TER OVERWEGING

Dr. Dirk Griffioen,Christelijke zending en wereldgodsdiensten. De godsdiensttheologie van Gustav Warneck, Hendrik Kraemer en J.E. Lesslie Newbigin (serie Mission nr. 44), Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2007, 596 blz., € 42,50.

Op 12 oktober 2007 promoveerde de auteur, vrijgemaakt gereformeerd predikant en jarenlang zendeling in Indonesië, aan de universiteit van Utrecht op deze lijvige studie. Hij brengt daann het denken over de godsdienst bij een drietal belangrijke christelijke zen dingsmensen uit de afgelopen anderhalve eeuw in kaart. Daarbij verliest hij niet uit het oog, dat zij zich met hun denken bewogen in de eigen situatie en discussies van hun tijd. De Duitse lutheraan Gustav Warneck (1834-1910) was een pionier, die tegenover nivellerende tendensen opkwam voor de uniciteit van het evangelie. Onze landgenoot Hendrik Kraemer (1888-1965) was in het midden van de vorige eeuw toonaangevend in internationale zendingskringen en m de Wereldraad van Kerken en ook hij liet een onvervalst geluid horen. De anglicaan J.E. Lesslie Newbigin (1909-1998) heeft zich na zijn emeritering als zendeling en terugkeer naar Engeland m het laatste kwart van de vorige eeuw duchtig geweerd tegen allerlei relativerende geluiden en een positief tegengeluid laten horen.

Lezing van dit knappe en grondige werk heeft me eens te meer overtuigd van de betekenis van deze zendingsmensen voor kerk en theologie. Ze hadden een hart, dat vervuld was met liefde tot Christus, en een hoofd, dat vanuit zijn evangelie nadacht over de vragen van de tijd. Betere combinatie is niet denkbaar.

Greetje Witte-Rang,Geen recht de moed te verliezen. Leven en werken van dr. H.M. de Lange (1919-2001) Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2008, 659 blz., € 29,50.

H.M. de Lange was van professie econoom, lid van de Remonstrantse Broederschap en zeer actief op soiaal-ethisch en economisch gebied in oecumenische kringen in ons and en daar buiten. Mevrouw Witte-Rang kan zelf bogen op een jarenlange ervaring op dezelfde terreinen en was dus bij uitstek geschikt om dit boek te schrijven, dat diende als proefschrift aan de Utrechtse Universiteit. Eerst geeft ze een uitvoerige levensbeschrijving van De Lange, waarbij ze hem vooral tegen de achtergrond van de politieke en economische discussies van zijn tijd tekent. Dan is het boek al op twee-derde. In het resterende deel schetst de auteur m drie hoofdstukken resp. zijn bijdrage aan het economisch denken, zijn mensvisie en zijn concept van de Verantwoordelijke Maatschappij.

Het is goed, dat het werk van De Lange op deze wijze in kaart is gebracht en dat de betekenis ervan systematisch uiteengezet is. Het boek is niet enkel een ‘monument’ voor De Lange, maar ook een uitnodiging met zijn erfenis aan de slag te gaan.

G.C. DEN HERTOG

Marijke ten Gate,Prentenbijbel. NBG i.s.m. Uitg. Jongbloed Heerenveen 2008,186 blz. € 32,50. Jan Godfrey en Paola Bertolmi Grudina, De kijk en vertelbijbel. Uitg. Callenbach Kampen 2008, 141 blz., € 14,95.

Kerkenraden die de gewoonte hebben om bij de doop van de kleine kinderen van de gemeente de doopouders een geschenk aan te bieden, hebben met ingang van heden er weer een paar heel mooie mogelijkheden bij als eerste noem ik de nieuwe Prentenbijbel, zoals hierboven aangekondigd, voor kinderen van 4-7 jaar ongeveer (maar als ouders zelf goed kunnen vertellen, kunnen de nog kleineren daarbij alvast van de platen genieten). In 2007 verscheen een eerste gedeelte ervan (alleen OT), nu beide testamenten. Schitterende kleurplaten, korte, in het algemeen Bijbels verantwoorde teksten (afgezien van hier en daar een uitlegkundig detail) - en dat is best een kunst! Er is met alleen aan de ‘geijkte’ geschiedenissen gedacht, maar ook aan bijv. Nehemia en de brief van Paulus aan Filippi. Goed materiaal, er is dan ook hard aan getrokken, in samenwerking met een klankbordgroep in grote variatie (professionele en ervaringsdeskundigen, studenten van Chr. Hogeschool Ede enz.). Aanbevolen.

En inhoudelijk kunnen dezelfde goede woorden gesproken worden over de ‘kijk en vertelbijbel’, die enkele weken later van de pers rolde. De doelgroep lijkt mij iets jonger dan die van de Prentenbijbel; tekeningen en vormgeving van de tekst wijzen daar o.a. op. Eerbiedig worden de geschiedenissen uit de Bijbel doorverteld, en ook hier aandacht voor de minder vanzelfsprekende (bijv. een vertelling rond Jesaja 9 als opmaat voor het NT, de bedankbrieven van Paulus).

Ds G Boer,Worstelen met God. Preken over Jakob en Paulus. Uitg. De Groot Goudnaan- Kampen 2007,131 blz., € 14,90.

Er zijn van die predikers die heel lang blijven spreken, écht blijven spreken, lang nadat ze gestorven zijn. Onder hen is ongetwijfeld wijlen ds. G. Boer (1913-1973), indertijd een invloedrijk man in de kring van de Geref. Bond. Daarom was het passend om een voorwoord op te nemen van de hand van dr.ir. J. van der Graaf, oud-secretaris van de Bond, die enkele jaren geleden een biografie over Boer het licht liet zien. Terecht noemt hij (blz. 7) diens prediking ‘gepassioneerd, in navolging van zijn Meester met innerlijke ontferming bewogen’. Dat springt er echt uit bij lezing, gunnend, de zonde scherp aanwijzend, de weg van het heil tekenend: de mens wordt klein en arm, Christus wordt groot en rijk. Begaan met ouderen én jongeren (die hij met actuele voorbeelden uit de tijd waarin de preken gehouden werden, werkelijk wist te pakken). De gehouden preken gaan over Gen. 32 (drie) en 2 Cor. 12 (vijf).

Ds A.S. Rienstra (red),Recht zetten. De profetie van Amos theologisch en politiek belicht. Uitg. Jongbloed Heerenveen 2007, 80 blz., € 9,95.

Al vele jaren is er elke maand in het centrum van Den Haag een moment van geestelijke bezinning: de Residentie Pauzediensten. Predikanten en christelijke politici verlenen er hun medewerking aan. In 2005 had het bestuur gekozen voor het centraal zetten van het boek Amos. In zijn tijd was er, net als vandaag, veel onrecht. Het volk Israël was ver van God afgedwaald. Maar God zet dat recht: via Amos legt Hij er de vinger op. Zo zet Hij zijn recht neer: oordelend en vernieuwend. En zo worden ook wij vandaag m onze samenleving tot de orde geroepen, tot Gods heilzame orde Het boekje biedt veel stof tot bezinning en laat ons soms ook heel persoonlijk met een politicus kennismaken.

Ds. H. Veldhuizen,Christenen ontmoeten moslims. Wat hebben moslims ons te zeggen? En wat hebben wij hen te zeggen? Uitg. Groen Heerenveen 2007,128 blz., € 12,50.

De Geref. Bond in de PKN verzorgt al enkele jaren een Bijbelse toerustingssene, genaamd Artios. Dit boekje is er het 8e deel van. Artios betekent: compleet toegerust, en zodoende berekend op je taak. Het mag gezegd worden dat de lijnen die in dit boek getrokken worden dit inderdaad doen. Het is nog met zo gemakkelijk om m eenvoudige bewoordingen en in kort bestek recht te doen aan de wereld van de islam, die ingewikkelder in elkaar zit dan sommigen ons willen doen geloven. Eerlijk en evenwichtig wordt aan een aantal onderwerpen aandacht gegeven. En zo krijgen we inzicht in achtereenvolgens: moslims m ons land, de geschiedenis van de islam,de leer van de islam. Wie is Allah? Wie is Jezus?, de vijf zullen van de islam, de vrouw in de islam, Jihad, contact met moslims, een moslim wordt christen…, terug tot Abraham?, de vreemdeling liefhebben als onszelf. Met nuance én beslistheid gaat de auteur zijn weg, in de overtuiging dat alleen Jezus de weg tot zaligheid is.

Inga Teekens,Ik wil graag met je praten. Als volwassene communiceren met je ouders. Uitg. Ten Have Kampen 2008,105 blz., € 14,90.

Dit boek gaat over een punt waar velen gelukkig wemig of geen problemen mee hebben: het als volwassene op gelijkwaardig niveau met je ouders communiceren. Daarin voltrekt zich immers een verandering naarmate men het kind zijn achter zich laat. Van sturend enerzijds en gehoorzamend anderzijds komt het op een gegeven moment tot adviserend enerzijds en eigen beslissingen nemend anderzijds. Het komt echter voor dat onderlinge verhoudingen in de ouder-kind relatie belast zijn; dan komt het tot fricties en kloven. In dit boek vindt u aanwijzingen hoe daarmee omgegaan kan worden. Er komen pijnlijke gesprekken aan de orde, boosheid, respecteren van verschillen enz. Dat zijn lastige zaken, maar vroeg of laat moet dat toch gebeuren, wil het tot een volwassen onderlinge relatie komen, ook in geestelijk opzicht.

Dr. R. Dean Anderson,1 Korintiërs. Orde op zaken in een jonge stadskerk. Uitg. Kok. Kampen 2008, 257 blz., € 29,90.

De derde reeks Commentaar op het Nieuwe Testament, onder redactie van prof. dr. J. van Bruggen, nadert langzaam maar zeker haar voltooiing. Dat het niet snel gaat, is heel begrijpelijk: het schrijven van een commentaar naast de gewone arbeid is een intensief proces. De auteur van dit deel, predikant van de GKv in Katwijk, licht een tipje van de sluier ervan op in zijn voorwoord. Ook dit deel van de serie mag er zijn. De titel is pnkkelend en to the point. Kennisnemen van de inhoud prikkelt vervolgens tot dóórdenken: was er wel een kerkenraad in Korinthe op het moment dat Paulus deze brief schreef (blz. 20)? En wat voor betekenis heeft de passage van de hoofdtooi van de vrouw? Daarvoor moet men ‘kennis van de culturele achtergrond’ hebben die vervolgens uitgebreid uit de doeken wordt ge daan (blz. 150). Net zoals andere delen zal de prediker er baat bij hebben wanneer hij dit deel van de serie gebruikt bij zijn preekvoorbereiding.

Herman Andnessen & Ciel Mooren,De ziel gaat te voet. Met Franciscus naar Assisi. Uitg. Meinema Zoetermeer 2008,199 blz., € 16,90.

Tijdens een voettocht naar Assisi spreken mensen met elkaar over de beroemde legenden van Franciscus, de zogenaamde ‘Fioretti’. Zo blijken - via wonderlijke gebeurtenissen - belangrijke levenswaarheden in beeld te komen. Franciscus blijkt een meesterlijke levensbegeleider die ervaringen weet op te roepen bij zijn broeders, een verteller die waarheden tot levende ervaring maakt. Daarom heeft het boek ook een ‘open’ karakter: de lezer wordt geprikkeld om zelf verder te denken en zo zijn/haar weg te gaan.

Marieüe Kramer,Wiel. Een doordraaiende moeder over haar dochter in een rolstoel en een vriendje met Asperger. Uitg. Kok Kampen 2008, 142 blz., € 14,50.

