Tuinieren; ook met een handicap

Voor veel mensen betekent tuinieren niet alleen een fijne hobby, maar ook lekker buiten zijn. In de weer met zaaien, stekken en snoeien. Maar hoe vaak gebeurt het niet dat iemand die een beperking of handicap krijgt het tuinieren op moet geven omdat de tuin niet aangepast is. „Met relatief eenvoudige middelen en aanpassingen laten wij hier zien dat het bijna altijd mogelijk is dat mensen kunnen blijven tuinieren of hun hobby weer op kunnen pakken", zegt de heer Blokzijl van de gehandicaptentuin in Frederiksoord. „Fruit kweken, moestuinieren en zelfs in 'n kas werken is mogelijk. Hier in Frederiksoord wordt ergonomisch getuinierd. Dat wil zeggen: aangepast aan het functioneren van de mens."

Gidslijn
„De pakweg 5000 vierkante meter voorbeeldtuinen zijn verdeeld in onderdelen. We hebben een tuin voor blinden en slechtzienden, voor stoklopers en rolstoelers. Ze staan iedereen ten dienste om ideeën op te doen voor zijn of haar specifieke handicap. Mensen kunnen hier informatie krijgen over welke aanpassingen wenselijk zijn om te kunnen tuinieren. In de tuin voor visueel gehandicapten bijvoorbeeld zijn opstaande betonnen randen langs de paden aangebracht met daarboven een gidslijn van metalen buizen. Reliëftegels op belangrijke punten geven de te volgen looprichting aan. Een bhnde of slechtziende kan met dit soort 'foefjes' en met z'n bhndenstok geheel zelfstandig van de tuin genieten. Het assortiment planten is gekozen op blad-en bloemvorm om te betasten en op geur. Door voelen en ruiken kan men meer over planten te weten komen. Bovendien is de tuin op stilte ingericht, zodat de geluiden van vogels en kabbelend water te horen zijn. Informatie over planten en etiketten zijn voorzien van vergrote tekst en in braille uitgevoerd."

Gradaties
De heer Blokzijl neemt ons mee naar de grote vijver die dwars over de Leemsloot gegraven is. Vanaf de brug is er een prachtig uitzicht over de weilanden. „Hier kan men gezellig aan het water zitten. Rolstoelers kunnen zelfs de hengel uitgooien vanaf de vissteiger die voorzien is van veiligheidsleuningen", wijst hij. „Banken hebben armleuningen voor dat extra steuntje om op te staan." Via een brug komen we in de rolstoeltuin. Brede, verharde paden, hellingbanen en verhoogde plantenbakken zijn hier de kenmerken. „Rolstoelers heb je in gradaties", legt hij uit. „Kan iemand er nog uit, of helemaal niet. Daarom zijn de bakken zo geconstrueerd dat de tuinier met z'n stoel om en onder de bak kan rijden. De extra brede randen dienen als ondersteuning voor de arm en je kunt er gereedschap op kwijt."

Therapiepad
De tuin voor stoklopers is een voorbeeld voor de groep (oudere) tuiniers die moeilijk kan bukken en/of rugklachten heeft. Plantenbakken op stahoogte maken tuinieren minder belastend. Tussen de heesters ligt het therapiepad. Mensen die moeizaam lopen kunnen hierop 'oefenen' op diverse grondbedekkingen. De bedoeling van het pad is om een (nieuw) evenwicht te vinden op oneffen ondergrond. „Voor degenen die graag fruit kweken, hebben we een fruittuin. Omdat laagstammen van appel, peer en kers meestal moeilijk te verzorgen zijn, hebben we gekozen voor leifruit. Leibomen nemen weinig ruimte in. Langs schutting, muur, latwerk en zelfs gaas kan men naar hartelust fruit kweken en oogsten. Om te voorkomen dat de rolstoel of stok wegzakt in het gras tussen of rond bomen is de ondergrond bewapend met een kunststofmat."

Slimmigheidjes
Dan komen we bij de kas. Brede schuifdeuren en een drempelloze ingang maken de kas makkelijk toegankelijk. Omdat de vloer verhard is, kan men moeiteloos wenden en keren tussen vaste en verrijdbare kweektafels. De rolschermen aan de buitenkant zijn vanuit de rolstoel te bedienen. Verrijdbare tafels hebben als voordeel dat ze naar buiten gereden kunnen worden om plantjes af te harden of om buiten te tuinieren. „Naast dit soort aanpassingen is goed gereedschap uiterst belangrijk. Het moet vooral licht zijn en natuurlijk verstelbaar en verwisselbaar. Er zijn tal van slimmigheidjes bedacht, zoals een schoffel die aan twee kanten scherp is voor een probleemloze duw- en trekbeweging. Zo zijn er bladgrijpers, knielmatjes en snoeigereedschap met lange stelen. De meeste attributen zijn tegenwoordig in goed gesorteerde tuincentra te koop", weet Blokzijl. „Alles in onze tuinen is erop gericht gehandicapten, ouderen en bezoekers voorlichting te geven en ideeën aan te reiken die men thuis kan toepassen. Om te starten met tuinieren of om de oude hefhebberij weer op te pakken."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen