TER OVERWEGING

Geloof in Nederland. 2000 jaar Nederlanders en hun heilige boeken. Uitg. Waanders Zwolle (i.s.m. Catharijneconvent) 2008/2009, per deel 32 blz. en € 5,95.

In het januarinummer attendeerden we op bovengenoemde serie, waarvan toen de eerste delen verschenen waren. De redactie kreeg nu de deeltjes 4-9 toegestuurd. Het gaat daarin achtereenvolgens om de kerkelijke verdeeldheid, de zondagsbeleving, de kruistochten, de kloosters, de zielzorgers, ziekte en gezondheid. Het zal de samenstellers niet meevallen om in zo kort bestek soms vele eeuwen te omvatten. Wat is er bijv. ontzaglijk veel veranderd in de figuur van de predikant/pastoor/voorganger (deel 8). En alleen al vandaag de dag in de vragen rond (gebeds)genezing; ook dat krijgt een plekje: deel 9, blz. 286v; anderzijds ook het rumoer indertijd en de vragen rond de polio-inenting (blz. 293); en de diaconessenhuizen (blz. 290v), teveel om op te noemen. Uit deel 4 (verdeeldheid) kan men opmaken dat het niet altijd lukt om in zo kort bestek volledig te zijn: om bij het ontstaan van de Geref. Kerken (vrijg.) als wortel alleen te wijzen op de macht van synoden (art. 31 K.O.!) is te weinig, er was in geestelijk opzicht meer aan de hand! Anderzijds wordt van onze kerken gezegd: mede door een voorzichtig beleid en een gedecentraliseerde structuur bleven beide stromingen steeds verdraagzaam naast elkaar bestaan’(blz. 129). Daar mogen we zuinig op wezen! Tot slot: alle deeltjes zien er heel aantrekkelijk uit, en dat is mede te danken aan het beeldmateriaal.

Geloof.nu. Leerplan voor geloofsonderwijs. Uitg. Buijten & Schipperheijn Motief 2008, voor prijzen en verdere informatie zie www.geloofnu.nl

Ruim twee jaar geleden verscheen bovengenoemde serie. Vanuit het grondmateriaal kwam het tot een uitbreiding van gebruikersmogelijkheden en wel voor specifieke doelgroepen: jongeren met begrips- en leerproblemen. Het zal catecheten niet vreemd voorkomen wanneer ik stel dat het niveau in kennis en begrip in een catechisatiegroep, dat per defmitie nogal uiteenlopend is, een factor is waar men terdege rekening mee moet houden. Soms komt het voor dat catechisanten er écht niet inpassen. Vaak is er dan sprake van een situatie die ook al in het gezin en in het dagonderwijs tot moeite en noodzakelijke maatregelen heeft geleid. Het is een goede zaak dat daar ook in de kerken op wordt ingespeeld. Onlangs verscheen in het kader van deze serie een Beeldboek, waarin sprake is van dezelfde lesstof als in gewone lesboeken, maar dan in eenvoudige taal en met veel beeldmateriaal (tekeningen), dat de tekst ondersteunt. Het is bedoeld voor jongeren met een verstandelijke beperking of met leermoeilijkheden of met hoorproblemen of met dyslexie. Het mag gezegd: principieel gereformeerd, en door de beeiden (in vierkleurendruk!) heel aantrekkelijk.

Calvijn, Gebeden. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2009, 80 blz., € 12,50.

Calvijn sprak na het geven van een college over een Schriftgedeelte een kort gebed uit. Dat sloot nauw aan bij hetgeen in het behandelde gedeelte aan de orde was gekomen. Bovendien kenmerkten deze gebeden zich door een praktische spits, en door het gericht zijn op de eeuwigheid. Als laatste is de ‘verheven stijl’ van de gebeden te noemen, terwijl tegelijk sprake is van eenvoud en eerbied. Het zich eigen maken van de inhoud van dit boekje kan bijdragen tot een geestelijk leven dat verbonden is aan het onderzoeken van de Schrift. En daar gaat het toch om?

Eginhard Metering, Het roer moet om. Uitg. Meinema Zoetermeer 2008, 75 blz., € 9,90.

De auteur (geboren 1940) was tot 2001 predikant in verschillende remonstrantse gemeenten en lector in de theologiegeschiedenis aan de Universiteit Leiden. In dit boekje (weinig letters, veel inhoud!) stelt hij zich kwetsbaar op: hij belijdt namelijk op blz. 10 schuld voor het verregaand (!) te hebben gefaald in zijn kerkelijke werkzaamheden. Daar is moed voor nodig, tegelijk opent het een venster om op het spoor te komen wat er dan allemaal mis ging. En dat is wat hem betreft heel veel: de christelijke identiteit is verbleekt, omdat er veel te veel met alle winden mee is gewaaid. Opnieuw moet de kerk woorden als geloof in God als Schepper, leer van de zonde, genade, persoon van Jezus Christus gelovig leren spellen.

Als chr. geref. lezer zou je kunnen denken: gelukkig hebben wij het erfgoed van de Reformatie beter bewaard. Toch zou dat geen goede manier zijn om kennis van het boek te nemen. Ook bij ons verandert er veel, zeker in vorm. Dat is niet per defmitie te bekritiseren, als we ons maar voortdurend zelf de kritische vraag blijven stellen: blijft de norm bewaard? En ik denk dat we daar de handen vol aan hebben. Zo kunnen we leren van een remonstrant (wie had dat gedacht?).

Tymen van der Ploeg e.a., Met beide benen op de grond. Balans van de verhouding Rome-Reformatie. Uitg. Buijten & Schipperheijn Amsterdam 2008,107 blz., € 12,50.

De laatste tijd vinden opvallend veel rooms-katholieke kerk- en/of opinieleiders een plekje op het forum van de orthodoxe mediamarkt (EO, boekhandels etc.). En wie heeft persoonlijk niet de ervaring dat men anders aankijkt tegen de rooms-katholieke buurman dan 50 jaar geleden? Toen was hij een tegenpool in het geloof, vandaag lijkt hij een medestander: samen met u is hij misschien één van de zeer weinigen in de straat waar u woont die het’s zondags de moeite waard vindt een kerkdienst te bezoeken. Betekent dat nu dat er toenadering komt tussen Rome en Reformatie? Of vinden de tegenpolen elkaar in zaken op ethisch-maatschappelijk terrein (ongetwijfeld!) en blijft de kloof verder bestaan? In dit boekje wordt op deze en dergelijke vragen ingegaan. Van beide ‘kanten’ komen vertegenwoordigers aan het woord en ook worden praktische ervaringen uitgewisseld. Oecumene wordt vaak het meest gevoed bij nieuwbouwprojecten. Daarom denk ik dat het tekenend is dat juist rond een dergelijk project (Vathorst/Amersfoort) gezegd wordt (blz. 61): ‘(..) de geluiden uit de rooms-katholieke wereld zijn niet hoopgevend. Men blijft sterk aanleunen tegen de gedachte dat iedereen mag terugkeren naar de moederkerk, maar terug naar vóór de Reformatie kunnen we niet. De RKK in Nederland maakt een sprung naar rechts en eigenlijk doet mijn PKN dat ook.’

Ruud van der Ven, De stekker in het contact. God vinden door bidden en Bijbellezen. Uitg. Buijten & Schipperheijn Amsterdam 2008, 96 blz., € 7,50

Bidden en Bijbellezen... het hoort tot het diepste wezen van het christen zijn, maar de praktijk ervan laat dikwijls te wensen over. Het gevolg is een sleur in het beoefenen van beide, en een langzaam maar zeker wegglijden naar de randen van het geloof. Natuurlijk, de Geest moet ons daarbij vasthouden, maar tegelijk worden we opgeroepen onze verantwoordelijkheden te beseiten, om ons levens wil. Dit boekje wil helpen om echt het contact met God te vinden en vast te houden. Vele waardevolle tips dienen daartoe, o.a. het beoefenen van de OBT-methode bij het lezen van de Schrift: via ontdekken, begrijpen en toepassen. Dat klinkt ‘doenerig’, maar de bedoeling is dat wij de geestelijke bedoeling van een bepaald Schriftgedeelte op het spoor komen, en dat is toch winst?

Dr. T.E. van Spanje, 2 Korintiërs. Profiel van een evangeliedienaar. Serie CNT. Uitg. Kok Kampen 2009, 336 blz., € 34,90.

Een nieuw deel in de reeks Commentaar op het Nieuwe Testament. De behandelde brief van Paulus geeft inzicht in zijn worsteling om erkend te worden in zijn apostelschap: hij is immers als zodanig gediskwalificeerd en gekenschetst als een van de vele rondtrekkende quasi-interessante figuren, die hun hoorders trachten te imponeren. Daar tegenover profileert Paulus zich als gezaghebbend apostel van Jezus Christus. Langs deze rode draad vormt zich deze commentaar. Zoals altijd is en zal blijven rijst er hier en daar een vraag; zo ben ik ook na de gegeven uitleg niet overtuigd van de gedachte om het intrek nemen na de dood bij de Here ‘in het gebouw niet met handen gemaakt’ (2 Kor. 5:1) direct te verbinden met het moment van het verkrijgen van het ‘geestelijke lichaam’ uit 1 Kor. 15. Maar overigens is ook dit deel weer een waardevolle aanvulling op het tot nu toe geleverde werk.

Thomas Watson, Oprecht als de duiven;Coenraad Mel, Gedenk aan uw Schepper;Maarten Luther, De gouden huwelijksregels. Serie Graankorrels 1-3. Uitg. De Banier Bunnik 2008, 79 resp. 64 resp. 92 blz., ieder € 7,90.

‘Graankorrels’ is de titel van nieuwe serie preken van bekende en onbekende predikanten uit heel Europa. Dit met de bedoeling dat, zoals de graankorrel tot voedsel wordt, ook deze preken als zaad van het Evangelie worden verspreid en tot geestelijk voedsel dienen. In de eerste drie deeltjes treffen we een preek aan van de puritein Watson over Matt. 10:16 (met daarin uitgebreid aandacht voor de zonde van het alcoholisme), een preek van de bekende reformater Luther, die praktische lijnen voor het huwelijk trekt vanuit Joh. 2:1-12, en een preek over Pred. 11:9 en 10 van de hand van de gereformeerde predikant en gymnasiumrector Mel. De preken dragen het taalkleed van toen, dat kan ook niet anders. Maar in grote lijnen kan men ze inderdaad als geestelijk zaad gebruiken.

Dr. H.F. Kohlbrugge, Genade alleen. Bijbels dagboek. Uitg. De Banier Bunnik 2008, € 14,90. En: Een koninklijke troostbrief. Verklaring van 1 Petrus 1-4. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2008, 391 blz., €39,90.

Een jaar lang aan de hand van de lessen van Kohibrugge mediteren. Dat kan via het eerstgenoemde dagboek, dat gedestilleerd is uit preken en Schriftverklaringen van de predikant uit Elberfeld (1803-1875). Indringend, pastoraal bewogen tekent hij de totale verlorenheid van de mens, maar dan ook de rijke genade die er is in Jezus Christus. Het dagboek werd samengesteld door mevr. J. Kranendonk-Gijssen. Het tweede boek werd bewerkt en herzien door H. Boele en T. van Es, en het bevat een aantal preken (35 in totaal) over de in de ondertitel genoemde gedeelten. In de tijd van Kohibrugge ‘liepen ze niet’: een poging om tot uitgave en verkoop te komen strandde. Maar het zal niet voor het eerst zijn, dat pas tijden na iemands verscheiden de waarde, in dit geval de geestelijke waarde, duidelijk wordt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen