Niet-ontbonden huwelijk dat geen huwelijk meer is

Het was geenszins mijn bedoeling om meer dan één keer te schrijven over echtscheiding en haar gevolgen. Alhoewel daar genoeg redenen voor aan te voeren zouden zijn, gelet op het onrustbarend aantal echtscheidingsprocedures, die in 1992 tot de ontbinding hebben geleid van 30.000 huwelijken. Wie daar vanuit de kerkelijke praktijk even zijn gedachten over laat gaan, komt voor de klemmende vraag te staan hoevelen uit de gereformeerde gezindte daarbij betrokken waren. Huwelijken die kerkelijk werden bevestigd onder aanroeping van Gods Naam. Voorzichtigheid, zo stelde ik eerder, blijft echter geboden bij de bespreking van het leed dat door echtscheiding werd veroorzaakt in menig huisgezin. Onbedoeld worden mensen gekwetst of leggen anderen verband met bekende voorvallen binnen de eigen kerkelijke gemeente. Nu er echter duidelijk gevraagd is om stil te staan bij één bepaald aspect, waar dikwijls niet of nauwelijks aandacht aan geschonken wordt, wil ik proberen deze reactie te beantwoorden.

Geschonden
Onvoldoende oog is er voor het verborgen leed, dat niet openbaar komt, maar wel degehjk aanwezig is binnen een huwelijk dat wel niet ontbonden werd door rechterlijke uitspraak, maar dat in feite geen huwelijk meer genoemd kan worden. De huwelijkstrouw kan immers geschonden zijn door verschillende oorzaken, waardoor de innerlijke verbondenheid tussen man en vrouw ver te zoeken is, of erger: niet meer bestaat. Er loopt een breuk door het huwelijksleven, die niet gezien, maar wel beleefd wordt en in het verborgene beweend. Men kan niet komen tot echtscheiding, alhoewel de grond ervoor aanwezig is. Men wil dit ook niet, omdat het gebod des Heeren zwaarder weegt dan het huwelijksleed, dat een onuitwisbaar litteken op de ziel heeft achtergelaten. Een wond, die nooit meer geheeld zal worden. Wel verzacht? Wie zal daar een antwoord op durven geven? Ik herinner mij nog een opmerking van een voor mij onbekende man, bijna tien jaar geleden. In een vluchtige ontmoeting liet hij iets voelen van het verborgen kruis, dat hem dagelijks drukte. „Ik ben een onbestorven weduwnaar", vertrouwde hij mij toe. Even begreep ik hem niet. Hij bedoelde te zeggen dat zijn vrouw hem verlaten had, terwijl het huwelijk formeel nog bestond.

Liefde kwetsbaar
Niet gescheiden dus, maar de echtbreuk werd pijnlijk ervaren. Een trieste werkelijkheid, die voor vele mensen nauwelijks voorstelbaar is. Wat is er een verborgen leed in de gemeente, waar weliswaar geen sprake is van de schrijnende gevolgen van echtscheiding, maar waar niet minder geleden kan worden. Ook al kwam het niet tot een definitieve scheiding. De uiterlijke band van het huwelijk kan dan wel in stand gehouden worden, maar door zondige praktijken van één van beide echtelieden is het wederzijdse vertrouwen dermate geschonden, dat de liefde aan het verkwijnen is. De liefde, die even wonderlijke als onmisbare gave van God, waardoor mensen zich tot elkaar aangetrokken weten. Deze ongeveinsde liefde moet de dragende kracht vormen voor het huwelijk. Deze liefde is niet alleen teer, maar zij is bovendien uitermate kwetsbaar. De Schrift zegt onder andere dat zij lankmoedig is en goedertieren. Zij is niet afgunstig, zij zoekt zichzelf niet en wordt niet verbitterd. Zij bedekt alle dingen, zij hoopt alle dingen, zij verdraagt alle dingen (1 Kor. 13).

Wijsheid
Dat neemt evenwel niet weg, dat de liefde door spanningen binnen het huwelijksleven als gevolg van zondige relaties, veel van haar draagkracht verliest. Dit verlies kan door niets anders vergoed worden. Daarom moeten al onze pogingen om geschonden verhoudingen binnen het huwelijk weer te herstellen, gericht zijn op het wegnemen van de oorzaak, die er de directe aanleiding toe was dat de liefde werd gekrenkt. Wat vraagt dit veel wijsheid in de pastorale begeleiding. Begrip, bewogenheid en een luisterend oor mogen beslist niet gemist worden. Onder Gods zegen kan het onmogelijke mogelijk worden. Langs de weg van de oprechte schuldbelijdenis, die in de levenswandel zichtbaar zal worden. Die zijn overtredingen bedekt, zal niet voorspoedig zijn; maar die ze bekent en laat, zal barmhartigheid verkrijgen (Spr. 28:13).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen