Boekbespreking

Voortbestaan, door E. Hofman. Uitgave van Uitgeverij De Vuurbaak te Groningen. Prijs ƒ 7,90.
Dit is een bundel gedichten van de neerlandicus E. Hofman, die in bepaalde kringen als een bom is ingeslagen. En die bepaalde kringen zijn dan in de eerste plaats de Gereformeerde Gemeenten, waaruit deze dichter is voortgekomen. Want er staan heel scherpe gedichten in, die bepaalde zonden tekenen, zonden niet echter alleen van die kringen, maar die ook anderen hebben en die zich daarom ook de dingen die hier in dichtvorm gezegd worden kunnen aantrekken. Hofman heeft een zegswijze in zijn gedichten die zeer aanspreekt. De liefde tot zijn kerk klinkt door alle gedichten heen, maar hij voelt zich dikwijls als een gevangene, als een gekooide. Hij zegt de dingen soms hard en scherp, zodat men zich afvraagt: moest dat nu zo? Maar aan de andere kant klinkt er door dat alles toch liefde en waarheid door, zodat men tenslotte wat beschaamd neerzit. Want we zeiden het immers al: dit gaat ook ons aan!

Luther vandaag. Mivoproject van de Jeugdbond Geref. Gemeenten, Wilhelminastraat 44 te Woerden. Prijs ƒ 2,50.
Bevrijding. Mivoproject samen met Eenheid, ja... maar hoe?, door I. A. Kole. Prijs ƒ 5,-—.
Salvo, schetsen 1975/76 voor boven zestienjarigen. Prijs ƒ 5,—.
De jeugdbond van de Geref. Gemeenten is bijzonder actief. Er wordt ook veel goed materiaal uitgegeven. In Luther vandaag heeft men de betekenis van de Lutherse reformatie belicht. Bevrijding is een project gericht op de vergadering van de Wereldraad van kerken te Nairobi. In Salvo treffen we tien schetsen aan, enkele over Bijbelse onderwerpen, andere over dogmatische onderwerpen en ook over ethische onderwerpen als Soberheid en machten der duisternis (spiritisme, occultisme, astrologie en dergelijke). We vestigen op een en ander gaarne uw aandacht.

De begeleiding van de vrijwilliger in het individuele pastoraat, door dr. G. L. Goedhart. Uitgave van uitg.mij J. H. Kok B.V. te Kampen. Prijs ƒ 29,50.
Naast de predikanten trekken er geregeld „vrijwilligers" op uit, zoals ouderlingen, evangelisatiewerkers en dergelijke, die met veel mensen in aanraking komen en gesprekken met hen voeren over de diepste levensvragen. Dr. Goedhart heeft deze vrijwilligers begeleid en voorbereid op hun werk. De neerslag van dit werk vinden we in dit boek. Men moet er zich over verwonderen dat zovelen zich beschikbaar stellen als „vip" zoals de „vrijwilligers in het pastoraat" hier genoemd worden, maar ze gaan dikwijls wel onvoorbereid hun belangrijke werk doen. Dit boek kan hen helpen. Hoewel we er terstond bij moeten zeggen: er is ook een natuurlijke aanleg en begaafdheid en er is ook leiding van de Heilige Geest, waar men zich menigmaal over verwondert. En dat is een zaak die misschien in dit boek te weinig ter sprake komt. In een eerste hoofdstuk geeft de schrijver een omschrijving van de „vip". In het volgende hoofdstuk komen de vragen aan de orde die bij de vrijwilliger leven als hij aan het werk gaat. Het derde deel spreekt van de begeleiding. In een slothoofdstuk „Theorie en verantwoording" wordt alles nog eens bekeken.

Kinderen in verstand en in boosheid, door P. Keuning. Uitgave van Uitgeverij De Vuurbaak te Groningen. Prijs geb. ƒ 19,50.
Dit boek hebben we in onze jeugd al gelezen en nu we het weer in handen hebben is het net alsof een oude vriend teruggekomen is. Het is een boek dat destijds nogal insloeg. Het speelt in het Groningerland en het geeft allerlei verhalen over mensen die tot de kerk van de afscheiding behoren. Het speelt rondom de eeuwwisseling en het beweegt zich op het sociale vlak, daar de boeren meest tot de gereformeerde kerk behoorden en de arbeiders tot de hervormde kerk. De kloof tussen boer en arbeider was toen breed en diep. De schrijver Pieter Keuning kwam zelf uit een groot gezin waar men het niet bepaald rijk had. Zijn vader was hoofd van een school. Pieter Keuning heeft het van zijn vader ingeprent gekregen dat hij moest strijden tegen de sociale ongerechtigheid, maar dan niet vanuit een socialistische achtergrond, maar vanuit het christelijk geloof. En de schrijver van dit boek heeft de mensen getekend, zoals ze waren, zoals ze leefden, zoals ze werkten. Zijn verhalen heeft hij gebundeld en uitgegeven en zo is dit boek ontstaan: Kinderen in verstand en in boosheid. Het sloeg zestig jaar geleden als een bom in toen het ook in Spijk gelezen werd en velen zichzelf herkenden. De sociale toestanden zijn niet meer zoals in dit boek beschreven. De verhouding bóer-arbeider is wel anders geworden. Toch is het goed om zich nog eens te verdiepen in een boek als dit. We kunnen er uit leren. Hartelijk aanbevolen.

Acupressuur, door Pedro Chan. Uitgave van Uitgeverij La Rivière en Voorhoeve te Zwolle. Prijs geb. ƒ 13,90.
De schrijver van dit boekje stamt uit een doktersgezin. We weten allemaal wel dat men tegenwoordig acupunctuur toepast, waarbij men op bepaalde plaatsen naalden in het lichaam steekt om daardoor genezing van pijn te bewerken. Pedro Chan heeft acupunctuur tot zijn specialisme gekozen. Hij wijst in dit boekje op een andere mogelijkheid: acupunctuur met de vingertoppen. De titel wordt dan ook nader verklaard: Een middel tegen allerlei kwalen van migraine tot slapeloosheid door het masseren van acupunctuurpunten. Dit boekje is geschreven voor een leek op medisch gebied. Wat Pedro Chan ons hier vertelt over acupressuur is maar een hulpmiddel en geen echte therapie. Wanneer we echt ziek zijn verwijst hij ons naar een bevoegde arts. Maar hij geeft hier een middel tegen allerlei kwaaltjes. Die kwalen worden in alfabetische volgorde vermeld. De punten die gemasseerd moeten worden zijn duidelijk aangegeven. Op elke bladzij voor elke kwaal een korte toelichting en een foto waar men die punten duidelijk op kan zien. We durven er verder geen oordeel over uit te spreken omdat we ons daartoe onbevoegd achten. Dr. Mekenkamp schreef in elk geval een voorwoord. En de uitgever zegt dat er verbazingwekkende resultaten zijn met dit soort massage tegen allerlei kwalen die ons kunnen plagen.

Abortus, door dr. J. Douma. Uitgave van Ton Bolland, v/h H. A. van Bottenburg B.V. te Amsterdam. Prijs ƒ 12,90.
Dit boekje is verschenen in de serie Ethisch commentaar. Het behandelt een onderwerp dat velen diep beroert en dat in het middelpunt van de belangstelling staat. Het gaat dan ook over onze opdracht het leven te beschermen, terwijl het ongeboren leven bij abortus wordt vermoord. We bevelen dit boekje zeer ter lezing aan, omdat het vraagstuk van de abortus van alle kanten wordt bezien, aan de Schrift wordt getoetst en duidelijk wordt gesteld dat niet de mens autonoom mag beslissen over leven of dood, maar alleen de Heere van het leven het voor het zeggen heeft.

Ds. J. C. Sikkel als sociaal profeet en pionier, door dr. R. H. Bremmer. Uitgave van uitgeverij De Vuurbaak te Groningen. Prijs ƒ 7,50.
Dit boekje bevat een rede van dr. R. H. Bremmer voor het Gereformeerd Maatschappelijk Verbond over ds. J. C. Sikkel als sociaal profeet. Ds. Sikkel was een gereformeerd predikant, sociaal zeer bewogen, die voor dingen heeft gestaan die ook thans nog aan de orde zijn. Wie er meer van wil weten kan hier terecht.

Drie zielezangen uit de zeventiende eeuw. Uitg. Kool, Veenendaal, 55 blz. ƒ 5,90.
Vele auteurs van stichtelijke werken schreven ook gedichten: Lodenstein, Sluiter, Groenewegen, Schortinghuis. In dit bundeltje zijn wat minder bekende verzen bij elkaar gebracht, waarin de toestand van de geestelijke verlating wordt bezongen. De dichters, Nicolaas Barentsonius, Herman Witsius en Guiljelmus Saldenus waren alle drie „praktizijns" uit de Gouden Eeuw.
De literaire waarde van deze zangen blijft vèr achter bij de gedichten van Revius, Lodenstein en Jan Luyken, maar geestelijk zijn ze rijk aan inhoud. Bovendien is door deze uitgave binnen ieders bereik gekomen wat anders slechts te vinden was in verzamelbundels die moeilijk te lezen zijn. Van elk der drie „dichters" is een portret opgenomen en de titelpagina van één van hun werken. Ad Ros voorzag dit bundeltje van de toelichtende inleiding. Een aardig boekje voor een luttel bedrag aan geld. Leuk om te krijgen en om weg te geven!
W. van Gorsel.

Godefridus Udemans: De ladder Jakobs. Uitg. J. P. van den Tol, Dordrecht, 1976. Prijs ƒ 19,90. 240 blz.
Udemans is een theoloog uit de begintijd van de Reformatie in ons land. Als jongeman van 18 jaar(!) werd hij in 1589 predikant te Haamstede en Burgh op Schouwen; zijn tweede standplaats was Zierikzee, waar hij arbeidde van 1604—1649. Hoewel hij dus altijd op hetzelfde eiland heeft gewoond en gewerkt leefde hij niet in isolement. Hij nam een vooraanstaande plaats in in de kerk van zijn dagen, o.a. in de strijd met de Remonstranten en de Dopers, terwijl op de kerkelijke vergaderingen zijn woord groot gezag had.
Udemans had ook een vruchtbare pen. Hij schreef niet minder dan 19 werken, die Engelse invloed verraden. „De Ladder Jakobs" is er één van. Het draagt als ondertitel: „Korte en duidelijke voorstelling van de juiste weg naar de hemel, in bepaalde trappen onderscheiden". In de Voorrede geeft Udemans een korte verklaring van Gen. 28 (de ladder die Jakob zag in Bethel). Aan de hand daarvan volgt dan een beschrijving van de acht trappen der zaligheid: ootmoed, kennis van Jezus Christus, geloof, belijdenis van het geloof, een Godzalig leven, christelijke lijdzaamheid, geestelijke vreugde, volharding der heiligen.
Men kan bezwaren hebben tegen deze gesystematiseerde „weg naar de hemel". Udemans echter staat nog te dicht bij de Reformatie om zich in zijn eigen schema's te laten opsluiten. Als zodanig is „De Ladder Jakobs" een leerzaam boekje dat veel onderwijs en vertroosting geeft aan hen die de weg naar de hemel bewandelen.
Ds. J. van der Haar herschreef het in goed leesbaar Nederlands en voorzag het van een korte levensschets. Van den Tol gaf het uit in de serie „De Silveren Poortklok". Een boekje met een rijke inhoud en een sieraad voor de boekenkast.
W. van Gorsel.

Theodorus à Brakel: De trappen des geestelijken levens. Uitg. G. Kool, Veenendaal, 1976. 312 blz. Prijs ƒ 29,50.
Theodorus à Brakel, de vader van Wilhelmus, de auteur van de bekende Redelijke Godsdienst, was achtereenvolgens predikant te Beers en Jellum, te Den Burg (Texel) en te Makkum, waar hij in 1669 overleed. Hij was een zeer Godvruchtig dienaar van het Woord, met een sterke trek naar „het ingekeerde leven", en de beoefening van de praktijk der Godzaligheid. Zijn „Trappen" leggen van deze oefening getuigenis af, want dit bekende geschrift is sterk autobiografisch: het bestaat uit gesprekken tussen een vader en een zoon, waarbij het niet moeilijk is in de vader Theodorus en in de zoon Wilhelmus te herkennen.
Brakel Senior onderscheidt naar 1 Joh. 2 : 12 vv. kinderen, jongelingen en vaders in de genade, en beantwoordt in dit „Traktaat", zoals zijn zoon het werk heel bescheiden noemt, de vraag hoe men Godvruchtig kan leven, de gemeenschap met God zoeken en met vreugde God dienen.
De „Trappen" zijn vele malen herdrukt. Dat er anno 1976 blijkbaar nog vraag was naar een nieuwe herdruk zegt genoeg! Uitg. Kool verzorgde deze nieuwe druk keurig, hoewel ongewijzigd. Ondanks de verouderde spelling en de voor ons wat omslachtige wijze van uitdrukken is het werk nog zeer goed leesbaar. Graag zien wij het in vele handen met de wens van zoon Wilhelmus, dat het „tot enig nut, stichting en vertroosting mocht dienen".
W. van Gorsel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen