Hoe ontstaan klachten aan de prostaat

Deze keer kreeg ik een probleem voorgelegd dat te maken heeft met de prostaatklier. Een Terdegelezer schreef, dat hij met een pijnlijke drang ,,op het water" en een minder krachtige straal tijdens het plassen zijn huisarts bezocht. Deze vond te veel bacteriën in de urine en gaf een antibioticakuur. Ondanks deze behandeling verdwenen de klachten niet. Onze briefschrijver maakt zich hierover ongerust. Waarschijnlijk hebben we hier te maken met een ontsteking van de prostaat. De prostaat is een klier die behoort tot de mannelijke geslachtsorganen. Hij ligt onder tegen de blaas aan en omsluit als een ring de piasbuis. Deze klier is belangrijk voor de vruchtbaarheid van de man. Hij scheidt namelijk een vloeistof af die de zaadcellen naar buiten transporteert, activeert en in leven houdt buiten het lichaam. De prostaat maakt dus geen mannelijk hormoon, zoals vaak wordt gedacht. Dit is de taak van de zaadballen (testikels). Er valt veel over deze materie te vertellen, maar gezien de vraagstelling zal ik me beperken tot twee frequent voorkomende aandoeningen van de prostaat, namelijk de vergroting op latere leeftijd en de ontsteking, acuut of chronisch. Eerst iets over de prostaatvergroting. Acht van de tien mannen boven het vijftigste jaar hebben een vergrote prostaat. Een gedeelte van hen krijgt op den duur klachten, die heel geleidelijk ontstaan: de urinestraal wordt minder krachtig, het duurt langer voordat de blaas leeg is, men moet vaker plassen, wat vooral 's nachts hinderlijk is. Doordat er in veel gevallen na het plassen enige urine in de blaas achterblijft, gaat dit orgaan uitrekken. De blaas kan dan wel meer dan één liter urine bevatten, wat kan leiden tot "overlopen": ongewild verliest de patiënt urine, zodat het ondergoed nat wordt. Een bijzonder nare situatie is het acuut'' vastlopen'': het plassen lukt niet meer, de aandrang wordt steeds pijnlijker, maar er komt geen druppel urine. Men ziet dit verschijnsel nog wel eens bij de oudere man, die (te veel) alcoholhoudende dranken heeft gebruikt en verzuimd heeft om tijdig naar het toilet te gaan. Er moet dan een arts aan te pas komen, die de urine via een catheter (een rubber slangetje) aftapt. Een andere complicatie is een bloeding. Zo'n gebeurtenis vereist een grondig onderzoek, omdat dit een symptoom kan zijn van een kwaadaardig gezwel ergens in de urinewegen. Het groter worden van de prostaat op oudere leeftijd is helaas niet te voorkomen. Het heeft te maken met hormoonveranderingen, die bij het ouder worden optreden. Theoretisch zou een hormoonbehandeling toegepast kunnen worden om zo'n groeiproces tegen te gaan. De consequenties hiervan zijn echter zo ingrijpend, dat een dergelijke aanpak alleen gerechtvaardigd is bij een kwaadaardig groeiproces van de prostaat. Het groter worden van de prostaat geeft nogal eens aanleiding tot ontstekingen. Zoals gezegd kan er bij een prostaatvergroting urine achterblijven in de blaas. In dit restant ontstaat heel gemakkelijk een ontsteking. Er kunnen zelfs blaasstenen gevormd worden, die flinke pijn kunnen veroorzaken. Een prostaatontsteking kan acuut of chronisch zijn. In het eerste geval heeft de patiënt vaak hoge koorts, een griepachtig gevoel, heftige aandrang om te plassen en pijn onder in de buik. Een chronische ontsteking geeft andere klachten: er is geen koorts, maar wel een gevoel van algehele malaise. De patiënt voelt een druk op de blaas, moet vaker plassen en heeft een vol gevoel in het onderlichaam of pijn onder in de rug, in de liezen of in de bovenbenen. Sommige mannen klagen over "zadelpijn''. Als een acute prostaatontsteking onvoldoende wordt behandeld, kan hij chronisch worden. Zo'n situatie kan wel jaren (!) duren. De ziektekiemen verstoppen zich heel diep in het prostaatweefsel en zijn moeilijk te bereiken voor antibiotica. Het is daarom erg belangrijk om een acute ontsteking afdoende te behandelen met een antibioticakuur van zeker vier tot zes weken.

Leefregels
Soms komt het voor dat de prostaat pijnlijk is, maar in de urine worden geen bacteriën of ontstekingscellen gevonden. De klachten lijken veel op die van een chronische ontsteking. Deze mannen worden dan ten onrechte behandeld met antibiotica, terwijl de oorzaak gezocht moet worden in het psychische of seksuele vlak. Een verhelderend gesprek is dan natuurlij k meer op z' n plaats dan penicilline. Veel van de hierboven besproken klachten kunnen door een aantal leefregels positief beïnvloed of zelfs voorkomen worden. Van belang zijn: regelmatige urinelozing, tijdig toiletbezoek, beperkt nuttigen van alcohol en gekruide spijzen, vermijden van koude voeten en zorgen voor een regelmatige stoelgang. Dit laatste is belangrijk, omdat verstopping in de darm leidt tot stuwing in de prostaat. Een vezelrijk, laxerend dieet is dus ook bij prostaatklachten belangrijk. Als deze maatregelen onvoldoende effect hebben, is een operatie nodig. Deze kan op twee manieren uitgevoerd worden: 1. via de plasbuis wordt de prostaat weggesneden. Dit gebeurt met een kijkbuis met aan het uiteinde een lus, die elektrisch verhit wordt, waardoor het weefsel reepje voor reepje weggehaald kan worden. De urine kan dan weer gemakkelijk passeren. 2. via een snede onderin de buik, waarbij de prostaat blootgelegd wordt en uit het kapsel gepeld wordt. Welke operatie in aanmerking komt, is afhankelijk van diverse factoren, o.a. de grootte van de prostaat. De specialist (uroloog) is degene die hierover uiteindelijk de beslissing neemt. 1

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen