leggen straf gedacht.

Er kunnen twee groepen van denkwijzen worden aangeduid:

— de zgn. absolute theorieën: er wordt gestraft omdat er is overtreden;

— de zgn. relatieve of doeltheorieën: er wordt gestraft opdat men daarmee in de toekomst iets wil bereiken.

Bij de eerste groep denkt men dan aan vergelding.

Bij de tweede groep wordt gedacht aan het voorbeeld stellen aan de maatschappij, opdat de maatschappij weet dat overtredingen worden gestraft; men hoopt dan dat de maatschappij door het voorbeeld zal worden weerhouden ook overtredingen te begaan. Daarnaast hoopt men met het straffen van een overtreder, dat hij in de toekomst geen overtredingen zal begaan.

Verder kunnen nog genoemd worden de gemengde theorieën, waarin als belangrijkste kenmerken kunnen worden aangeduid: de handhaving van de rechtsorde, de bescherming van de maatschappij, het oplossen van konflikten, bijvoorbeeld veroordeling tot betaling van schadevergoeding aan de benadeelde; de resocialisatie, d.w.z. dat de straf dienstbaar wordt gemaakt aan de terugkeer van de overtreder in de normale samenleving.

Straffen

Bij de minst ernstige overtredingen wordt meestal volstaan met geldboeten. Uiteraard

wordt er gekeken naar de draagkracht van degene, die betalen moet. Een boste van ƒ l.OCO, — is voor iemand die per maand netto ƒ 3.000, — vc dient, .minder zwaar dan voor iemand die ƒ 2.000, — verdient.

Daarnaast is cr de mogelijkheid van hot o; :1c»ffen van gevangenisstraf. Ook is mogelijk een gekombineerde straf op te leggen, d.w.z. geldboete en gevangenisstraf,

In Nederland wordt veel gewerkt met het opleggen van voorwaardelijke straffen; wanneer bijvoorbeeld een gevangenisstraf van vier maanden wordt uitgesproken, waarvan twee maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar, dan moet. de gestrafte twee maanden de gevangenis in. Gedraagt hij zich de volgende 'twee jaar goed, dan is hij van de rest geheel af. Doet hij dit niet, dan loopt hij de kans dat hij alsnog de resterende twee maanden moet uitzitten.

De advokaat

Nog aUijd heerst het misverstand dat een advokaat „onder één hoedje speelt" met overtreders, dat hij probeert „recht te praten wat krom is".

Wanneer een advokaat zijn kliënt in een strafzaak verdedigt, dan betekent dit niet dat hij de juistheid van de begane overtreding bepleit; de taak van de advokaat is een heel andere.

De advokaat geeft de verdachte raad over cle rechten en mogelijkheden, die de verdachte bezit. Hij waakt ervoor, dat geen vergissingen worden begaan, dat niet een onschuldige wordt gestraft, dat alle omstandigheden in het voordeel van de verdachte zo goed mogelijk naar voren komen, zodat niemand zwaarder gestraft wordt dan nodig is Zowel een officier als een rechter moet zich, evenals ieder ander, houden aan de wettelijke regels.

De advokaat heeft de zgn. waakhondfunktie: ook officieren en rechters kunnen zich vergissen, kunnen feiten en omstandigheden over het hoofd zien en kunnen misschien dingen niet weten.

De rechter dient de door dc officier aangedragen b e wij sm i d d el en te beoordelen aan de hand van de wettelijke bewijsregels. Toezicht hierop door de advokaat is van belang. Dc advokaat kan van zijn kant getuigen oproepen, die een ander licht op de strafzaak kunnen werpen; bijvoorbeeld door het aannemelijk maken van een alibi: een getuige kan verklaren dat d.e verdachte op het moment dat het feit werd gepleegd, niet in de omgeving zich bevond, maar bijvoorbeeld op visite was bij de getuige.

Om zijn werk goed te kunnen doen, heeft de advokaat het recht om vrij en zonder aanwezigheid van anderen met zijn kliënt te mogen spreken en dat hij van alle processtukken kennis kan nemen.

Slot

Bij beëdiging tot advokaat wordt de volgende eedsformule uitgesproken:

Ik zweer getrovwheid aan de Koning, gehoorzaamheid aan de Grondwet, eerlied voor de rechterlijke autoriteiten, en dat ik geen zaak zal aanraden of verdedigen, r? i? ik : n ge moe de niet gelove rechtvaardig te zijn''.

Elke advokant h~eft recht te weigeren de verdediging van een verdachte op zich te nomen.

Zo zal ik niet verdedigen iemand die vervolgd wordt wegens smadelijke godslastering, wegens het. plegen van abortus of het propageren van euthanasie.

Dat een advokaat in zijn werk in een spanningsveld kan terechtkomen, zal duidelijk zijn. De beslissing om iemand wel dan niet te verdedigen, kan een zeer moeilijke zijn.

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 6 maart 1981

Daniel | 28 Pagina's

WAT DOEN RECHTERS EN ADVOKATEN ?

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 6 maart 1981

Daniel | 28 Pagina's