De werkelijkheid van het leven is soms hard; en bij sommigen wel héél hard. Dit is het relaas van een moeder die in deel 1 hoe langer hoe meer oploopt tegen haar mentale grenzen, in de zorg om haar dochter met een handicap (hetgeen iets anders is dan een gehandicapte dochter!), en die in deel 2 - na een flinke rustpenode - meer in evenwicht komt en de werkelijkheid beter aankan. In dat deel dient zich ook een buurjongetje met ‘Asperger’ (verwant aan autisme) aan Wie bang is voor - soms heftige - confrontatie, moet dit boek maar met lezen. Een deel van de werkelijkheid zoals die zich toch in de gemeente voordoet, blijft dan echter verborgen… En zou u niet willen weten hoe zwaar uw medegemeenteleden het kunnen hebben, om dan daarna eerst maar eens samen stil te zijn? Een eye-opener vond ik het hoofdstukje waarin de rollen voor een keer worden omgedraaid: gehandicapt is normaal, anderen mankeren iets (blz. 85v).

Henk Binnendijk,Dichtbij God. De vreugde van het omgaan met Hem Uitg. Voorhoeve Kampen 2008,139 blz., € 12,50.

De bekende oud-EO-medewerker Binnendijk schreef een heel persoonlijk boek. Het laat zien hoe God in zijn leven kwam en de leiding nam, met alle blijdschap én teleurstellingen die dat met zich meebrengt. Zo laat hij zich m eigen hart, maar ook in Gods hart kijken. En zo komen allerlei aspecten van het christen zijn en het groeien daarin aan de orde (zoals Bijbellezen en gebed, het samen met anderen zijn, maar ook het alleen zijn). Eén opmerking: de auteur beveelt aan om alle Bijbelteksten na te lezen (blz. 7). Dat is een goed advies, alleen zou ik gewild hebben dat hij daarmee dan wat matiger was geweest: nu kan het niet anders of je raakt er de draad van het betoog compleet door kwijt. Dat zal toch niet de bedoeling zijn geweest.

John Drane (red),Nieuwe encyclopedie van de Bijbel. Uitg Kok Kampen 2008 5e druk, 318 blz., €22,50.

Het feit dat een vijfde druk gewenst was van deze uitgave onderstreept haar waarde: een schitterend in kleur uitgevoerd boek, waarm heel veel informatie is te vinden. Ik noem de titels van de zeven delen waarin het uiteenvalt: overzicht van de Bijbelse Geschiedenis, Landen en Volken, de Wereld van de bijbel. Godsdienst en Eredienst, Leven en Leer van Jezus, De Bijbel Boek voor Boek, Kaarten/personen/plaatsen/sleutelbegrippen/register. Een vorige uitgave was in gebonden uitvoering (1999), maar die was dan ook een stuk duurder (negen jaar geleden fl. 79,90!) Nu is de prijs voor mmder mensen een belemmering, en daar krijgt u dan een uitvoering m paperback (fors formaat) voor.

Dr. John Townsend,Lastpakken en leegzuigers. Laat met aan je touwtjes trekken. Uitg. Kok Kampen 2008,112 blz., € 12,50.

Pastoraat is voor een goed deel communicatie. Bij veel bezoeken en gesprekken denken we over dat laatste aspect met zo heel gericht door: het gesprek geeft er geen aanleiding toe. Maar zeker wanneer gespreksonderwerpen ingewikkelder zijn, of wanneer de gesprekspartners meer aandacht vragen door een specifiek probleem, komt het er op aan om in de woorden die gewisseld worden de boodschap te horen die daarin verborgen ligt. En om nóg een stap verder te gaan nóg meer komt dat er op aan, wanneer er sprake is van intensieve pastorale contacten, waarbij de gesprekspartners zelf problematisch m elkaar zitten. Voor dat je het weet, ben je immers ‘leeggezogen’ en vindt je de ander een ‘lastpak.! Dit boek (geschreven door een christen-psycholoog) biedt hulp om de gesprekken goed in lijn te houden en zelf het inhoudelijke overzicht te bewaren - en zodoende ook inhoudelijk verder te komen. Het wil tevens de lijn naar de Here openhouden en zijn leidmg verwerken.

J.C. Ryle,Zelfbeproeving en IJver. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2008, 67 resp. 84 blz., ieder € 9,90.

Twee kleme boekjes (u kunt ze zo in uw zak steken en dan in de trein of zo lezen) van de anglicaanse bisschop te Liverpool (1816-1900). In het eerste boekje, over zelfonderzoek, geeft hij de kenmerken aan waaraan men zich kan toetsen. In het tweede, over ijver, gaat het over het vuur van de Geest, dat de christen vervult en waartoe hij geprikkeld wordt tot een leven vol liefde tot God, ‘in ijver onverdroten’.

B. Hooghwerff,De beloofde dominee. Uit het leven van ds. D. Bresser en zijn geestverwanten. Uitg. Den Hertog Houten 2008, 324 blz., € 23,50.

Omstreeks 1840 deed de jeugdige Dirk Bresser intrede als predikant van de Hervormde gemeente te Strijen. Zijn prediking kon de eerste twee jaar de harten van Gods kinderen daar echter met raken. Toen kwam zijn geestelijke omslag, en als gevolg daarvan een geestelijke opleving m de gemeente en m de wijde omgeving ervan. In dit boek wordt aan dit alles aandacht gegeven. Daarbij komen ook geestverwanten van Bresser, vrienden en gemeenteleden voor het voetlicht voor wie zijn prediking tot zegen was (met enkele uitlopers naar de 20e eeuw, zoals op blz. 194 e.v.). Het is goed om concreet te merken dat in de 19e eeuw, waarin de ‘Vaderlandse Kerk’ zozeer m geestelijk verval was geraakt, er toch ook nog, behalve m het spoor van de Afscheiding, een schriftuurlijk-bevindelijke waarheid in de Nederlandse Hervormde Kerk was te vinden. Dit boek legt er getuigenis van af. Het doet ons vandaag over kerkmuren heen zien, om te ontdekken wat de Geest in kerken bij elkaar brengt. De wens van de auteur op blz. 9 mag als onderstreping daarvan gezien worden.

Het is een ernstig boek, maar soms moet men ook lachen er wordt vandaag goed op gelet dat predikanten op juiste gronden emeritaat aanvragen. Terecht, maar vroeger was dat ook met overbodig we lezen op blz. 48 en 49 dat een predikant met succes doktersattesten daarvoor op grond van slechte gezondheid aanvroeg; de reden? Het was uitgekomen dat een paar meisjes onder de catechisatie gekaart hadden…

John Piper,God is het goede nieuws. Over de kern van het Evangelie. Uitg. De Banier Bunnik 2008,178 blz., € 18,25.

In dit boek laat John Piper zien dat God zélf het goede nieuws is. Hij is het grootste geschenk van het Evangelie. Al zijn gaven zijn alleen een zegen wanneer ze ons brengen bij de Gever ervan. Daartoe doet Hij ook alles om ons hart te winnen voor Hem en zijn Zoon Jezus Christus. In elf hoofdstukken wordt dit alles uitgestald en toegespitst: de heerlijkheid van Christus straalt. Dit zet aan tot berouw en bekering, opdat we Christus in diens heerlijkheid mogen ontvangen.

Thomas Boston,Het leven mij Christus. De autobiografie vanThomas Boston. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2008, 592 blz., € 37,50.

De Schot Thomas Boston (1676-1732) diende slechts twee gemeenten Simprin en Ettrick. Maar door zijn geschnften heeft deze talentvolle prediker invloed gehad in geheel Schotland en ver over de grenzen, met name m Nederland en de VS Tot zijn bekendste werken behoren ‘De Viervoudige staat’ en ‘Het genadeverbond’. Zijn Memoirs, een samenstelling van twee autobiografische geschriften, verschijnt nu voor het eerst in een Nederlandse vertaling. Zo wordt ons een blik gegund in het hart van Boston, zijn tere geweten en zijn ernstige gebedsleven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen