Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

BOEKBESPREKINGEN

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

BOEKBESPREKINGEN

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Vertaald verleden, Beknopte geschiedenis van bijbelvertalen in Nederland, Anne Jaap van den Berg, Uitgeverij Jongbloed/ N.B.G., Heerenveen, paperback, 120 blz.,12,95, 2e herziene en uitgebreide druk, ISBN 90-6126-682-3. De auteur is bibliothecaris van het Nederlands Bijbelgenootschap. In grote lijnen wordt een overzicht geboden van de bijbelvertalingen in Nederland. De vele afbeeldingen maken het tot een leuk en aantrekkelijk boekje. Sinds vanaf ongeveer de vijftiende eeuw zijn er in ons land bijbelvertalingen verschenen. Aan protestantse zijde valt te denken aan de Deux-Aesbijbel die gebruikt werd in de 16e en 17e eeuw, de Statenvertaling van 1637, de Nieuwe Vertaling van 1951, de Naardense Bijbel en de Nieuwe Bijbel Vertaling. De lutheranen gebruikten tot aan 1951 hun eigen vertaling. De roomsen gebruikten ruim drie eeuwen lang de zogenoemde Moerentorfbijbel (1559) totdat in de jaren dertig van de twintigste eeuw de Petrus Canisiusvertaling kwam. De remonstranten wilden wel dat de Statenvertaling werd gebruikt, zij was immers beter dan de tot dan toe gebruikte vertaling, maar dan zonder de kanttekeningen. Een remonstrantste predikant, Egbert van Engelen te Amsterdam, gaf een brochure uit gericht tegen de inhoud van de kanttekeningen. Hij eindigt zijn bespreking van het Oude Testament met de volgende dichtregels: ‘Wilt gij dan vast en wilt gij zeker staan, blijft bij de tekst en laat de glossen staan.’ Het viel ons wel op dat bij de bespreking van de Statenvertaling geen gewag wordt gemaakt van de bijzondere bewaring Gods tijdens de pest te Leiden. Ook wordt niet vermeld dat de vertalers van de Statenvertaling naast vakbekwame ook godvrezende theologen dienden te zijn. De Gereformeerde Bijbelstichting blijft ook ongenoemd. Onder de geraadpleegde literatuur missen wij het boek “Niets kan haar glans verdoven” uitgegeven door de Gereformeerde Bijbelstichting bij het 350 - jarig bestaan van de Statenvertaling.

Het troostboek van de kerk. Onder redactie van dr. W. van ’t Spijker. Uitgave den Hertog, Houten, 309 blz., gebonden,28,90, ISBN 90-331-1935-8.

Zoals de titel al aangeeft handelt het boek over de Heidelbergse Catechismus. Allereerst schrijft drs. C. Th Boer- ke over de reformatie in Duitsland. Dan schrijft dr. W. Verboom over de totstandkoming van de Heidelbergse Catechismus. Vervolgens schrijft drs. C. Th. Boerke over de mensen achter de Heidelbergse Catechismus. Dan schrijft dr. W. van ’t Spijker over de theologie van de Heidelbergse Catechismus. Vervolgens schrijven dr. W. Verboom en dr. T.M. Hofman over de Heidelbergse Catechismus in Nederland. Dr. W.J. op ’t Hof schrijft over de Heidelbergse Catechismus in prediking en catechese. Het slothoofdstuk is van de hand van dr. W. van ’t Spijker over de actualiteit van de Heidelbergse Catechismus. Achterin het boek treffen we een opgave aan van bronnen en literatuur, een register van persoonsnamen en een register van plaatsnamen en personalia van de auteurs. In het boek is een behoorlijke hoeveelheid illustraties opgenomen. We hebben het boek met belangstelling en interesse gelezen. Afgelopen september hebben we er ook dankbaar gebruik van gemaakt toen we een reis naar Heidelberg maakten. We lezen behartenswaardige zaken op blz. 125 als het gaat over de kennis van de ellende. “We dienen de vraag naar de oorsprong van de kennis der ellende in dit licht te zien. ‘Waaruit kent gij uw ellende? Uit de Wet van God.’ Uit de wet, dat wil zeggen: uit de wil van God, zoals deze in Zijn Wet is samengevat. Niet uit de Wet die losgekoppeld wordt van God. Maar uit de Wet zoals God Zelf die vanuit Zijn mond tot ons doet uitgaan. En dan leert Christus ons wat de Wet zegt. De toelichting van Ursinus op de vraag van zondag 2 wijst in dezelfde richting. De ervaringsmatige, bevindelijke kennis van onze ellende hoort bij de aspecten van het leven in de christelijke troost. Volgens Ursinus is deze kennis noodzakelijk voor onze troost, niet omdat zij op zichzelf ons troost of een deel van onze troost uitmaakt, maar omdat zij het verlangen naar verlossing opwekt en opdat wij God voor die verlossing dankbaar zouden zijn. Wie de grootheid van het kwaad niet kent, moet wel ondankbaar blijven. Hij zal de grootte van de weldaad niet kunnen waarderen. We kunnen evenmin het Evangelie op een goede manier horen en komen zodoende evenmin tot de vastheid van het geloof. Kan men kennis van ellende een voorbereiding noemen voor de genade? Wij kunnen dit inderdaad beamen, wanneer we slechts in het oog houden dat deze voorbereiding geen voorwaarde is waaraan wij uit eigen kracht kunnen voldoen. Ook de kennis van de zonde is een gave van de genade, die ons om niet geschonken wordt en daarom vrucht is van de verdienste van Christus en het werk van Zijn Geest. We leren dan ook zeker bij het kruis van Christus onze diepe ellende kennen. Immers, de zonde is zo groot dat God, eer Hij haar ongestraft heeft willen laten, ze aan Zijn eigen Zoon met de bittere en smadelijke dood van het kruis heeft gestraft. Zondekennis behoort bij de theologie van de hervormers en die van de Catechismus.” Op de blz. 125 tot en met 127 wordt afstand genomen van de gedachte dat de Catechismus in de verzoeningsleer de scholastiek van Anselmus zou gebruiken. We lezen: “Intussen gaat de Catechismus op een geheel andere wijze te werk. De methode is een andere dan die van Anselmus. De bewijsvoering van de vragen 12 tot en met 19 berust niet op redenering, maar op een hoeveelheid tekstmateriaal dat aan het arsenaal van de Schrift, dat is aan de openbaring van God, is ontleend. Hier is geen rede- neermethode die zich begeeft buiten het terrein van de Heilige Schrift. Bovendien is de manier waarop men bewijst zuiver catechetisch. De leerling vraagt, de onderwijzer antwoordt op een pedagogische manier, met argumenten die aan de Bijbel zijn ontleend.” Op blz. 131 lezen we dat het rechtvaardigend geloof ook het historisch geloof omvat. Het geloof kan niet zonder kennis, maar het is meer dan kennis. Het is ook toestemmen en vertrouwen. De Reformatie heeft duidelijk willen maken dat geloof zonder kennis niet bestaat. Dit accent wordt gelegd tegenover de roomse leer dat simpelweg geloofd dient te worden wat de kerk gelooft. De reformatie wil dat er kennis zal zijn. De Heidelbergse Catechismus heeft blijvende actualiteit. Dat wordt omschreven op blz. 290: “Onder de gereformeerde belijdenisgeschriften neemt de Heidelbergse Catechismus tot nu toe terecht een blijvende en ook een belangrijke plaats in. Zo is het geschrift in de eerste plaats oorspronkelijk bedoeld. Fre- derik III nam een overtuigende positie in binnen de gereformeerde traditie van toen. Ook vele anderen hebben destijds de invoering van het boek als iets belangrijks opgevat. Wat 450 jaar geleden voorde keurvorst een besliste keus was, is ook voor ons nog een zinvolle vertolking van een belijdenis. Daaraan ontbreekt de theologie zeker niet. Toch is de eerste indruk niet die van een theologisch concept, maar van een pastorale benadering, ook van de moderne mens. Voor de Nederlandse kerken blijft de Heidelberger als belijdenisgeschrift van wezenlijk belang. Zijn plaats naast de Nederlandse Geloofsbelijdenis is onomstreden, ook al omdat hij zich vóór alle dingen richt op de gemeente, die opgebouwd moet worden in het geloof dat eenmaal is overgeleverd. Wat in de Dordtse Leerregels naar voren komt, ademt geen andere geest, maar verschilt in methode zeker wat de aanpak betreft die voor het leerboek van de enige troost is gekozen.”

Dit artikel werd u aangeboden door: Bewaar het Pand

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 4 januari 2007

Bewaar het pand | 16 Pagina's

BOEKBESPREKINGEN

Bekijk de hele uitgave van donderdag 4 januari 2007

Bewaar het pand | 16 Pagina's