VERSLAVING

In de loop van de zestiger jaren — jaren die op velerlei gebied grote veranderingen hebben laten zien — zijn er nogal woorden gemeengoed geworden die daarvoor niet of nauwelijks bekend waren of gebruikt werden. Eén zo'n woord is het woord „drugs". Nauw hiermee samenhangend komen we steeds vaker „verslaving" en „verslaafden" tegen. Regelmatig zien we ook berichtjes als: „Jongeman dood in kraakpand aangetroffen". Wanneer we dan verder lezen dan het kopje dan blijkt meestal dat de oorzaak van het overlijden toegeschreven wordt aan het gebruik van een te grote dosis van een verdovend middel.

Het zijn allemaal de tekenen van een zorgwekkende toename van het gebruik van bepaalde stoffen die vaak aangeduid worden met „verdovende middelen". Een beter woord is overigens het bovengenoemde „drugs", aangezien de stoffen die bedoeld worden zeker niet allemaal verdovend werken. Het tegendeel kan zelfs het geval zijn.

Wat zijn drugs?

Als we het over drugs hebben bedoelen we daarmee middelen die invloed hebben op het bewustzijn. Op de wijze van voelen, waarnemen en denken. De dingen worden anders ervaren. De gebruiker ervaart zichzelf ook anders. Dat is ook de reden waarom deze stoffen gebruikt worden.

In de vele berichten en publikaties over drugs worden er meestal maar een paar genoemd: heroïne, marihuana, hash en LSD. En ook hierin treedt alweer een verschuiving op. Ging het enkele jaren geleden voornamelijk over hash en marihuana, de laatste tijd is het de heroïne die de meeste aandacht krijgt. En helaas niet ten onrechte. Nu is het echter bepaald niet zo dat er niet meer middelen zijn die onder de drugs gerangschikt moeten worden, die bovengenoemde invloed op het bewustzijn hebben. Er zijn er aanzienlijk meer. Afhankelijk van hun meer specifieke werking kunnen ze als volgt worden ingedeeld:

a) Kalmerende middelen. Hieronder vallen b.v. de barbituraten (veel slaapmiddelen) en de zgn. tranquilizers (zoals valium en librium).

b) Pijnstillende of verdovende middelen. Voorbeelden hiervan zijn opium, morfine en heroïne.

c) Stimulerende of opwekkende middelen: coffeïne, cocaine, amfetamine (pep-pillen).

De bekendste hiervan is al d) Roesverwekkende middelen cohol.

e) Bewustzijnsveranderende middelen of hallucinogenen. Hieronder vallen marihuana hash en LSD.

Uit bovenstaande opsomming mo ge blijken dat ieder van ons ii meerdere of mindere mate „drug gebruiker" is. Dat betekent na tuurlijk niet dat we alle middelei over één kam mogen scheren. We is het goed ons dit te realiseren Te gemakkelijk worden bepaald« dingen uit een groter geheel los gemaakt en tot probleem gemaak waarbij zaken die in dit veroanc ook zeker de aandacht behoeven uit het gezichtsveld verdwijnen

Uitwerking en gebruik van verschillende drugs.

Uitwerking en reden van gebruil hebben uiteraard veel met elkaai te maken. Zo worden kalmerend« middelen gebruikt — en met dii bedoeling vaak door artsen voor geschreven — om tot rust te ko men. Ze zorgen er voor dat d' spanning en onrust verminderei waardoor iemand beter in staa

is om b.v. zijn werk te doen of te slapen. We moeten hierbij echter wel bedenken dat deze middelen, hoe dankbaar we er soms ook voor kunnen zijn, de oorzaak van onrust, nervositeit en spanning niet wegnemen. Alleen de symptomen worden bestreden. Van pijnstillende verdovende middelen wordt veel en dankbaar gebruik gemaakt in de geneeskunde. Veel ingrepen, die anders niet mogelijk zouden zijn, kunnen daardoor uitgevoerd worden. Door hun werking kunnen deze middelen echter ook gebruikt worden om zich te onttrekken aan het gewone leven, om uit de werkelijkheid te vluchten, zonder dat daar, althans objektief gezien, sprake is van een ondraaglijk lijden. Dit nu is het geval bij veel heroïnegebruikers. Heroine geeft na toediening een gevoel van ontspanning en een zich bevrijd voelen. Stimulerende, opwekkende middelen kunnen, tijdelijk, onze prestaties verhogen en een gevoel van zelfvertrouwen geven. Ook dit zijn middelen die zinvol gebruikt kunnen worden in bepaalde omstandigheden. Doordat we geen vermoeidheid meer voelen, is het risiko van forceren van het lichaam nogal groot. Voorbeelden van een dergelijk gebruik vinden we in de sport („doping") waar soms mensen de dood vinden als gevolg van een te grote inspanning. Door het gebruik van deze middelen komen de signalen van het lichaam (moeheid) niet meer door. Men krijgt het gevoel meer te kunnen dan waartoe men werkelijk in staat is. Dat is dan ook de schaduwzijde van het gebruik van deze middelen: ze innemen om het gexioel te krijgen meer te kunnen, tot meer in staat te zijn, om meer zelfvertrouwen te krijgen.

Bij roesverwekkende middelen kan vooral aan alkohol gedacht worden, al hebben verdovende middelen in zekere zin dezelfde werking. Naast alkohol zijn er echter veel andere zaken die roesverwekkend zijn zoals b.v. bepaalde soorten muziek, geld, eer, macht etc. Bij een roes is er sprake van bedwelming. Men verkeert in een (opgewekte) stemming die kunstmatig is. Zij komt niet van binnen uit. al kan ze wel aansluiten bij je gemoedstoestand. Je bent niet helemaal jezelf.

Alle bovengenoemde middelen hebben, zoals aan het begin al gezegd is, invloed op het bewustzijn, ze veranderen in zekere zin het bewustzijn. In zeer bijzondere zin is dat iet geval met de bewustzijnsveranderende middelen of hallucinogenen. Bij het gebruik van deze middelen blijft men bij vol bewustzijn. De beleving van kleuren, geluiden en voorwerpen veranderen. Men treedt een totaal andere wereld binnen. Dit is het geval bij het gebruik van marihuana en hash. Ze zijn beiden afkomstig van de Indische hennepplant (cannabis sativa). De marihuana wordt gevormd door de gedroogde toppen van deze plant, de hash is de hars hiervan. Het zijn deze stoffen waarvan het gebruik de laatste jaren zo geweldig in het Westen is toegenomen, vooral bij jongeren. Het gebruik heeft geen ander doel dan in een andere toestand te geraken, om „high" te worden. Ook hierbij wordt de werkelijkheid achter zich gelaten.

Heel sterke veranderingen in het beleven kunnen optreden door L.S.D. (lyserg-zuur diëthylamide), een door de Zwitser Hoffman ontdekte stof. Slechts zeer kleine hoeveelheden kunnen een geweldig effekt hebben, zelfs nog na lange tijd.

De ervaringen na zowel het gebruik van marihuana en hash als LSD kunnen als zeer Dlezierig beschreven worden, Maar het is ook mogelijk dat de ervaringen zeer nega-: ief en angstaanjagend zijn („bad trip"). Naast het bevrijdende gevoel te kunnen vlieden (bij sommigen geëindigd in een dodelijke val van een flatgebouw bij een poging de veronderstelde verworvenheid in de praktijk te brengen) komt het ook voor dat men ? enkt opgegeten te zullen worden door afschuwelijke monsters, die een panische angst jij de gebruiker veroorzaakt. LSD wordt ook wel eens in de psyoniatrie gebruikt om, )nder strenge controle, belevenissen uit vroeger jaren terug te laten komen teneinde üie bespreekbaar te maken om zodoende negatieve invloeden vanuit die belevenissen > p het huidige funktioneren op te heffen.

Wat is verslaving?

Over verslaving wordt gesproken wanneer men ergens niet meer buiten kan. Men can niet meer buiten het effekt dat een bepaald middel heeft. Men is er afhankelijk fan geworden. In de eerste plaats kan er sprake zijn van lichamelijke afhankelijkheid. Stoffen die tot deze vorm van verslaving leiden, brengen veranderingen aan in het ichaam in die zin dat steeds meer van een bepaalde stof nodig is om hetzelfde resulaat te bereiken. Middelen die deze werking hebben worden „hard drugs" genoemd.

Hiertoe behoren met name opium, morfine en heroine, maar ook alkohol. Afgezien var het steeds meer nodig hebben van zo'n stof gaat het lichaam zich ook instellen op he' ontvangen van het middel. Het lichaam krijgt zelf behoefte aan deze stof en kan oi een gegeven moment niet goed meer funktioneren zonder het betreffende middel.

Wordt de toediening plotseling gestaakt dan treden er onthoudingsverschijnselen op De gebruiker voelt zich dan zeer ellendig en doodziek. Hij is tot niets meer in staat Het lichaam is een last en schreeuwt a.h.w. om het middel, omdat alleen door het gebruik daarvan deze toestand weer opgeheven kan worden. Men wordt er eigenlijk tot gedwongen om het middel weer tot zich te nemen. Men is nog maar van één ding bezield: hoe kom ik weer aan een dosis van dat middel.

Er kan echter ook een psychische afhankelijkheid ontstaan. In dat geval kan de gebruiker evenmin leven zonder het middel te gebruiken. Niet omdat zijn lichaam ei om vraagt, maar omdat hij niet meer buiten de invloed kan die het middel op zijr geestesgesteldheid heeft.

Bij velen bestaat de neiging om aan deze laatste vorm van afhankelijkheid minde: aandacht te besteden, er minder zwaar aan te tillen. We zien dat bijvoorbeeld in d< pleidooien voor de legalisering van het gebruik van de soft drugs, van die middeler dus die, voor zover thans bekend, niet tot lichamelijke afhankelijkheid leiden. En ni is het zeker waar dat bij lichamelijke afhankelijkheid de gezondheid op voor iede: duidelijke wijze wordt aangetast. Het grootste aantal sterfgevallen tussen de vijftiei en vijfendertig jaar in Amerika is te wijten aan heroïnegebruik.

In beide gevallen, zowel bij lichamelijke als psychische afhankelijkheid, is men echte: gevangen. Wordt men beheerst door deze middelen. Men verkeert onder de macht e: van. Het woord „verslaving" geeft precies aan wat er aan de hand is: de slaaf zijr van Men kan alleen nog maar leven bij de gratie van het middel. Alles word daar aan ondergeschikt gemaakt. Gezin, vrienden, werk, gezondheid, het wordt alle maal geofferd op het altaar van deze afgod. Men vernietigt zichzelf.

Hoeveel verslaafden zijn er?

We moeten niet denken dat het gaat om een probleem van slechts beperkte omvang Schattingen over het aantal verslaafden op de wereld hebben de volgende cijfers op geleverd: vierhonderdmiljoen verslaafden aan opium, driehonderdmiljoen hennepro kers, dertigmiljoen chronische alkoholisten. Wat Nederland betreft lopen de schattin gen nogal uiteen van dertienduizend tot tweehonderdduizend gebruikers (niet allemaa verslaafden) van marihuana en hash. Het aantal heroineverslaafden neemt de laatst jaren erg toe. Er zijn er zeker enkele duizenden. De grootste groep verslaafden word echter gevonden onder de alkolholgebruikers. Volgens recente gegevens zijn er hon derdvijfentwintigduizend personen die niet meer in staat zijn tot maatschappelijl funktioneren. Aangenomen wordt dat vele duizenden anderen op weg zijn naar de zelfde toestand.

Hoewel in dit artikel in verband met de aktualiteit ervan vooral aandacht is geschon ken aan drugs betekent dat niet dat eventuele verslaving alleen daar aan gekoppeli is. Enkele andere dingen waaraan men verslaafd kan zijn, die de macht over ons kun nen voeren zijn er al genoemd: bepaalde soorten muziek, geld, eer en macht. Deze ri is aanzienlijk uit te breiden. Het is goed ons af te vragen welke machten zich in on leven laten gelden, waar wij de slaaf van zijn. De Bijbel noemt er veel. De Bijbe noemt ook de belangrijkste, die ons allen geldt en waar alle andere machten hun ont staan aan te danken hebben: de zonde. Paulus heeft die macht ervaren, het allesover heersende ervan als hij zegt: „...maar ik ben vleselijk, verkocht onder de zonde". H wijst ons ook op Christus aan wie alle machten onderworpen zijn. Die ons verlosse kan, die ons bevrijden kan van alles waardoor we gevangen zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen