Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Jodocus van Lodenstein, Overdenkingen, uitgegeven en van aantekeningen voorzien door dr. J.H. v.d. Bank, Den Hertog te Houten 1991, 396 pag., fl. 65,00.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Jodocus van Lodenstein, Overdenkingen, uitgegeven en van aantekeningen voorzien door dr. J.H. v.d. Bank, Den Hertog te Houten 1991, 396 pag., fl. 65,00.

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

BOEKENNIEUWS

Hoewel ds. J. van Lodenstein de Overdenkingen reeds in 1659 geschreven heeft, zijn deze meditaties of dagboek tot op heden nog nooit eerder in zijn geheel gedrukt. De reden daarvan is niet geheel duidelijk.

Meest waarschijnlijk is dat tijdens het leven van Van Lodenstein de omstandigheden er niet naar waren.

De latere eigenaren van het handschrift zullen niet aan een complete uitgave van het handschrift gedacht hebben. Wel zijn in het verleden enkele gedeelten uit het handschrift in druk verschenen. Zo verschijnt in 1869 een gedeelte onder de titel "Meditatien over het Lijden Jesu Christi". Ook in het boek "Uren met Lodenstein" van M.J.A. de Vrijer is een gedeelte uit de Overdenkingen te vinden. Maar in zijn geheel was het tot voor kort alleen toegankelijk in de vorm van een handschrift. Dr. J.H. van de Bank, docent geschiedenis der Nederlandse Hervormde Kerk in Utrecht, vond de volledige tekst bij iemand in den lande. Hij heeft het handschrift uitgegeven en van aantekeningen voorzien. Dat wil zeggen dat hij alle moeilijke en ouderwetse woorden in de kantlijn uitlegt en de dogmatische begrippen in voetnoten toelicht. De kantlijn en voetnoten bieden een niet te waarderen schat aan gegevens, die ook voor andere boeken van onze vaderen van nut kunnen zijn.

In de inleiding geeft Van de Bank een korte levensbeschrijving van Van Lodenstein, voor zover dit verhelderend is voor de "Overdenkingen". Voor Van Lodenstein is 1659 een belangrijk jaar. Door het lezen van het Hooglied mag hij in dit jaar veel van Gods liefde ervaren. Is hij voor 1659 meer dogmatisch gericht, na dit jaar wordt hij inniger. In ditzelfde jaar schrijft hij ook het merendeel van zijn gedichten, gebundeld in de "Uytspanningen". In de "Overdenkingen" verwijst Van Lodenstein elke zondag naar een gedicht uit deze bundel. Op de werkdagen schrijft hij elke dag kort op wat hem treft of bezig houdt. De "Overdenkingen" geven ons een blik in het gedachteleven van Van Lodenstein.

Behalve de biografische gegevens vinden we in de inleiding ook een uitgebreide beschrijving van het handschrift van de "Overdenkingen", samen met een facsimile en een foto van het uiterlijk. De meditaties verdeelt Van de Bank in drie gedeelten: Over het lijden van Christus, over de kerkelijke macht en over de gezelschappen.

Het eerste gedeelte is het meest practicale. In dit stuk probeert Van Lodenstein zo duidelijk mogelijk de lessen te beschrijven die in het lijden en sterven van de Borg opgetast liggen, namelijk het zaligen van de Zijnen. Opdat het volk troost mag ontvangen uit Zijn wonden en de doding der zonde met vlijt moge beoefenen (52). Van Lodenstein daalt af in het zieleleven. De bekommerde, die wel heerlijkheid in Hem heeft gezien maar Zijn verdienste nog niet durft toe te eigenen, wijst hij op het ruime aanbod in de belofte. Zulken bemoedigt hij door te zeggen dat het licht des Geestes zowel de uitnemendheid van Christus toont, als ook dat Christus 'bekomelijk' is (62).

In de eerste werking van het geloofleert de Heilige Geest ons door de beloften van het Evangelie verstaan dat Christus ook voor mij de dood is ingegaan, opdat ik het leven door Zijn verdienste mag ontvangen (58). Het is maar een enkele opmerking

uit het mooie boek van Van Lodenstein. Bladzij na bladzij bevat dit boek waardevolle gedachten. De liefde tot de Kerk straalt u tegemoet.

Hier en daar is de meditatiestof watongebruikelijk, het zijn meer algemene raadgevingen. Zo schrijft Van Lodenstein gerust een aantal bladzijden over het belang om de gezel­ schappen van Gods volk te bezoeken met het doel daar een partner te ontmoeten (307). Doch hij schrijft dit omdat hij streeft naar een godzalig leven in alle levensverbanden.

De boodschap die Van Lodenstein ons geeft komt onverminkt over.

Dat is waardevol. Daartoe heeft Van de Bank de oorspronkelijke taal ongewijzigd gelaten. Woorden als "concipieren", "yetwes" en "apprehenderen" e.d. staan in vrijwel elke regel. Ondanks de aantekeningen zal de tekst voor de doorsnee lezer waarschijnlijk niet erg toegankelijk zijn. Dat is spijtig. Toch, gelet op de inhoud wens ik u met dit boek gouden uren toe.

Zoetermeer,

J.J. Grandia.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Saambinder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 3 september 1992

De Saambinder | 12 Pagina's

Jodocus van Lodenstein, Overdenkingen, uitgegeven en van aantekeningen voorzien door dr. J.H. v.d. Bank, Den Hertog te Houten 1991, 396 pag., fl. 65,00.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 3 september 1992

De Saambinder | 12 Pagina's