HET MARBURGER GODSDIENSTGESPREK

Geen min of meer bekende persoon uit de kerkgeschiedenis, maar een diep-ingrijpende gebeurtenis.
De tweede rijksdag te Spiers (1529) had een overwinning opgeleverd van keizer Karel V en de roomse keurvorsten en bischoppen.
De volgelingen van Luther hadden geprotesteerd. Moedig, sommigen hunner (Jacob Sturm uit Straatsburg) in vol geloofsvertrouwen.
Keurvorst Philip van Hessen zocht naar een ander middel, er moest een geheim verbond komen tussen de Duitse en Zwitserse volgelingen van Luther en Zwingli. En om dit verbond tot stand te brengen, moest eerst het geschil over het heilig avondmaal tussen beide hervormers uit de weg geruimd worden. Dan pas lag de weg open, zich samen sterk te maken tegenover de keizer, die met de paus, en de Franse koning Frans I, met kracht wilde optreden tegen allen, die hun heil buiten de pauselijke kerk zochten.
Het gesprek zou op uitnodiging van de keurvorst van Hessen plaatsvinden op het prachtige kasteel van de graaf van Marburg.
Luther en de zijnen namen de uitnodiging tot een godsdienstgesprek aan om der wille van de keurvorst. Zwingli en de zijnen kwamen heel graag, vooral omdat de Zwitser zich in de steek gelaten voelde door een aantal vroegere bondgenoten van Zürich, het centrum van de Zwitserse reformatie. Voor hem was hulp van Straatsburg en Hessen van levensbelang, gezien de vijandschap van de roomse kantons rondom Zürich.
Ieder wist het: dat moest de felle strijd over het Heilig Avondmaal bijgelegd worden. Vooral Luther had Zwingli met zijn Avondsmaalleer op één hoop gegooid met de oproerige wederdopers.
Per boot over de Rijn ging de reis verder naar Straatsburg. Daar wachtte de vredelievende en steeds bemiddelende ds. Bucer hem op.
Eindelijk kwam het gezelschap op 27 september 1529 aan bij het slot Marburg. De predikanten preekten iedere avond in Hessen. Op 29 september arriveerde Luther; met Melachton. Ook waren aanwezig de predikanten Agricola (Augsburg), Osiander (Neurenberg), en Branz (Hall). Voor de vergadering hadden voorbesprekingen plaats tussen Zwingli en Melanchton. Op 6 oktober, 's morgens 6 uur, begon het gesprek in het privé-vertrek van de graaf. Over de eerste 14 punten, die opgesteld waren, was geen verschil van mening. Er werd open, vriendelijk en eensgezind gesproken.
Het laatste punt 15 luidde: „Ofschoon wij over de vraag, of het ware lichaam en bloed van Christus lichamelijk in brood en wijn aanwezig zijn nog niet tot een gelijkluidend antwoord zijn gekomen, zal toch iedere partij jegens de andere partij christelijke liefde tonen, zover ieder geweten dit maar immer verdragen kan en beide partijen zullen met aller ernst God, de Almachtige bidden, dat Hij ons door Zijn Geest het rechte verstand moge schenken." Luther had al vóór de vergadering met krijt onder het tafelkleed geschreven: Hoe esta corpus (Dat is mijn lichaam).
Op verzoek van de landgraaf werd in het Duits gesproken. Zoals gezegd, het ging er vredig toe.
Misverstanden werden uit de weg geruimd. Zwingli zei: „Er zijn geen mensen op aardei met wie ik het liever eens wil zijn, dan met de Wittenbergers."
Waarop Luther toen antwoordde: „Bidt God, dat u eens het juiste inzicht in het Woord zult ontvangen". Zwingli zegt dan: „Bidt ook u; u hebt dit evenzeer van node".
Toen het 15e punt aan de orde kwam, kwamen Luther en Zwingli lijnrecht tegenover elkaar te staan. En geen van beiden wist van wijken. Voor Luther was en bleef het sacrament een wonder, dat ieder verstand te boven gaat. God doet een wonder: Christus is in en met en onder de tekenen van brood en wijn lichamelijk aanwezig. En Zwingli's gedachtenismaaltijd achtte Luther het verstand plaatsen boven Gods Woord, dat toch duidelijk genoeg zegt: Dat is Mijn Lichaam. Volgens Luther tastte Zwingli de grondzuilen van het Evangelie aan. Het godsdienstgesprek te Marburg liep uit op een onverzoenlijke tegenstelling tussen de Duitse luthersen en de Zwitserse gereformeerden.
Bucer heeft heel vriendelijk alles gedaan om te redden, wat er te redden was; kwam zelfs heel dicht (als gereformeerde) bij Luthers standpunt. Zwingli kwam steeds meer alleen te staan, ook al zeide hij tot dc uiterste vormen van toenadering bereid te zijn. Hij vond bij Luther geen-gehoor. Toen hij in 1532 in een felle burgeroorlog sneuvelde, betekende dat het einde van een verdere uitbreiding van het protestantisme in Zwitserland. Genève zal onder Calvijn de zaak van het protestantisme in Zwitserland redden. Luthers zaak in Duitsland maakte na 1 529 goede voortgang. Tot Luthers dood in 1546 toe.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen