KLEINE KRONIEK

Gereformeerde Gemeenten groeien

De jaarboeken van de Gereformeerde Gemeenten en van de Christelijke Gereformeerde Kerken zijn verschenen. Uit de daarin gepubliceerde cijfers blijkt dat de Gereformeerde Gemeenten een zekere groei vertonen, terwijl de Chr. Geref. Kerken iets minder gegroeid zijn dan de bevolking van Nederland. In de N.Hsche Crt, één van de bladen van het Kwartet, vond ik daarover de volgende cijfers:

, , De Gereformeerde Gemeenten zijn in 1969 weer krachtig gegroeid, ruim anderhalf maal zo snel als de Nederlandse bevolking. De Christelijke Gereformeerde Kerken bleven iets achter bij de bevolkingsgroei.

Dat blijkt uit de zojuist verschenen jaarboeken van deze kerken.

De Gereformeerde Gemeenten groeiden in 1969 met 1522 zielen of 2, 08 procent De Nederlandse bevolking als geheel groeide vorig jaar met 1, 23 procent. Om bij te blijven zouden de Gereformeerde Gemeenten aan een toename met 900 zielen al voldoende hebben gehad.

De Christelijke Gereformeerde Kerken groeiden met 709 zielen of 1, 03 procent

Beide kerken groeiden in 1969 meer dan in 1968, toen hun groei respectievelijk 838 en 683 zielen was.

Ter vergelijking: de Gereformeerde Kerken groeiden in 1969 met 0, 89 procent

Per 1 januari telden de Gereformeerde Gemeenten 74.571 zielen en de Christelijke Gereformeerde Kerken 69.623." —

Op zichzelf zijn het geen geweldige aantallen die tot deze kerkgemeenschappen gerekend moeten worden, maar het zijn wel levenskrachtige kerken met trouw meelevende leden. Toch kan men uit de overgangen van en naar deze kerken verschillende dingen leren. De hervormd gereformeerden oefenen op verschillende jongeren uit de Gereformeerde Gemeenten nogal aantrekkingskracht. Er gingen er meer naar de Hervormde Kerk over dan er van die kerk naar de Gereformeerde Gemeenten kwamen. Bij de Christelijke Gereformeerden zijn het vooral de verontruste gereformeerden die overkomen:

„Het sterkst groeiden de Gereformeerde Gemeenten van Barneveld (229 zielen meer) en Arnhem (185 zielen meer). De toename in Arnhem werd grotendeels veroorzaakt door de overkomst van ds. J. C. van Ravenswaay en het merendeel van de christelijke gereformeerde kerk aldaar.

Ook afgezien van Arnhem gingen er nogal wat mensen uit de Christelijke Gereformeerde Kerken naar de Gereformeerde Gemeenten over: 329 totaal, terwijl er 74 mensen van de Gereformeerde Gemeenten christelijk gereformeerd werden.

Daarentegen verloren de Gereformeerde Gemeenten evenals vorige jaren weer aan de Ned. Hervormde Kerk: 295 werden hervormd, terwijl 172 hervormden naar de Gereformeerde Gemeenten overgingen.

Ten aanzien van de overige kerken bleef de balans ongeveer in evenwicht, zodat de groei voornamelijk door een geboortenoverschot moet zijn ontstaan.

Het aantal gemeenten bleef gelijk (151). Te Krimpen aan den IJssel, Lelystad en Sneek werd begonnen met hèt houden van kerkdiensten.

Het predikantentekort in de Gereformeerde Gemeenten wordt geleidelijk minder. Het aantal dienstdoende predikanten klom in 1969 van 38 tot 42, terwijl tlians dertien studenten zich aan de Theologische School te Rotterdam voorbereiden." —

Het is van betekenis voor de Gereformeerde Gemeenten dat het gebrek aan predikanten lang niet zo groot meer is als tien tot twintig jaar geleden.

Chr. Gereformeerden stabiel

Hierboven heb ik reeds opgemerkt dat de groei bij de christelijke gereformeerden iets achtergebleven is bij de groei van de bevolking van Nederland. In deze kerkgemeenschap tekenen zich steeds meer verschillende stromingen af. Het zou wel jammer zijn wanneer dit aanleiding zou geven tot een verdere kerkelijke verdeeldheid. De gereformeerde gezindte ligt toch reeds verdeeld en verscheurd:

, , De aantrekkingskracht van de Chr. Gereformeerde Kerken op verontruste gereformeerden wordt sterker. Uit de Gereformeerde Kerken kwamen in 1969 418 mensen over (in 1968 nog maar 292), terwijl er 228 chr. gereformeerden een overgang in omgekeerde richting maakten.

Uit de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) kwamen er 157 (nauwelijks meer dan het jaar daarvoor), terwijl 42 chr. gereformeerden vrijgemaakt werden. Ten aanzien van de Ned. Hervormde Kerk bleef de balans ongeveer in evenwicht (winst 305, verlies 337).

Het sterkst groeiden bij de chr. gereformeerden Bunschoten (met 71 zielen), Veenendaal-Pniël en

Urk. In enkele grote steden, met name in Den Haag en Haarlem, werd verlies geleden.

Het aantal dienstdoende predikanten klom van 118 naar 121. Onder hen zijn dertien belast met bijzondere dienst (meest zending en geestelijke verzorging militairen). Het aantal vacatures daalde van 71 naar 69.

De Chr. Gereformeerde Kerken kennen verder nog twee kandidaten. De Theologische Hogeschool te Apeldoorn telt 29 studenten, waarvan er twee „naar artikel 6" studeren, wat betekent, dat zij niet voornemens zijn predikant te worden in de Chr. Gereformeerde Kerken. Onder hen is de eerste vrouwelijke studente, mej. W. A. van der Klis.

Beide kerken hebben zustergemeenten in de Verenigde Staten en Canada. De 23 „Netherlands Reformed Congregations", waarmee de Gereformeerde Gemeenten in contact staan, tellen 7407 zielen met zeven predikanten.

De Free Christian Reformed Churches groeiden in 1969 opmerkelijk: van 2609 naar 2790 zielen. Deze twaalf gemeenten hebben zeven predikanten.

Het jaar 1970 zal vermoedelijk een nog sterker groei van het zielental van de Gereformeerde Gemeenten te zien geven, want inmiddels is de chr. gereformeerde kerk in hersteld verband te Zwijndrecht in dit kerkverband opgenomen. De gemeente telt 800 zielen." ~

Daar we ons rekenen bij de gereformeerde gezindte volgen de hervormd gereformeerden vanzelfsprekend met belangstelling de ontwikkeling van de kerkgemeenschappen die daar ook bij gerekend kunnen worden.

De gereformeerde gezindte

Nu ik hierboven over de gereformeerde gezindte heb geschreven wil ik uw aandacht tegelijk vestigen op het maandblad „Wapenveld", dat een speciaal nummer*) aan dit onderwerp heeft gewijd. Wapenveld is een uitgave van de landelijke academici uit de kring van de Hervormde Kerk, Chr. Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Gemeenten. In de laatste tijd is over de „gereformeerde gezindte" nogal eens geschreven op een sensationele wijze in verschillende bladen. Het is wel duidelijk dat daardoor geen juist „portret" gegeven wordt. Trouwens wat we precies onder de „gereformeerde gezindte" moeten verstaan is niet erg duidelijk, hoewel men het wel aan kan voelen, wat er over het algemeen mee bedoeld wordt. De uitdrukking is eigenlijk afkomstig van Groen van Prinsterer, die in zijn tijd sprak over de gereformeerde gezindte of de gereformeerde gezindheid en daarmee aanduidde al diegenen die in de hervormde kerk vasthielden aan de gereformeerde belijdenis, in tegenstelling met de anderen die wel lid waren van die kerk, maar niet tot de „gereformeerde gezindheid ' behoorden. Hij zag in de hervormde kerk de voortzetting van de kerk der reformatie met haar gereformeerde belijdenis. En hij kwam op voor het recht van die gereformeerde belijdenis op het erf der kerk. Hij had trouwens in zijn dagen niet te maken met de grote kerkelijke verdeeldheid. Hij kende alleen de „afgescheidenen" die buiten de Hervormde Kerk aan de gereformeerde belijdenis vasthielden. Het kenmerk van de kerk is in de diepste grond der zaak haar belijdenis, zo was de mening van Groen van Prinsterer en allen die aan die belijdenis vasthielden behoorden tot de Hervormde of Gereformeerde Kerk, ook al waren ze buiten de kerk terechtgekomen door allerlei maatregelen van de kerkelijke besturen. Ik ga hier nu niet in op de verdeeldheid van de gereformeerde belijders wat betreft de oorzaak en de geschiedenis daarvan. Ik moet alleen vaststellen dat die gereformeerde gezindheid, zoals Groen die gezien heeft, hopeloos verdeeld en verscheurd ligt Toch hebben die groeperingen nog altijd de gereformeerde belijdenis als een gemeenschappelijk geloofsbezit. Dat is een sterke band die samenbindt, soms nog sterker dan de kerkmuren die verdelen. De geestelijke verbondenheid gaat dan uit boven de kerkelijke gebrokenheid, zoals ir. L. van der Waal in zijn artikel „Om de religie der belijdenis" terecht opmerkt. In dit artikel worden bijzonder behartenswaardige dingen gezegd. Trouwens, over het algemeen geeft dit nummer een goede informatie over dit onderwerp dat allen die de gereformeerde belijdenis liefhebben wel boeien moet. Ik kan niet alle artikelen noemen, maar ik wil toch wijzen op dat van prof. van der Linde over de herkomst van de gereformeerde gezindte. Ook op het informatieve artikel van drs. W. J. Vaartjes: een anatomische schets. En van ir. van der Graaf over: Participatie. Gaarne vestig ik hier uw aandacht op dit themanummer van Wapenveld. Het is de moeite waard om het te lezen en zich in de vragen die hier opgeworpen worden ook te verdiepen.

*) Wapenveld, maart-april 1970, De gereformeerde gezindte... een portret. U kunt dit nummer bestellen door storting van ƒ 2, 50 op giro 266906 t.n.v. administratie Wape ïveld te Delft.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen