Lijden om Christus’ wil Een oproep tot bezinning

Verlegenheid

Ik herinner me de predikant in Nigeria die een vergadering over vervolging opende met de eerste verzen van Johannes 16, en zei: ‘We kijken niet vreemd op van vervolging. Er gebeurt slechts wat de Heere Jezus ons voorzegd heeft. De kerk zál lijden ondervinden.’

Volgens de Bijbel hoort vervolging er wezenlijk bij. In II Tim. 3:12 schrijft Paulus: ‘En ook allen die godvruchtig willen leven in Christus Jezus, zullen vervolgd worden.’ Het is de Heere Jezus Zelf Die gezegd heeft: ‘Als zij Mij vervolgd hebben, zullen zij ook u vervolgen.’ (Joh. 15:20)

Deze teksten kunnen ons in verlegenheid of zelfs verwarring brengen. Is er iets mis met mijn geloof? Hoe komt het dat het mij zo weinig kost? Is dat omdat er hier ‘een rustig en stil leven’ geleid kan worden, dat toch ook ‘goed en welgevallig is in de ogen van God, onze Zaligmaker’? (I Tim. 2:2-3) Leven we dus gewoon in een andere situatie, of is er misschien meer aan de hand? Zijn we als christenen en kerken misschien de moeite van de vervolging niet waard, wegens doodsheid of lauwheid? Maakt ons getuigenis (niet alleen onze woorden!) echt verschil?

LEREN DOOR LIJDEN

Getuigenissen van vervolgde christenen hebben me vaak stil gemaakt. Wat een leed en ellende! En tegelijk: wat een getuigenis van Gods macht en trouw, en van de Heere Jezus Die Koning over alle koningen is. ‘Als de Heere met ons is, wat kan een mens dan doen? Ze kunnen wel het lichaam doden, maar niet de ziel. We zullen dan altijd bij de Heere zijn.’

Dat zijn bekende woorden. Het is ook ónze enige troost en hoop. En toch besef je als je luistert: deze christenen hebben door het lijden heen lessen van de Heere geleerd, die ik nog lang niet geleerd heb. Niet dat je dan gaat verlangen naar lijden, maar je kunt wel verlangen naar die geestelijke zegen en loutering die alleen door lijden om Christus’ wil ontvangen wordt.

ONZE BAGAGE

Verhalen van vervolging komen ons niet alleen tegemoet vanuit andere delen van de wereld. Het is goed om te beseffen dat onze eigen theologische bagage voor een groot deel door lijden om Christus’ wil gelouterd is. Om maar wat voorbeelden te noemen: Luther moest voor zijn geloof ‘ondergronds’. Calvijn heeft zich asielzoeker wegens zijn geloofsovertuiging gevoeld. Guido de Bres heeft zijn belijdenisgeschift (onze Nederlandse Geloofsbelijdenis) met zijn bloed ondertekend, en velen met hem.

We lezen hun boeken en belijden hetzelfde geloof. Maar wel in een heel andere context, een context waarin het niet gemakkelijk is om aan te geven hoe wij lijden om Christus’ wil.

VERWENDE CHRISTENEN?

Wat zijn we kwijtgeraakt? We spraken in Nigeria een predikant die in één aanval zijn vrouw en vier kinderen verloor. Wij stelden uiteindelijk de vraag: ‘Stelt u de waarom-vraag aan God? Kunt u Zijn Woord nog preken?’ Hij preekte graag over Job. Maar de waaromvraag begreep hij niet goed. Was het een te westerse vraag? We hebben temidden van alle verschrikking in Nigeria niemand kunnen vinden die deze vraag echt begreep.

In ons deel van de wereld, waarin we pijn en lijden zo ver als we kunnen weggeduwd hebben, lijken we veel meer uit het veld geslagen bij tegenslagen en lijden dan in die delen van de wereld waar het lijden bij het leven hoort. Zijn we verwende christenen geworden? Weten wij nog wat het is om een offer te brengen? Hoe snel klagen wij bij tegenslagen? Of bij de roeping en taken die we in Christus’ gemeente ontvangen hebben? Hoe denken wij dan over volharding en zelfverloochening?

VRAGEN

Ik heb inmiddels al heel wat vragen opgeschreven. De confrontatie met de lijdende kerk roept ons tot bezinning. Ik denk daarbij in twee richtingen: 1) Hoe houdt de vervolgde kerk ons een spiegel voor? 2) Welke gestalten kan vervolging aannemen en hoe kan er sprake zijn van lijden om Christus’ wil in onze situatie?

SPIEGEL

Als bestuurslid van Stichting de Ondergrondse Kerk heb ik geleerd dat we niet alleen geroepen zijn de vervolgde kerk te ondersteunen (door gebed, meeleven, hulpverlening), maar ook geroepen om naar haar te luisteren en van haar te leren. Vervolgde broeders en zusters bidden voor ons! Omdat het toch haast onmogelijk is de Heere trouw te blijven te midden van zo veel losbandigheid en verleiding. Daarnaast getuigen ze hoe vervolging de kerk wakker geschud heeft, gedrongen heeft eenheid tussen kerken te zoeken, en zich bewust te zijn dat deze wereld voorbijgaat en dat Gods kinderen een heerlijke toekomst wacht.

Getuigenissen vanuit de vervolgde kerk stellen ons voor de vraag hoe overtuigd onze levenskoers gericht is op Gods Koninkrijk, hoe veel zelfhandhaving er nog in ons leven te vinden is, wat zelfverloochening voor ons betekent, en hoeveel we kennen van de zegen van volharding te midden van moeitevolle omstandigheden.

NAVOLGING

Bij de confrontatie met het verschrikkelijke lijden om Christus’ wil dringt zich als vanzelf de vraag op: hoe zou ik de Heere in die situatie belijden? Zou ik volharden? Dit is een belangrijke vraag. Maar toch is het niet de belangrijkste vraag. Wij zijn hier geplaatst en geroepen. Wij gaan ook niet over onze vervolging. We worden geroepen tot navolging van Christus, in onze situatie. Die navolging is altijd totaal, je verliest jezelf erbij, bent in dienst genomen door de Heere, en bereid de consequenties te dragen die gelijkvormigheid aan Christus met zich brengt, in je huwelijk, in je gezin, in de kerk, op het werk. We zijn geroepen achter Hem aan te komen, en ons kruis op ons te nemen, in Zijn voetstappen te gaan (zie 1 Petr. 2:21-25), en mogen onszelf de vraag stellen of we liefhebben, vergeven, verdraagzaam zijn, en ons leven Hem als een offer wijden (zie Rom. 12:1-2).

GESTALTEN VAN VERVOLGING

Daarna is het ook belangrijk ons te bezinnen op verschillende gestalten van vervolging. Vervolging kent vele gezichten, en niet alles is vervolging wat op het eerste gezicht vervolging lijkt. Vervolging is ook in elk land weer verschillend. Het is misschien gek gezegd, maar we hebben in Nederland vaak een ‘ideaalbeeld’ van vervolging. Vaak wordt gedacht dat vervolgers altijd weten wat ze doen: ze hebben een hekel aan ware christenen, en dat is het motief van de vervolging. Maar wat moet je dan met Boko Haram die in Nigeria vele christenen gedood heeft, maar ook moslims die vrede prediken? En met ISIS (nu IS) die berucht is geworden door het doden van net zoveel moslims die niet radicaal genoeg zijn, als christenen, en die ook Yezidi’s opjaagt?

Zijn de beperkingen die Burundi onlangs oplegde aan de kerken, christenvervolging, of een adequaat antwoord op de exorbitante zelfverrijking van welvaartspredikers? Als gemeenten in bijvoorbeeld Oezbekistan zich niet willen registreren bij de overheid, omdat dat in vroeger tijden een verloochening van Christus zou betekenen maar nu niet meer, moeten we hen dan steunen als ze de wind van voren krijgen?

Vanuit de verschillende gestalten die vervolging wereldwijd aanneemt krijgen we bouwstenen aangereikt om ons in onze situatie te bezinnen op vervolging. Welke vorm van vervolging kan zich bij ons voor doen?

VERDRUKKING BIJ ONS

In ons land moeten we niet te snel over vervolging spreken. Wie voorrechten verliest, lijdt nog niet als christen. Op de vraag of christenen in Nederland ook vervolgd worden, wordt soms geantwoord dat de satan zich bij ons vaak laat zien als een engel des lichts. Verleiding is dan ook een vorm van vervolging. Ik heb mijn aarzelingen bij dit antwoord, maar denk dat het wel wijs is om niet alleen naar letterlijke vervolging te kijken, maar ook naar wat er achter zit. De vorst der duisternis is actief, en overal kiest hij de meest passende tactiek. Hij krijgt ook in ons land mensen door de knieën. De manier waarop is minder van belang.

Wie merkt er niet dat het vrijuit belijden van de Naam van Jezus en de hoop waarvoor de christen leeft op onbegrip en soms weerstand of verachting stuit? Misschien kan het helpen om niet alleen over vervolging, maar ook over verdrukking te spreken. Het belijden van Zijn Naam komt in de verdrukking. Er is zo weinig ruimte voor dat velen door de druk bezwijken, en zich aanpassen aan het heersende klimaat.

Bij vervolging moeten we ook niet alleen denken aan repressie vanwege de overheid of terreurorganisaties. Nu bijvoorbeeld de prijs van behandelingen en kwaliteit van leven in de medische zorg in toenemende mate tegen elkaar worden afgewogen, kan er een klimaat van maatschappelijke druk ontstaan waarbij het ouders kwalijk genomen kan worden als ze een gehandicapt kind geboren laten worden. Het zou goed kunnen dat toenemend onbegrip in de maatschappij veel meer onze praktische keuzes zal gaan raken dan de woorden waarmee we de Heere belijden.

Drs. Van Olst is sinds 2009 gemeentepredikant te Utrecht-West en maakt tevens deel uit van het bestuur van Stichting De Ondergrondse Kerk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen