Een leger coaches en jezelf als hoofdcoach

De mens is een sociaal wezen. Natuurlijk, er zijn kluizenaars. Maar zelfs zij houden het meestal niet vol om zonder enige hulp van anderen te leven.
Er zijn ook mensen die we onder het labeltje “eenlingen” neerzetten. Of, om het in mooi Engels te zeggen: “loners”. Het zijn mensen voor wie alleen en eenzaam bepaald geen synoniemen zijn. Ze genieten ervan om in alle rust hun weg te gaan. In hun eentje.
Maar zelfs deze mensen zijn ooit geboren in een gezin. Ze hebben een vader en een moeder, die hen leerden praten en lopen, hen eten gaven, hen naar school en naar bed brachten.
Want niemand van ons komt alleen op de wereld, er zijn altijd gegeven coaches. Het gezin kan klein zijn, maar dan is er altijd weer een bredere familiekring. Mensen met wie je contact hebt, met wie je praat, die je helpen je mening te vormen.
Zo bezien is opvoeding eigenlijk de oudste vorm van coaching die er is. En niemand die zich aan die coaching kan onttrekken. Of alleen tot eigen schade, in het geval van ruzie, waardoor het contact met deze eerste cirkel breekt.
Helaas groeit niet iedereen op in een gezin dat een goede coachingsomgeving biedt. Er zijn ook mensen die op latere leeftijd met bitterheid en verdriet terugdenken aan de onveilige sfeer in het gezin. In zo’n geval werkt de coaching alleen maar negatief en is er later, in de andere coachingscirkels of in professionele therapeutische sessies, veel tact en liefde nodig om dit weer enigszins te repareren.

VRIENDSCHAP
Al heel jong kunnen we vervolgens die eerste coachingscirkel overschrijden om onze eerste stapjes te zetten in die tweede cirkel, die van de gezochte coach: vriendschap. Ook al kun je nog niet praten, toch kun je zelfs dan al vrienden maken. Kinderen kunnen samen spelen door alleen met gebaren en kreten duidelijk te maken wat ze doen en wat ze willen. Daar hebben ze weinig begeleiding bij nodig. Zijn het niet de jongste kinderen die op de camping in het buitenland het eerste vriendjes maken?
Vriendschap is iets bijzonders. Je treedt uit de gezins- en familiekring en maakt contact met iemand met wie je op dat moment geen enkele binding hebt. Het klikt. Na een paar zinnen, een lach, een opmerking over iets wat je samen ziet gebeuren.
Nooit wordt de vraag gesteld of je vrienden zult worden. Het woord vriendschap valt misschien zelfs nooit en toch groeit er een band die sterker is dan wat ook.
Nimmer wordt die vriendschap benoemd als coaching. En toch is het een van de belangrijkste vormen van coaching die we kennen, na de familiebanden. We kennen niet voor niets het spreekwoord: “Waar je mee omgaat, word je mee besmet.” Of: “Zeg me wie je vrienden zijn en ik zal zeggen wie jij bent.”
Vrienden vormen ons. Ze lopen mee op de levensweg. Tussen de regels door geven vrienden elkaar advies. Je weet dat je bij die vriend of vriendin altijd terechtkunt. Ook ’s avonds heel laat, als je al uren in je eentje hebt zitten piekeren en je de nacht niet in durft te gaan zonder je verhaal tegen iemand te vertellen. Je hoeft nooit te zoeken naar het telefoonnummer, dat ken je uit je hoofd, zelfs in een tijd waarin je je hele telefoonboek hebt toevertrouwd aan je mobiele telefoon. Er is altijd een open deur, een luisterend oor. En daarna niet zelden advies. Gevraagd en ongevraagd.
Soms positief, soms kritisch. Dat doe je goed, dat kan beter. En waarom doe je niet...?
En wat te denken van de huwelijksrelatie tussen man en vrouw? Heeft ook een goed huwelijk niet veel elementen van coaching in zich?

JUISTE GLIMLACH
En dan zijn er natuurlijk nog de talloze coaches die van dit werk hun beroep hebben gemaakt en er vaak ook nog een prima boterham aan verdienen. Want hoe hoger een mens op de maatschappelijke ladder klimt, hoe meer coaches hem omringen. Politici en managers in het bedrijfsleven worden omringd door een heel leger van mensen die ervoor zorgen dat ze het goede zeggen, de juiste glimlach tonen en de perfecte stropdas dragen. Er zijn communicatie-coaches, presentatiecoaches, schrijfcoaches, itnesscoaches, eetcoaches, dieetcoaches, relatiecoaches en rijg de ketting maar verder.
De machtigste man van het vrije westen, president Barack Obama, heeft alleen tijdens zijn slaap geen coaches, maar verder zet hij geen stap buiten de deur zonder dat de coaches om hem heen zwerven als bijen om een bloem. En de aansprekende toespraken die hij schrijft? Die hoeft hij alleen maar op de goede toon - uiteraard gecoacht door een spraakcoach - uit te spreken. Want zelf schrijven doet iemand op dat niveau natuurlijk niet. En terwijl hij naar een ontmoeting loopt met een buitenlandse minister uit Nederland (als hij die al ontmoet), wordt hij in de gang snel bijgepraat door een coach die hem vertelt wie hij gaat ontmoeten en wat hij moet zeggen. En of hij wel of niet mag lachen. Want lachen bij een ernstig onderwerp, dat moet voor alles voorkomen worden.

ACCEPTATIE
Eén soort coach zijn we nog vergeten. En dat kan soms wel eens de belangrijkste zijn die er is, zeker als je niet van het niveau van Obama bent. En dat is de coach die je voor jezelf kunt zijn. Noem het de zelfcoach. Want hoe belangrijk al die anderen ook zijn, ze zijn niet altijd beschikbaar. Jezelf heb je wel altijd tot je beschikking.
Zelfcoaching dus. Hoe je dat doet? Door te proberen van een afstand de eigen situatie te bekijken en dan te bedenken welk advies je zou geven als het hier een goede vriend betrof. Wat zou je zeggen, adviseren of juist afraden?
Gevaren zijn er bij die zelfcoaching overigens wel. Het kan zo maar zijn dat je voor jezelf veel te lief bent.
Dat je de ik-persoon altijd gelijk geeft en hem nooit eens link door elkaar durft te rammelen.
Een ander, nog groter gevaar is dat je juist veel te hard bent voor jezelf. Enige mildheid en humor is voor iedere coach namelijk een vereiste. Ooit een goede vader gezien die tegen z’n zoon, na een mislukt avontuur, zegt: „Zie je wel, jij kunt dat niet. Jij bent een nul, volstrekt nutteloos en niet waard dat we nog een druppel energie in je steken.”
Als een goede vader dit niet zegt, een vriend het niet in z’n hoofd zou halen en een coach het hoogstens als schoktherapie zou gebruiken, zodat je in verzet komt, waarom behandelen we onszelf dan niet zelden wel zo?
Zelfcoach kun je alleen zijn als je heel goed kijkt naar al die andere coaches. Naar opvoeders, broers, zussen en vrienden. En als je niet bang bent om je zwakke plekken te accepteren. Want acceptatie van hoe het is, is een absolute voorwaarde om verder te kunnen komen. Want een situatie die je ontkent, bestaat niet. En die kun je dus ook niet verbeteren.
Een coach zou zeggen: Word eerst vrienden met je probleem. Want met vijanden kun je geen zaken doen. En gelijk heeft hij!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen