De troost der verkiezing

(1)

Het ligt niet in onze bedoeling in deze serie artikelen een diepgaand theologisch betoog te houden over het leerstuk van de verkiezing en de verwerping. Daar is immers in de loop van de eeuwen al veel over geschreven en gehandeld. Denk alleen maar aan de bekende Dordtse Synode. Het is onze bedoeling te proberen voor jong en oud uit te leggen welke belangrijke plaats het leerstuk van de verkiezing en verwerping inneemt binnen de oude gereformeerde leer, maar ook binnen de leer van onze Gereformeerde Gemeenten. Tevens hoe deze dingen gestalte krijgen in het leven van Gods volk, waarvoor dit leerstuk een bron mag vormen van onuitsprekelijke troost en blijdschap.

Voor velen een struikelblok

Het leerstuk van de verkiezing en de verwerping is van ouds voor velen een struikelblok geweest. Wanneer wij eerlijk met onszelf omgaan dat is het voor een mens van nature eigenlijk altijd een struikelblok. Het gaat hier immers over de vrijmacht van God. Dat wil zeggen dat God bepaalt wie er zalig zullen worden en wie niet. Maar dat niet alleen. Hij heeft dat reeds van eeuwigheid bepaald zonder aanziens des persoons. Dus de verkiezing en verwerping is een daad van Gods souvereiniteit. God mag met de mens doen wat Hij wil. En dat is een zaak die ons mensen eigenlijk dwars zit. Dat is niet nieuw, maar is altijd al zo geweest. Denk maar aan het bekende hoofdstuk uit de Romeinenbrief waar Paulus schrijft over de vrijmacht Gods.' "£•« niet alleenlijk deze, maar ook Rebekka is daarvan een bewijs, als zij uit een bevrucht was, namelijk Izaak, onze vader. Want als de kinderen nog niet geboren waren, noch iets goeds of kwaads gedaan hadden, opdat het voornemen Gods, dat naar de verkiezing is, vast bleve, niet uit de werken, maar uit de Roepende; zo werd tot haar gezegd: De meerdere zal den mindere dienen. Gelijk geschreven is: Jakob heb Ik liefgehad, en Ezau heb Ik gehaat. Wat zullen wij dan zeggen? Is er onrechtvaardigheid bij God? Dat zij verre. Want Hij zegt tot Mozes: Ik zal Mij ontfermen, diens Ik Mij ontferm, en zal barmhartig zijn, dien Ik barmhartig ben. Zo is het dan niet desgenen, die wil, noch desgenen, die loopt, maar des ontjèrmenden Gods " (Rom. 9 : 10-16).

Dus hieruit blijkt wel duidelijk dat er niets nieuws is onder de zon. Wij mensen kunnen God niet vrij laten in Zijn doen. Wij denken toch altijd nog dat er enige waarde of verdienste ligt in onze werken. Wanneer wij ons leven afmeten aan de "wereld", dan denken we toch altijd nog dat we beter zijn en meer rechten hebben. En wanneer het leerstuk van de verkiezing en de verwerping tegen mij zegt: u of jij bent even ver bij God vandaan als alle andere mensen, dan zit mij dat dwars. Ja, wanneer het zelfs tegen mij zegt: het zou nog wel eens kunnen gebeuren dat de "wereld" je nog voorgaat in het koninkrijk der hemelen, dan erger ik mezelf daar helemaal aan. Dan komt toch al vlug de gedachte bij mij op: is er dan onrechtvaardigheid bij God? Weer een andere gedachte is, over dit leerstuk te zwijgen omdat de verkiezing en verwerping ten diepste een verborgen besluit Gods is. De Heere zegt immers in Zijn Woord dat verborgen dingen zijn voor de Heere onze God en de geopenbaarde voor ons en onze kinderen. Wij hebben te maken met de geopenbaarde wil van God en die zegt ons dat wij ons moeten bekeren en leven. En daar moeten we ons op richten. Een bijkomend argument dat men hiervoor gebruikt is dat de leer van de verkiezing en verwerping zorgeloze en goddeloze mensen zou maken. Immers, wanneer ik verkoren ben tot de zaligheid dan kom ik er toch wel en wanneer ik niet verkoren ben dan kom ik er toch nooit al zou ik mezelf krommen als een bieze.

Dat er goddeloze en zorgeloze mensen zijn, dat is helaas maar al te waar. Maar dat de leer van de verkiezing en de verwerping daarvan de oorzaak zou zijn, is toch Godonterend om dat te stellen. Immers, de Heere spreekt er Zelf over in Zijn Woord. Denk maar aan Romeinen 9. Daarom, de oorzaak van de ergernis die deze leer in ons leven veroorzaakt, moeten we niet bij die leer of bij God zoeken, maar die moeten wij bij onszelf zoeken. Die wordt veroorzaakt door ons hoogmoedige bestaan, dat weigert voor God te bukken en God vrij te laten in Zijn doen. Wij willen God ter verantwoording roepen. Maar dan zegt Paulus: "Maar toch, o mens, wie zijt gij, die tegen God antwoordt? Zal ook het maaksel tot degene, die het gemaakt heeft, zeggen: Waarom hebt gij mij alzo gemaakt? Of heeft de pottenbakker geen macht over het leem, om uit dezelfde klomp te maken, het ene vat ter ere, en het andere ter onere? En of God, willende Zijn toorn bewijzen, en Zijn macht bekend maken, met veel lankmoedigheid verdragen heeft de vaten des toorns, tot het verderf toebereid: en opdat Hij zou bekend maken de rijkdom Zijner heerlijkheid over de vaten der barmhartigheid, die Hij te voren bereid heeft tot heerlijkheid? " {Rom. 9:20-23). Wat zou het groot zijn wanneer dit leerstuk voor ons een bron zou worden van verwondering en troost.

De Dordtse Leerregels

Laten we eens bezien wat onze vaderen over dit leerstuk hebben geschreven in de Vijf Artikelen tegen de Remonstranten (1, 6, 7): ''Dat God sommigen in den tijd met het geloof begiftigt, sommigen niet begiftigt, komt voort van Zijn eeuwig besluit. Want al Zijn werken zijn Hem van eeuwigheid bekend (Hand. 15:18), en Hij werkt alle dingen naar den raad van Zijn wil (Ef 1:11). Naar welk besluit Hij de harten der uitverkorenen, hoewel zij hard zijn, genadiglijk vermurwt en buigt om te geloven: maar degenen die niet zijn verkoren, naar Zijn rechtvaardig oordeel, in hun boosheid en hardigheid laat. En hier is het dat zich voornamelijk voor ons ontsluit die diepe, barmhartige en evenzeer rechtvaardige onderscheiding der mensen, zijnde in evengelijke staat des verderfs, of het besluit van verkiezing en verwerping, in het Woord Gods geopenbaard. Hetwelk, evenals het de verkeerde, onreine en onvaste mensen verdraaien tot hun verderf alzo den heiligen en godvrezenden zielen een onuitsprekelijken troost geeft. Deze verkiezing is een onveranderlijk voornemen Gods, door hetwelk Hij vóór de grondlegging der wereld een zekere menigte van mensen, niet beter of waardiger zijnde dan anderen, maar in de gemene ellende met anderen liggende, uit het gehele menselijk geslacht, van de eerste rechtheid door hun eigen schuld vervallen in de zonde en het verderf, naar het vrije welbehagen van Zijn wil, tot de zaligheid, uit louter genade, uitverkoren heeft in Christus, Denwelken Hij ook van eeuwigheid tot een Middelaar en Hoofd van alle uitverkorenen, en tot een Fundament der zaligheid gesteld heeft. En opdat zij door Hem zouden zalig gemaakt worden, heeft Hij ook besloten hen aan Hem te geven, en krachtiglijk tot Zijn gemeenschap door Zijn Woord en Geest te roepen en te trekken, of met het ware geloof in Hem te begiftigen, te rechtvaardigen, te heiligen, en in de gemeenschap Zijns Zoons krachtiglijk bewaard zijnde, ten laatste te verheerlijken, tot bewijzing van Zijn barmhartigheid en tot prijs van de rijkdommen Zijner heerlijke genade. Gelijk geschreven is: God heeft ons uitverkoren in Christus, vóór de grondlegging der wereld, opdat wij zouden heilig en onberispelijk zijn voor Hem in de liefde; Die ons te voren verordineerd heeft tot aanneming tot kinderen, door Jezus Christus in Zichzelven, naar het welbehagen van Zijn wil; tot prijs der heerlijkheid Zijner genade, door welke Hij ons begenadigd heeft in den Geliefde (Ef 1:4-6). En elders: Die Hij te voren verordineerd heeft, dezen heeft Hij ook geroepen; en die Hij geroepen heeft, dezen heeft Hij ook gerechtvaardigd; en die Hij gerechtvaardigd heeft, dezen heeft Hij ook verheerlijkt (Rom. 8:30)."

Uit het bovenstaande is wel duidelijk van hoe groot gewicht de leer der verkiezing en verwerping is. Het is de diepste wortel van de zaligheid van de Kerk. Was er geen verkiezing tot de zaligheid, het was voor goed verloren. Er wordt immers gesproken over een even gelijke staat des verderfs waarin alle mensen verkeren. Het ganse menselijke geslacht ligt verloren voor God. En dat, omdat allen van de eerste rechtheid door hun eigen schuld vervallen zijn in zonde en verderf, en daarom naar het rechtvaardig oordeel Gods de toorn Gods tegen de zonden zouden moeten dragen.

De zaligheid ligt vast

Maar nu dat eeuwige wonder van die diepe, barmhartige onderscheiding der mensen. God ging onderscheid maken waar geen onderscheid was te vinden. Een zekere menigte van mensen heeft Hij verkoren tot de zaligheid. Enkel en alleen naar het vrije van Zijn welbehagen. Enkel en alleen uit genade. Enkel en alleen in Christus, Die Hij als een Middelaar en Hoofd, maar ook als het Fundament van de zaligheid heeft gesteld. O, hoe vast ligt toch de zaligheid van de Kerk in God! Hij heeft haar van eeuwigheid liefgehad en Christus heeft Zich Borg gesteld opdat dat welbehagen Gods door Zijn hand, op grond van recht en gerechtigheid zou kunnen voortgaan.

Maar nu moet die zaligheid in de tijd uitgewerkt gaan worden in de harten van de verkorenen des Vaders en de gekochten met het bloed van Christus. Daar zeggen onze vaderen van: dat God sommigen in de tijd met het geloof begiftigd en sommigen niet. God gaat dus mensen in de tijd begiftigen met het geloof Daar wordt natuurlijk het ware, zaligmakende geloof mee bedoeld. Eerst willen we dan een volgende keer D.V. graag bezien wat eigenlijk het geloof in Zijn Wezen is.

Veen,

ds. P. Melis

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen