Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De Synode van Embden

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De Synode van Embden

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

(3).

Aanl. Oorzaken

Wanneer wij clan ook nu nader op cle eerste Synode van deze zich gevormd hebbende Gereformeerde Gemeenten letten, clan is het nodig om cle oorzaken, clie aanleiding geven tot het bijeenroepen van cleze Synode na te gaan. Alle dingen geschieden wel naar Gods Raad, maar in de Raad Gods is mede besloten, het samenspel van allerlei inwendige en uitwendige oorzaken, clie tot de ontwikkeling van bepaalde gebeurtenissen leiden.

Onder de inwendige oorzaken merken wij clan allereerst op cle behoefte der Gereformeerden om hun zo levendig gevoelde onderlinge eenheid ook uit te spreken op krachtige wijze. Zij konden er geen vrede mee hebben, dat allen, die met hen van één geest waren niet met hen in kerkelijke gemeenschap verenigd waren. Zij streefden naar cle eenheid van de Gereformeerde Kerk. Zij konden niet tevreden zijn met het bestaan van consistoriën, d.w.z. kerkeraden en Provinciale of Regionale samenkomsten van deze consistoriën, die verder in het land maar los naast elkander voortleefden en ieder hun eigen strijd voerden. Dit streven heeft zich steeds krachtiger geopenbaard totdat het in de Embder Synode zijn eerste meer afdoende bevrediging vond.

Na cle snelle aanwas der Gereformeerde Gemeenten in ons land openbaarde zich dit streven naar'eenheid allereerst in het instellen van consistoriën en weldra in 1563 nog krachtiger door een eerste samenkomst van een bredere vergadering. Het was een Provinciale samenkomst en dan wel van Waalse (Franssprekende) broeders. Het was cle eerste stap, clie het verlangen naar meerdere deed ontstaan. Twee jaren na cleze samenkomst lezen wij reeds van het verlangen naar een „bredere" vergadering in de brief, clie door de Kerkeraden van Antwerpen gezonden werd naar de gemeente te Embden en waarin werd voorgesteld een vergadering te beleggen van „Predikanten uit Vlaanderen, Zeeland en van Zandwijk (cl.i. Sandwich in Engeland, waar ook reeds een vluchtelingengemeente ontstaan was) met het doel om over „zwarigheden" te spreken. Embden maakte toen echter bezwaren vanwege de moeitevolle tijden en cle grote onveiligheid in Brabant en Vlaanderen. Embden wilde toen een kleinere vergadering. Al kon toen deze vergadering niet doorgaan, het is ons niet bekend of kort daarop deze vergadering toch doorgang gevonden heeft, omdat na de aanleiding van het Smeekschrift der Edelen en voor de komst van Alva de kerk der Reformatie een korte tijd in het openbaar verschenen is en men allerwege ook publiekelijk preekte. Maar wat wij clan ook niet weten, duidelijk is het clat cle behoefte levendig werd aan een vergadering, clie meer algemeen en meer uitgebreid zou zijn, dan tot dusverre gehouden was. Daarop moeten wij de nadruk leggen. Het was een beginsel, dat zich in dit verlangen uitsprak en kon daarom niet van tijdelijke aard zijn. Telkens zou dit verlangen zich weer doen gelden, namelijk naar een vergadering, waar maar niet enkele gemeenten of provinciën zouden vertegenwoordigd zijn, maar waaide ganse Gereformeerde Kerk zou samenkomen. Dit verlangen, door die van Antwerpen alreeds geuit, leefde allerwege, maar de noodzaak van dit verlangde samenleven werd pas met grote kracht gevoeld, toen duizenden het land moesten verlaten, nadat cle slag bij Oosterweel verloren was, cle stad Valeciennes was ingenomen en Alva met zijn troepen naderde. Toen zijn ook vele der Antwerpenaren verstrooid en hebben zij het verlangen naar eenheid in den vreemde meegedragen. Dat verlangen is in den vreemde zelfs krachtiger geworden.

Men wenste daar in cle verstrooiing cle eenheid te beleven, al was het maar door in de geest samen te zijn op een vergadering, waar cle deputaten van heinde en verre bijeen komen. Er deden zich ook moeilijkheden voor. In de ene gemeente onderhield men andere regels clan in cle andere. Juist door het gebrek aan eenheid in kerkregering en door het gemis aan een vaste leidraad waren soms zeer uiteenlopende gewoonten ontstaan en werden in cle ene gemeenten gewoonten onderhouden, die men in de andere als „paapse superstitiën" reeds lang verworpen werd. Daaruit ontstond dan ook strijd.

Tenslotte kwam de overtuiging hierbij, clat het welwezen der kerk eiste, clat er enerzijds eenstemmigheid in cle leer werd uitgesproken, maar clat er ook anderzijds eenparigheid zou wezen in kerkregering en in het samenkomen in meerdere vergaderingen.

Zo lang er nog geen Synode gehouden was, behielp men zich met correspondentie, waaruit het gevoelen naar eenparigheid duidelijk sprak.

Men correspondeerde met naburige gemeenten, maar ook met gemeenten in naburige of zelfs ver verwijderde landen. Een voorbeeld daarvan vinden we in cle gemeente van Londen. Hier ontstond een bittere strijd over het al of niet toelaten van peters en meters bij het dopen. Men liet die in Londen toe, in navolging van de gewoonte bij cle Anglicaanse Kerk onderhouden en voorheen immer en nog in cle Roomse Kerk. De Kerkeraad van Londen schreef aan clie van Embden om raad. Een ander voorbeeld vinden wij in de strijd clie ontstond, toen bij de zich in Londen reeds bevindende vluchtelingen tallozen zich voegden, die juist de beeldenstorm hadden meegemaakt. In de Londense gemeente ontstond een strijd over het al of niet toelaatbare daarvan. De Kerkeraad van Londen wist geen raad met cle zaak en stelde haar gevoelen op schrift in 27 stellingen en zond een deputatie naar de kerken van Genève, Bern, Lausanne, Zurich, Heidelberg en Embden, opdat cle voorgangers van clie gemeenten ook hun oordeel over de zaak zouden geven. Een andere vluchtelingengemeente in Engeland, n.1. die te Norwich werd in cle strijd betrokken en ook cleze gemeente ging corresponderen met die van het vasteland. Juist door zulke correspondentie moest het verlangen naar een samenkomen om over cle zaken te spreken levendig worden. In Frankrijk toch was dit reeds in 1559 verwerkelijkt toen daar cle eerste Synode van de Gereformeerde Kerken van clat land waren saamgeWeest in Parijs. Dit eerste samenkomen, deze eerste Synode van de Gereformeerde Kerken van Frankrijk had toch heerlijke vruchten afgeworpen. Zodoende werd het verlangen naar een Synode van de Gereformeerde Kerk in Nederland verwekt, terwijl cle reecis genoemde begeerte naar een vaste kerkregering en een Kerkeorclening daar bij kwam.

Enige jaren voordat cle Synode van Embden gehouden is, was een vergadering van enige predikanten en godgeleerden gehouden, clie bekend staat onder cle naam van Het Convent te Wesel, welke vergadering in 1568 gehouden was. Deze vergadering was een particuliere samenkomst en droeg geen kerke-

lijk karakter, omdat de gemeenten hier niet door hun deputaten waren vertegenwoordigd. Op dit convent te Wesel, waarvan wij alleen maar de opgestelde artikelen bezitten en waarvan ons verder niets bekend is, was een plan opgesteld tot het maken van een Kerkorde en daartoe de nodige aanbevelingen gedaan, die wij in de Artikelen van Wezel terug vinden kunnen. (Ge kunt die ook vinden in het door wijlen ds. G. H. Kersten uitgegeven Handboekje). Op dit convent waren mannen van naam tegenwoordig o.a. Herman Moded, Willem van Zuylen van Nijevelt, Petrus Datheen, Marnix van St. Aldegonde en anderen. Dit convent heeft artikelen opgesteld, waarin slechts aanbevelingen worden gedaan, want men kon geen kerke-ordening opstellen, zonder de kerken te raadplegen en een wettige vergadering, waar gedeputeerden zouden aanwezig zijn, samen roepen. Dit werk riep dus om voltooiing.

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 11 april 1958

Daniel | 8 Pagina's

De Synode van Embden

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 11 april 1958

Daniel | 8 Pagina's