Hoe is huisgodsdienst mogelijk?

De bekende ds. Matthew Henry (1662 - 1714) hield eens een preek over'Christus en de kinderen'. In de preek zegt hij: Het is opmerkelijk dat na het grote gebod: ij zult de Heere, uw God liefhebben me geheel uw hort volgt - als een noodzakelijke plicht en als het middel om het geloof in de wereld te bewaren: ij zult die woorden ijverig leren aan uw kinderen. (Deuteronomium 6:5 en 7, Engelse vertaling).

Matthew Henry ziet de godsdienstige opvoeding als een plicht voor elke ouder. Het spreken over de Heere en het onderwijzen uit Zijn Woord is de belangrijkste opdracht voor vaders en moeders. Het is een middel dat de Heere wil gebruiken om onze kinderen tot Christus te leiden.Zo leerdeTimotheüs al jong de inhoud van de Bijbel kennen en spraken moeder Loïs en grootmoeder Eunice met hem over het leven met de Heere (2Timotheüs l:5).Ze namen hem mee naar de prediking van Paulus en het werdTimotheüs tot eeuwige zegen.

Jong beginnen

Veel jonge ouders vertellen hun kinderen al heel jong van de Heere. Een moeder met liefde voor haar kindje vouwt de handjes van de baby al als het nog in de wieg ligt.Als het goed is vertellen vader en moeder van de van de Heere. Ze lezen voor uit de kinderbijbel en beantwoorden de vragen van hun kleintjes. Ze leren hun kinderen bidden en vertellen hun kinderen dat ze de Heere mogen vragen om een nieuw hart. En als die kleine dan vraagt: mama wat is een nieuw hart? Of: papa, hebt u al een nieuw hart? Wat kan datje raken. Wat voel je als vader en moeder je tekort als je niet vanuit je hart kunt vertellen wat het betekent om de Heere te dienen.Toch is er de opdracht om goed van de Heere te spreken! Daarom is het zo belangrijk om met onze jonge kinderen inhoud te geven aan de huisgodsdienst en dat ook vast te houden als onze kinderen tieners worden en naar het voortgezet onderwijs gaan.

Een leeg testament?

Uit reacties van jongeren merk ik dat de huisgodsdienst in veel van onze gezinnen niet functioneert zoals het zo moeten. Het samen bezig-zijn rond de Bijbel, het bidden, zingen en spreken over de Heere en Zijn dienst is in veel gezinnen geen dagelijkse praktijk. En dat zou het wel moeten zijn. Met klem houdt de Heere ons voor: „ iiti, LinAnran «« Annrnnr, ^ral/an ^/r tril , 'r» ll, , / huis zit, en als gij op de weg gaat, en als gij nederligt en als gij opstaat (Deuteronomium 6:7)

waarrirtnr ionperpn afhaken Als de godsdienstig opvoeding geen inhoud heeft, wat dragen we dan over op onze kinderen? P. van de Ploeg heeft indertijd een boek geschreven over kerkverlating met de veelzeggende titel: Het lege testament. Hij gaf er mee aan dat de godsdienstige opvoeding niets had nagelaten in het leven van jongeren. Het was thuis niet meer dan vorm geweest; even een klein stukje lezen uit de Bijbel, even bidden. En dat was het. Aangrijpend als het in onze gezinnen zo toe gaat.We klagen nogal eens over de tijd waarin we leven en over de houding van veel kerkelijke jongeren. Maar moeten we als ouders niet in de eerste plaats de hand in eigen boezem steken? Hoe gaat het toe in onze gezinnen? Is het verwaarlozen van de huisgodsdienst niet een belangrijke oorzaak van de crisis waarin we verkeren? Het is niet in de eerste plaats de zuigkracht van de wereld, maar het ontbreken van een inhoudsvolle godsdienstige opvoeding

Benutten middelen

Een vaste orde in de huisgodsdienst en het geestelijke gesprek zijn belangrijke ingrediënten voor de huisgodsdienst. Matthew Henry zegt in de eerder genoemde preek: "Het is noodzakelijker kennis van God voor onze kinderen te verwerven, dan geld en goed (..) Gij moet hen dan ook niet alleen eens in de week hun catechismus overhoren, maar vrijmoedig en vertrouwelijk met hen spreken over de waarheid en de wet Gods; zo ernstig mogelijk, als gij in uw huis zit en als gij met hen op de weg loopt; 's avonds eer gij ter ruste gaat, leest hun dan een stuk uit de Schrift voor en zorg dat zij (de kinderen) daar aandacht aan geven; dan weer in de morgen als gij opstaat, zodat op die manier hetWoord Gods rijkelijk woning kan maken in hun hart."

Bij de puriteinen en vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie als Koelman, Teellinck en De Swaef waren er dagelijks vaste tijden voor de huisgodsdienst. In onze tijd lijkt dat nauwelijks meer mogelijk. Kun je 's ochtends in een gezin met opgroeiende kinderen nog samen de dag beginnen? Is er een ander moment op de dag - na de maaltijd of aan het eind van de dag-voor Schriftlezing, gebed, zingen en meditatie? Moeten we niet eerlijk erkennen dat we zo gevangen zijn in de jacht van onze tijd dat er nauwelijks tien minuten per dag besteed kan worden aan huisgodsdienst. Hoeveel kinderen verlaten 's ochtends het huis met een boterham in de hand? De Bijbel bleef dicht en een kwartier later ging in de trein de Metro of Spits open.

En hoe staat het met het geestelijke gesprek? Kunnen we onze kinderen jaloers maken? Gelukkig komt dat nog voor.Wat een diepe indruk kan het spreken en voorleven vanuit de vreze des Heeren nalaten in een kinderhart.

Wat is het erg als uit een onderzoek onder honderd leerlingen van een reformatorische school blijkt dat 42 leerlingen nog nooit iemand persoonlijk hebben horen vertellen over de bekering.

Welke mogelijkheden?

Laten we de huisgodsdienst opnieuw in praktijk brengen of de bestaande praktijk in het gezin verbeteren.Verschillende middelen staan ten dienste:

a) Bijbellezen

Probeer tweemaal per dag samen Bijbel te lezen aan tafel; betrek kinderen erbij door ze uit een eigen Bijbel mee te laten lezen. Probeer eenmaal per dag tijd in te ruimen om vragen te stellen. Laat vader of moeder of een van de oudere kinderen meelezen uit een Bijbel met kanttekeningen. Bij moeilijke woorden of teksten kan een verklaring gegeven worden. Laat vader of moeder eenvoudige vragen stellen bij het gelezen Schriftgedeelte.

d) Bijbelstudie

Bij jonge kinderen is het mogelijk om dagelijks (of enkele malen per week) een kort gedeelte uit de Bijbel te bespreken.Werkboekjes kunnen hierbij een hulpmiddel zijn. Bij oudere kinderen kan op een vaste avond in de week en op de zondagavond een gedeelte uit de Bijbel besproken worden.

c) Het gebed

Het gebed in gezinsverband is in de eerste plaats een taak van de vader als priester in het gezin. Een formuliergebed kan hulpmiddel zijn, maar kan het vrije gebed waarin de noden van het gezin aan de Heere worden voorgelegd, niet vervangen. Als vader er niet is, ligt hier een taak voor moeder en de oudere kinderen. In het gezinsgebed krijgen de noden, zorgen en vreugden van de kinderen aandacht. In het centrum van ons bidden staat de bede om bekering. Tegelijk mag er gebeden worden voor de zorgen in de gemeente. Het is goed om ook in het gebed samen de lasten te dragen.

d) Samen zingen

Samen zingen kan jong geleerd worden. Het is waar: met tieners valt het niet altijd mee. Maar toch! Zingen van psalmen en geestelijke liederen kan niet gemist worden. Daarom zal ieder kind een eigen Bijbel met psalmen bij zich hebben. Zingen in het gezin stimuleert het zingen op school, de catechisatie en het jeugdwerk. Een positieve traditie is op dit punt onmisbaar. Naast het zingen aan tafel is het mooi om er op zondagavond wat meer tijd vooruitte trekken.

d) Huiscatechesatie

Voor jonge kinderen is er een mooi boekje met vragen van Matthew Henry: Voor ons en onze kinderen. Ook is goed bruikbaar de uitgave'Opdat onze kinderen het weten', geschreven door ds. M. Golverdingen. Bij de catechese behoort ook dat ouders met hun kinderen de catechisatie doornemen voordat de kinderen naar de catechisatieles gaan. ej De voorbereiding / bespreking van de preek

ej De voorbereiding / bespreking van de preek

Voordat we naar de kerk gaan vragen samen thuis een zegen. Er zijn gezinnen waar allen knielen.Wat is het goed om daar jong mee te beginnen.Voor de catechismus preek kunnen we ons voorbereiden door een korte verklaring te lezen.Verkrijgbaar is: 'De catechismus uitgelegd', geschreven door de heer H. van Dam. Leer de kinderen ook de punten van de preek te onthouden of tijdens de dienst op te schrijven. Leer uw kind dat een goede luisterhouding nodig is. f) De dagsluiting

In veel gezinnen heeft ieder kind een dagboekje. Het positieve is dat ze zelf de waarde leren van bijbellezen met een korte overdenking. Het is wel nodig om hierover met uw kind in gesprek te blijven. Eenmaal per week een dagsluiting met alle gezinsleden is aan te bevelen voor het gezinsgesprek over belangrijke thema's. Een goed hulpmiddel is een weekboek of een boek met bijbeloverdenkingen.

Tenslotte

Voor alle huisgodsdienst geldt dat we er mee moeten beginnen als de kinderen nog jong zijn.Wie in een gezin met tieners van 14 jaar voor het eerst met zingen of een bespreking van een preek wil beginnen, begint echt te laat.

U zegt misschien wel: at lukt ons allemaal niet.Wat komen we in deze dingen veel tekort. Spreek er als ouders samen over. Spreek er over met uw kinderen. Maar spreek er bovenal over met de Heere. Hij zegt in Zijn Woord: n indien iemand van u wijsheid ontbreekt, dat Hij ze van God begere (Jakobus 1:5a).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen