Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Noordpool in Nederland

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Noordpool in Nederland

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

„En dan volgt nu het weerbericht, verzorgd door het KNMI. De komende nacht is het helder en daalt de temperatuur tot min 13 graden ..."

De wind is oost en trekt aan tot stormachtig, windkracht 8. Morgen overdag is het zonnig met een maximumtemperatuur van -5°C. Nu volgt een waarschuwing van het KNMI. Door strenge vorst en stormachtige oostenwind voelt het buiten zeer koud aan. U wordt aangeraden zoveel mogelijk binnen te blijven. Indien u toch naar buiten moet, draag dan warme kleding en let vooral op bescherming van handen en voeten."

Levend ijs
Zo'n weersverwachting nodigt uit om binnen te blijven bij de warme kachel. Voor mij is zo'n bericht het sein om juist wel naar buiten te gaan. In het donker rijd ik naar de IJsselmeerpolders in de verwachting van spectaculaire ijskristallen. Als ik bij Nijkerk de polder betreed, zie ik het water opspatten tegen het riet en de wilgetakken. De kennismaking met buiten is hard.

Koude is niet het goede woord. Vijand is beter. Een vijand die voortdurend aanvalt op elk lichaamsdeel dat ik onvoldoende verdedig. Ik ben de enige mens die hier loopt te koukleumen. Dat verbaast me niet echt. En toch, toch missen de anderen wat. Deze spectaculaire samenwerking van water, wind en vorst is zeldzaam.

Links van me vormt zich een gordijn van ijspegels. Even verderop staan snelgroeiende ijspilaren. Het riet is behangen met kilo's ijs in vele vormen. Als ik dichterbij ga kijken, spatten de druppels in m'n nek. Het is flink oppassen met al dat gladde ijs onder m'n voeten. Langs de kant is een waterplant met ijs overgoten. Het is net een groene zeester die nog lijkt te leven ook: ledere golfslag geeft een nieuw laagje ijs.

Een eenzame rietstengel is gevangen door een witte ijsklomp, die haar alle beweging ontneemt. Boven het ruwe Eemmeer hangt een harp van ijspegels, allemaal verschillend van lengte. De ene golf na de andere beukt tegen de ijskant en spettert uit elkaar. Overal vormen zich sculpturen, beeldhouwwerken van ijs. Ik kom ogen te kort.

Opeens... een grote golf klapt op de kant. De camera krijgt druppels. Ik moet het opgeven. M'n vingers worden stijf, m'n oren zijn gevoelloos en ik vraag me af hoe krachtig m'n ogen gemaakt zijn. De vijand wordt te sterk. Gelukkig staat de "schuilhut" vlakbij. Toch wel fijn, zo'n vierwieler met ingebouwde kachel.

Druipsteen
Een dagje later sta ik langs het Veluwemeer te wachten op de zon. Nog altijd harde wind en strenge vorst. Daar is ze. IJzig langzaam klimt ze omhoog. IJsschotsen zijn aan elkaar vastgevroren en vormen een ruwe ijsvlakte. Een eigenwijze schots staat rechtop en vangt de eerste rode zonnestralen.

Aan de rand van het meer staan kilometers lange ijsgordijnen, die als een coulissen-landschap staan te schitteren in gele zonnestralen. Op mij komt het juichend over, ondanks de felle kou. Dan zie ik bruine bulten. Dichterbij blijken rietstengels bedolven onder tonnen ijs. Opspattend water is samen met stuifzand van het Veluwestrand bevroren en geeft het riet de gedaante van druipsteen.

Als stalagmieten staan ze rechtop in de polder. Ik sta erbij en kijk ernaar, zonder echt te begrijpen. Ook dit is Nederland, al zijn het poolachtige toestanden. Ik besluit naar het IJsselmeer te rijden. Het is daar opvallend rustig. De oostenwind waait vanaf het land, zodat er achter de dijk nauwelijks golven zijn.

Heel veel eenden rusten hier uit en teren op hun vetreserves. De zwartwitte kuifeenden zijn in de meerderheid; een goede tweede is de tafeleend. Bergeenden deinen wat verder uit de kust. Even zwemmen ze in S-vorm. Opvallend hoe weinig vogels in de lucht zijn. Ze hebben kennelijk ontzag voor dit soort weer. Allemaal houden ze zich rustig en wachten met veel geduld tot de wind gaat liggen.

Vanuit de auto is het spioneren gemakkelijk, hoewel ze me constant in de gaten houden. Duizenden eenden en ik, bijeengebracht door een koude oostenwind. Ik kan er niet genoeg van krijgen. Normaal zijn ze bang voor me, nu niet. Het is genieten met het raampje open en de kachel aan.

Spoken
Als ik voor de derde en laatste maal naar de polder rijd, is het ijs gebleekt in de zon. Bruinbeige is wit geworden. Puntige torens priemen in de lucht. Dan... "spoken" schiet het door m'n hoofd. Wat ongelovig staar ik naar de twee meter hoge ijsmodellen. Onbeweeglijk turen ze over het Gooimeer. Ik bof dat de rand van het meer bevroren is, zodat ik ze op het ijs in hun gezicht kan kijken.

Sprookjes uit de kinderjaren beginnen te herleven. Enthousiast loop ik langs een lange rij van ijsfiguren. De zon zakt naar de horizon en geeft het ijs een rode tint. Als het donker wordt, krijgt het witte ijs een blauwe tint en het Gooimeer kleurt naar oranjebruin, met een soort metaalglans. Nog een laatste blik over deze unieke verschijnselen en ik neem weer plaats in m'n "schuilhut".

Het KNMI verwacht stijging van temperatuur. Jammer voor de "spoken". Ze zullen smelten tot een plas water. Verder blijft er niets van ze over. Nee, toch niet alleen die plas water, ook nog wat anders. Twee dingen: een ijskoud fotorolletje en... een klein hoopje stuifzand!

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 11 januari 1995

Terdege | 68 Pagina's

Noordpool in Nederland

Bekijk de hele uitgave van woensdag 11 januari 1995

Terdege | 68 Pagina's