Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Dienen door muziek te maken

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Dienen door muziek te maken

Cor en Katja Ploeg: “Muzikaal versterken we elkaar”

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het maken en beluisteren van klassieke en geestelijke muziek slokt een groot deel van hun leven op. Toch willen Cor en Katja Ploeg-Vinogradsky uit Genemuiden er niet graag mee worden vereenzelvigd. “Het vormt natuurlijk wel een rode draad in ons leven, maar we zijn meer dan muziek.”

Midden in de economische crisis begon organist en docent Cor Ploeg voor zichzelf als muziekdocent en dirigent van een aantal koren. Dankzij zijn echtgenote, die ook vioollessen geeft, lukte het om de moeilijkste jaren door te komen en een geolied muziekbedrijfje op te zetten. “Ik heb geen dag geen brood gehad. De laatste jaren loopt het als een tierelier. Ik heb er wel keihard voor moeten werken.”

TRAPORGELTJE

In 1993 leerden Cor (47) en Katja (43) elkaar kennen toen de conservatoriumstudent het orgel van de baptistengemeente van ds. Vinogradsky in Zhitomir in Oekraïne in gebruik nam. Het muziekinstrument was geschonken door Nederlanders die de kerk steunden na de val van het IJzeren Gordijn. Voor die tijd had de gemeente alleen de beschikking over een traporgeltje, herinnert Katja –de dochter van ds. Vinogradsky– zich. De Oekraïense violiste viel voor de Hollander, die haar al spoedig uitnodigde om samen een concert te geven. “In 1995 zijn we getrouwd.” Katja volgde een opleiding tot muziekdocente. Haar nu 89-jarige vader, die recent nog in Nederland was, was al jaren de voorganger van de baptistengemeente in het westen van de Oekraïne.

Muziek was in het gezin vanzelfsprekend. “Voor de ondergrondse kerk zorgde mijn vader voor de begeleiding tijdens de kerkdiensten. Hij was en is heel gedreven. Mijn ouders kwamen beiden uit arme gezinnen. Voor hun negen kinderen kregen ze onder het Sovjetbewind echter subsidie. Ze hebben dat onder meer gebruikt om ons allemaal naar de muziekschool te kunnen laten gaan.” Katja bezocht na de middelbare school het muziekinstituut, een hbo-opleiding tot muziekdocenten. “Na de middelbare school kon je niet zo veel. Christenen en Joden werden van verschillende opleidingen geweerd. Het instituut vormde daarop een uitzondering. Ik had daarna wel het conservatorium willen doen, maar veel mogelijkheden waren er niet. Het is er ook nooit van gekomen. De liefde ging voor.”

NIET LUMMELEN

Ook bij Cor, geboren en getogen in Genemuiden, gingen alle leden uit het gezin op muziekles. “Hoewel mijn ouders zelf geen enkel instrument bespeelden. Vader was tot alles bereid en zocht ook de beste docent voor je op. Maar ik moest wel aanpakken. Er was geen tijd om te lummelen.” Hij glimlacht. “Het ging soms met zachte en bij tijden ook met wat steviger dwang. Ik zie nog bijna dagelijks hoe belangrijk het is dat ouders er pal achter staan als hun kinderen op muziekles gaan. Ze willen allemaal mooi spelen, maar studeren ho maar. Terwijl het daar toch voor een groot deel van afhangt.”

Cor kreeg les van organist Harry Hamer en ging na de middelbare school naar het conservatorium. Al tijdens zijn studie bouwde hij een linke lespraktijk op en was hij betrokken bij verschillende koren in de omgeving. Na het eindexamen moest hij zo snel mogelijk een vast contract met een daaraan gekoppeld inkomen verwerven. “Dat was nodig om Katja naar Nederland te laten komen. De IND eiste dat. Ik heb toen twee jaar bij een benzinepomp gewerkt en taxi gereden. In 1995 zijn we getrouwd en ben aan de slag gegaan als docent muziek, Nederlands en informatica.”

Tien jaar stond hij voor de klas en aansluitend werkte de musicus vier jaar bij een muziekhandel met vestigingen in Nijkerk en Apeldoorn. Daaraan kwam in 2011 een einde. “Toen ben ik volledig voor mezelf begonnen. Met nog meer leerlingen en nog meer koren.”

HARD WERKEN

Op de vraag of het lastig is om in de muziekwereld een inkomen te verwerven, knikt hij bevestigend. “Dat is aan de ene kant zo. Als je rustig afwacht, komen er echt niet meer leerlingen. Maar aan de andere kant lukt het wel. Ik heb keihard gewerkt en ben jarenlang van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in de weer geweest. Dat is echt gezegend.” Hij had het geluk dat Katja vrijwel direct na haar huwelijk begon met het geven van vioollessen. “Ik had in relatief korte tijd de basisbeginselen van het Nederlandse onder de knie. We trouwden in september en ik kon me al met de Kerst aardig verstaanbaar maken.”

Toen Cor in 2011, midden in de spannende tijden van de crisisjaren, volledig voor zichzelf begon, gaf Katja lessen in Genemuiden, Staphorst en Hasselt. “Dat was een belangrijk aandeel in onze broodwinning”, zegt Cor. “Nu is haar aandeel niet meer noodzakelijk.”

Staphorst en Hasselt zijn door Katja afgebouwd, omdat de praktijk van Cor voldoende body heeft om het gezin te onderhouden. Katja: “We zijn heel erg bevoorrecht. Muzikaal versterken we elkaar. Belangrijk is dat we elkaars wereld kennen. Cor was en is ’s avonds heel vaak van huis. Daar moetje tegen kunnen en dat begint met begrip.”

GEZINSKWARTET

„De laatste jaren is er meer rust gekomen, omdat we overdag nu meer samen thuis zijn”, aldus het echtpaar, dat in de beginjaren van hun huwelijk regelmatig samen concerten gaf. Later versterkten verschillende kinderen –ze hebben er zes– hun gezamenlijke optredens. Al op 10-jarige leeftijd trad hun oudste zoon mee op, later volgden twee dochters en twee zonen. Door hun studie zijn enkele gezinsleden uithuizig en is het lastiger geworden om samen te repeteren. “Je kunt niet zomaar een concert plannen. Dat vraagt veel voorbereiding. Bovendien groeit het muzikale niveau van onze kinderen nog iedere maand. Daar moetje rekening mee houden.” Moeder en drie kinderen –twee dochters en een zoon– vormen samen een kwartet, dat zelfstandig optreedt.

Van hun zes kinderen wonen er nog vier thuis: Raïsa (15), Stacik (12), Anna Stasia (10) en nakomertje Pavel (2). Danik (22) en Adriaan (20) studeren en komen de weekenden thuis. Binnenkort vertrekt Danik, die drie studies volgt, naar Rusland voor een taalstudie.

Cor heeft een uitgebreide lespraktijk en leidt een zestal koren. Een deel gebeurt aan huis, in andere gevallen geeft hij les in een school in Staphorst. Thuis heeft het echtpaar eveneens de beschikking over een muziekkamer.

TRIEST

De meeste leerlingen –het overgrote deel is afkomstig uit christelijke gezinnen– kiezen voor pianolessen. Cor houdt van de piano, maar ziet wel met lede ogen aan hoe de belangstelling voor het orgel de voorbije jaren tot een dieptepunt is gedaald. “Dat is een trieste ontwikkeling, maar je kunt daar moeilijk omheen”, aldus Cor, die zelf op zondag het kerkorgel van de hervormde gemeente van Genemuiden bespeelt. “Alleen in reformatorische kringen is er nog een beetje belangstelling voor. Maar ook daar is ze tanende.”

„De vraag naar vioollessen kent geen grote schommelingen”, zegt Katja. “Maar veel leerlingen, en ook hun ouders, verkijken zich wel. Ze denken dat je na enkele lessen al kunt spelen. Maar het is een erg moeilijk instrument. Je hebt enig talent nodig, maar in het begin kun je moeilijk zeggen of dat aanwezig is. Veel leerlingen houden het daardoor onvoldoende lang vol. Ook voor vioolspelen geldt: hard werken en doorzetten.”

Tijdens buitenlandse bezoeken blijft hun muzikale talent niet onopgemerkt. Zo traden ze tijdens een bezoek aan een broer van Katja, die in Amerika woont, regelmatig op. “Daar is een behoorlijke Oekraïens-Russische gemeenschap.”

BEGRAAFPLAATS

De Oekraïense wortels van Katja blijven een bepalende factor in hun leven. Kort na het uitbreken van de gevechten met door Russen gesteunde rebellen in het oosten van Oekraïne kwam een vluchtelingenstroom richting het Westen op gang. In de woonplaats van de vader van Katja –haar moeder is elf jaar geleden overleden– was dringend behoefte aan geld, voedsel en onderdak. Katja, die regelmatig met studenten van Driestar Educatief als tolk naar Oekraïne reist, begon met haar man een inzamelingsactie. “Wij wilden wat doen voor die mensen en voor de kerkleden daar.” Het geld werd onder meer gebruikt voor de bouw van nieuwe appartementen.

„De vluchtelingen hebben allemaal onderdak gekregen. Op een uitzondering na zijn ze niet meer teruggegaan.”

De narigheid in het oosten van het land is uit het dagelijkse nieuws verdwenen, maar niet minder erg geworden. “Bijna iedere dag vallen er nog doden. Het is vreselijk, maar het gaat net als in Israël. Mensen wennen eraan en er wordt minder over gesproken.”

Als ze in Zhitomir komen, brengen ze vrijwel altijd een bezoek aan de militaire begraafplaats. Daar ligt een broer van Katja begraven. Hij stierf enkele jaren geleden aan een hartstilstand. Hij was geestelijk verzorger in het leger. “Als we er komen, zijn er altijd vers gedolven graven.”

GEPEST

Ze hebben geen moment spijt gehad van hun keuze om in Nederland een toekomst op te bouwen. Katja voelt zich soms meer Nederlands dan Oekraïens. “Ik betrap me erop dat ik de laatste jaren af en toe zelfs hardop bid in Nederlands. Voorheen deed ik dat nooit. Ik kan m’n gevoelens ook beter in het Nederlands dan in het Russisch uiten. De periode hier is ook langer dan daar. Ik was natuurlijk pas 19 jaar toen ik het land verliet.”

Ze voelt zich in Genemuiden, ondanks al die jaren, nog steeds enigszins onbegrepen. “Ik heb hier een goede vriendinnenkring opgebouwd, maar verschillende van onze kinderen werden regelmatig gepest. Nu de oudsten studeren, merk ik dat we ver van bepaalde voorzieningen af wonen. We hebben er weleens aan gedacht om te verhuizen, maar kregen op ons gebed nooit een andere weg gewezen. Ik ben door Gods leiding hier gekomen. Ook al zou ik misschien graag ergens anders wonen. Misschien in de toekomst.” Ze is opgevoed in een familie die Russisch sprak. “Dat was voor het verdwijnen van de muur gebruikelijker dan nu. Nu zie je steeds meer landgenoten die Oekraïens willen spreken, omdat ze zich afzetten tegen de Russen. Voor m’n familieleden is dat best lastig. Het zal nog wel een generatie duren voordat er ook op taalgebied enige rust ontstaat.”

VREUGDE

De meeste moeite in Nederland had Katja met de kerk. Eerder in de gereformeerde gemeente, later in de hervormde kerk. “Kinderen hebben hier nauwelijks een plaats binnen de liturgie. Met dopen mogen ze toekijken en tijdens de zondagsschoolviering staan ze voor in de kerk. Maar verder niet. De jeugd voelt zich vaak niet begrepen. Ik vind dat jammer en een gemiste kans. In de Oekraïne worden kinderen heel sterk betrokken bij de diensten.”

Ze leerde haar oudste kinderen lezen en schrijven in het Russisch. Cor beheerst het enigszins. Een echt tweetalige opvoeding bleef uit. Daar heeft ze nu een beetje spijt van. Bij de jongste pakt ze het daarom anders aan.

Dat de muziek hun leven beheerst, ontkennen ze, hoewel Cor aangeeft nauwelijks andere bezigheden te kennen. “We reizen graag en de kinderen zijn dol op lezen.” Katja geeft aan dat ze juist heeft gekozen voor investeren in de kinderen en daardoor minder is gaan werken. Ze maken samen graag muziek. Op cello, piano, viool en orgel. “Muziek maken is het mooist als je anderen kunt dienen. We hebben een tijdje terug opgetreden voor een groep bejaarden hier. Die mensen hadden zo veel plezier. Dat geeft meer vreugde dan een concert. Het zou mooi zijn als er in de kerkdiensten meer muziek gemaakt zou worden, om zo de Heere te kunnen dienen en de kinderen daarbij te betrekken.”

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 17 april 2019

Terdege | 107 Pagina's

Dienen door muziek te maken

Bekijk de hele uitgave van woensdag 17 april 2019

Terdege | 107 Pagina's