Leeswijzer

In de serie Inleidingen met kernteksten verscheen een deel over Voetius. Gisbertus Voetius (1589- 1676) was een belangrijke theoloog. Als hoogleraar in Utrecht schreef hij veel belangrijke boeken en stond hij aan de basis van de Nadere Reformatie. In dit boek wil dr. W.J. van Asselt, kenner van Voetius en van de scholastiek, laten zien dat de inhoud van Voetius geschriften nog steeds de moeite waard is. Ook de manier waarop Voetius theologie bedreef – de scholastieke methode – spreekt Van Asselt aan. Het boek telt drie delen: een biografische schets van het leven van Voetius, een bespreking van zeven kernthema’s en in het derde deel teksten van Voetius zelf. Deze teksten zijn bijna allemaal gekoppeld aan de in het tweede deel besproken thema’s. De thema’s die Van Asselt heeft gekozen weerspiegelen zijn eigen voorkeuren, schrijft hij in de inleiding. Heel duidelijk is dat bij de eerste drie thema’s, die gaan over de scholastieke methode en de gevolgen daarvan. Van Asselt, die in 1998 het boeiende boek Inleiding in de gereformeerde scholastiek publiceerde, gebruikt hier Voetius om te laten zien dat de scholastieke methode geen dor en dwingend systeem hoeft te zijn. Zo schrijft hij bij de bespreking van de reikwijdte van Christus verzoening: “Het is verrassend om te constateren dat juist de scholastieke begripsanalyse van Voetius niet vernauwend werkt maar ruimte schept voor variatie. (…) Scholastiek was geen dwangbuis of ketterjacht maar uitnodiging tot gesprek en een ‘bevragen’ van opponenten.” Een belangrijk thema bij Voetius is vroomheid. Van Asselt roemt het psychologisch inzicht van Voetius en zijn pastorale toon. Ter illustratie citeert hij “een prachtige zin die de lezer altijd bijblijft” over geestelijke verlatingen: ‘God zal uitkomst geven, want in het verlaten verlaat Hij ons niet.’ Dat Voetius ook oog had voor de praktijk van het leven blijkt uit de tekst over woeker, een groot probleem voor de arme leden van zijn gemeente. Fel keert Voetius zich tegen zogenaamde lombarden die rentes vroegen van wel 50 of 80 procent. Ook verdiepte Voetius zich in de islam en leerde daarvoor zelfs Arabisch. In het Woord vooraf geeft de auteur aan dat Voetius lang is gezien als een star en ouderwets denker. Zo’n twintig jaar geleden begon dat te veranderen. Vanuit Utrecht, de universiteit waar Van Asselt werkte, verschenen publicaties waarin dit beeld werd bijgesteld. Deze publicaties waren vanwege het lastige taalgebruik niet altijd toegankelijk voor de geïnteresseerde lezer. In dit boek wil Van Asselt de resultaten van zijn onderzoek naar Voetius toegankelijk maken voor een breder publiek. Dat wil niet zeggen dat Voetius een eenvoudig boek is. Het boek bevat veel informatie over lastige onderwerpen. Maar de enthousiaste en deskundige bespreking van Van Asselt en de goed leesbare vertaling van de teksten van Voetius maken dit boek tot een aanrader.

W.J. van Asselt, Voetius (Kampen: De Groot Goudriaan 2007) ISBN 9789061409953; 154 blz.; € 14,90.

---
Ooggetuigen zijn vaak belangrijk en interessant. Als iemand zegt: “ik was erbij”, luistert iedereen vol verwachting naar zijn verhaal. In de rechtszaal, op verjaardagen, in de kantine: verhalen van ooggetuigen gaan er in als koek, zeker als de spreker verteltalent heeft. Betrouwbaar zijn ze niet altijd: niet voor niets zegt de Bijbel: op den mond van twee getuigen, of op den mond van drie getuigen zal de zaak bestaan. Eén getuige is te weinig. In het boek Ooggetuigen aan het woord doet iedere keer maar één ooggetuige zijn of haar verhaal. Of de reportages uit de kerkgeschiedenis betrouwbaar zijn, weten we dus niet. Leesplezier is echter wel gegarandeerd, want schrijven kunnen de ooggetuigen die Bel in zijn boek heeft opgenomen. Prachtig is bijvoorbeeld het verslag dat D. van der Stoep schreef van een preek van prof. Wisse. “Want Wisse, - dat was een wereld op zichzelf.” En wat te denken van een verslag uit het Algemeen Handelsblad van het bezoek van Spurgeon aan Nederland? Enige kennis van vooral de Nederlandse kerkgeschiedenis is wel geboden, want veel uitleg bevat het boek niet.

A. Bel, Ooggetuigen aan het woord. Meer dan vijftig reportages uit de kerkgeschiedenis
(Houten: Den Hertog 2008) ISBN 9789033121623; 192 blz.; € 12,50.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen