Centralen Canvent

der A.R. Partij te Utrecht

Dit convent kwam op Woensdag 24 September te Utrecht bijeen. Het had onder zeer grote belangstelling plaats. Hetgeen niet te verwonderen is, daar de politieke situatie, alsmede de kabinetsformatie daarop als punten van bespreking aan de orde waren gesteld.

Over dat convent stond in het nummer van 25 September van het dagblad „Trouw" een uitvoerig verslag te lezen, dat zich vrijwel geheel bepaalde tot hetgeen dr Schouten daarop gezegd had. De rede van dr Schouten hield begrijpelijkerwijs een verdediging in van het toetreden van twee Anti-Revolutionnairen tot het kabinet dr Drees. Over het daarna gevoerde debat deelde genoemd nummer van „Trouw" echter bitter weinig mede.

Over het op dit convent verhandelde heeft het dagblad „De Telegraaf" in zijn niunmer van Vrijdag 25 September ons

nader ingelicht; een inlichting, die veel uitvoeriger is dan die, weDce in het nummer van Zaterdag 27 September van „Trouw" gegeven werd. Hetgeen nu „De Telegraaf" daarover heeft medegedeeld, geven wij onze lezers thans weer, overtuigd als wij zijn, dat velen hunner daarin grotelijks belang stellen. Het desbetreffende artikel in „De Telegraaf" luidt als volgt:

CENTRALEN CONVENT BIJEEN

A.R. bespraken partijbeleid Fel debat na rede dr Schouten Van onze speciale verslaggever

Utrecht, 24 Sept. — In een vergadering van het Centralen Convent van de A.R. Partij heeft de partijleiding esn uiteenzetting gegeven van haar beleid bij de verkiezingsactie en de kabinetsformatie. De partijvoorzitter dr J. Schouten herinnerde in de aanvang van zijn betoog aan de tegenslag bij de jongste verkiezingen, die hij enerzijds weet aan gebrek aan propaganda (met name huisbezoek), anderzijds aan de toenemende verzakelijking, waaronder de voorzitter het feit verstond, dat men zich niet meer laat leiden uitsluitend door 'het principe, maar door hetgeen gezien wordt als een zakelijk belang.

Over samenwerking met de socialisten in het kabinet merkte spreker op, dat het standpunt om hier nimmer toe over te gaan, niet is te aanvaarden. Program en samenstelling van het kabinet waren van die aard, dat bereidheid tot medewerking kon worden toegezegd.

Het is zijns inziens niet gemotiveerd om te zeggen, dat het huidige kabinet een sociaHstisch karakter draagt. Er volgde een geanimeerde discussie, waaraan niet minder dan 17 partijgenoten deelnamen. Professor P. S. Gerbrandy opende de rij van sprekers. Hij betoogde, dat sinds 1945 de kabinetten onder socialistische leiding staan, hetgeen mogelijk is gemaakt door de Katholieke Volkspartij. Spreker stond stil bij de ondergang van het koninkrijk. In dit verband keerde hij zich fel tegen degenen, die de hoogste verantwoordelijkheid voor dit drama dragen, te weten dr Drees en prof. Beel. Het nieuwe kabinet, waaraan de A.R.Partij thans haar vertrouwen geeft, staat onder de leiding van deze twee figuren, die respectievelijk voorzitter en vice-voorzitter van de ministerraad zijn.

De financiële en economische politiek besprekend, merkte prof. Gerbrandy op, dat de revolutionnaire staat zich in het centrum van die politiek bevindt. Deze politiek wordt gekenmerkt door gebonden inflatie, van overheidswege geleide credietpolitiek en bureaucratie. Dit schema past precies in het kader van „De weg naar de vrijheid", het rode plan, dat de veelzeggende ondertitel draagt van „Een socialistisch perspectief".

De A.R. partij heeft niet alleen de Indonesische politiek, maar ook dit sociaaleconomische beleid bij herhaling op principiële gronden bestreden. Nu staat de partij wonderlijk genoeg achter een kabinet, dat vastbesloten is het vóór de verkiezingen gevoerde beleid voort te zetten. Onder verwijzing naar die houding. welke Groen van Prinsterer in 1875 aannam, voerde professor Gerbrandy een krachtig pleidooi voor een principiële oppositie, waarop zegen verwacht mocht worden.

Professor Mekkes, hoogleraar in de Calvinistische wijsbegeerte te Leiden en te Rotterdam, zei, dat bij velen het gevoel heerst, dat de partij een zwenking gemaakt heeft, zoals in haar bestaan nog niet is voorgekomen. Deze zwenking is sinds 1950, toen de Indische politiek als geïsoleerd werd voorgesteld, in alle stilte door de partijleiding voorbereid. Men krijgt het gevoel, dat dit meer het werk van de partij-elite dan van de partij als geheel is geweest.

Hij wees er verder op, dat de socialisten de staat niet willen beschouwen als een beschermer en drager van de vrijheden der burgers, maar als een instrument tot knechting van het staats- en economisch leven. Het socialisme heeft het gemimt op de grondslagen van onze constitutie, terwdjl deze constitutie formeel zelf formeel in tact wordt gelaten. Wij bevinden ons in Nederland in een zuiver revolutionnaire situatie, waarin het de eerste taak der A.R. is krachtig op te komen voor de souvereiniteit in eigen kring.

De opvatting, dat de theorie wel goed is, maar dat ook met de praktijk rekening gehouden moet worden, noemde spreker een vlucht uit de norm. Wij hebben de schijn op ons geladen, dat wij onze oppositie hebben laten breken. Deze kabinetsformatie betekent een zege van de doorbraak. Waar is de aristocratie van de geboorte van de A.R. partij? Mr dr Meulink bracht namens de Kamerkieskring Enschede de mededeUng over, dat deze kring met 't beleid van de partij niet kan verenigen, omdat er geen waarborg is, dat in de practijk toch geen steun verleend zal worden aan de geleide economie, te meer, daar professor Zijlstra, blijkens zijn publicaties, tot de voorstanders gerekend kan worden Enkele debaters spraken zich voor de opvattingen van de partijleiding uit. Professor Waterink achtte de beginselen juist, doch stelde daarbij vast, dat de kunst van het mogelijke moet worden betracht.

Hij wees verder op het samengaan \an dv Colijn met de liberalen in 1933 tni van professor Gerbrandy met de socialisten in 1939. Hij prees professor Zijlstra als de man, die als eerste de Partij van de Arbeid naar de keel sprong door zijn kritiek op „De weg naar de Vrijheid".

Professor Donner zeide, dat bij de verkiezingsactie te vyeinig nadruk is gelegd op hetgeen de A.R. partij wèl wilde. Er is maar één remedie, samenwerken en bouwen aan een positieve boodschap. Spreker verheugde zich over de kabinetsfoimatie.

Professor Okma sprak zijn voldoening uit over de zinsnede die in de Troonrede aan Nieuw-Guinea is gewijd en wekte op om de beide A.R. ministers in hun moeilijke positie te steunen. Professor Dr S. U. Zuidema, evenals professor Mekkes, hoogleraar in de Calvinistische wijsbegeerte, zeide: Ons A.R. volk weet niet waar het aan toe fs. Het gevoelt zich onbehagelijk. Het weet niets van het program, waarop ten slotte de partij met dr Drees in zee is gegaan. Dit verschijnsel is typerend voor het élitesocialisme.

Spreker is geenszins gerust over het program, want hoe kunnen socialisten voorstanders worden van een niet-socialistische politiek? Drees en Beel zijn voorstanders van een geruisloze revolutie. Welke garantie is er, dat dit pogïn zal stranden op de on­ verzettelijkheid van de A.R. ministers. Spreker drong aan op opening van zaken, zodat het A.R. volk verzekerd kan zijn van een politiek, die principieel verantwoord is.

De rede van professor Zuidema werd door velen der aanwezigen stormachtig toegpjuicht. Dr Schouten hield na dit debat een rede van bijna anderhalf uur, waarin hij evenwel niet op de opmerkingen van de debaters inging. Hij constateerde, dat bij velen een gebrek aan vertrouwen heerst, waardoor zij geneigd zijn meer waarde te hechten aan hetgeen in „De Telegraaf', , , Elsevier" „Burgerrecht" en het „Orgaan van de Vaderlandse Kring" te lezen staat, dan aan de voorlichting van de Partijleiding.

Spreker verweet „Elsevier" en „De Telegraaf" een opportunistische houding. Hij keerde zich eveneens tegen de schrijver van de brochure „Het scheefgezakte huis" van de heer Ingwersen. Hij wekte de aanwezigen op in de kiesverenigingen de zaken weer op te vatten en zich met enthousiasme op haar taak te werpen. Dan verdwijnen veel klachten. Di Schouten ontkende, dat de A.R. in de socialistische wagen is gestapt en stelde vast, dat het geen der deelnemers aan het debat gelukt was uit de Troonrede of de Millioenennota waar te maken dat het kabinet socialistisch zou zijn. Het idee van de derde macht moet afgewezen worden. Indachtig aan de destijds gevolgde samenwerking tussen dr Colijn, de liberalen en vrijzinnig-democraten wil men ook thans nog de A.R. in de liberale hoek plaatsen. De houding in het verleden moet niet geprojecteerd worden tegen de constellatie van het heden.

Aan het slot van de vergadering dankte de tweede voorzitter, mr Roosjen, dr Schouten, die gedurende de gehele vergadering de leiding had gehad, voor de uitnemende wijze waarop hij zich van zijn taak had gekweten.

Namens het comité van „rechtse Antirevolutionnairen" werd de brochure van d'r heer A. Ingwersen in de hall van het gebouw, waar het A.R. convent gehouden werd, aan alle conferentiegangers uitgedeeld.

Eén der bestuursleden ontnam de man, die ze ronddeelde, echter zijn exemplaren. Er zal een justitiële vervolging worden ingesteld. Tot zover het verslag van „De Telegraaf".

Wij geven dit verslag thans zonder enig commentaar. De zaak zelf heeft onze volle aandacht, waarover wij reeds betreffende de toetreding tot het kabinetdr Drees van de A.R. mnisters in het kort in voorgaande nummers van De Banier het onze gezegd hebben en waarop \\i; nog wel nader hopen terug te komen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen