Runde, een miljoenen(vogel)stad in zee

Zeevogels halen het grootste deel van hun voedsel uit zee en zij hebben zich geheel aangepast aan het leven op zee. Bij het overbruggen van grote afstanden over water moeten zij goed kunnen navigeren. Hun kleur en bouw moeten zijn aangepast aan de omgeving en aan de wijze van voedsel zoeken op of in het water.

Iedere vogel vangt prooien die voor hem geschikt zijn en zo kunnen verschillende vogelsoorten dezelfde school vis volgen zonder elkaar te beconcurreren. Een stern laat zich naar beneden vallen om net onder het wateroppervlak een prooi te pakken. Een Jan van Gent duikt met hoge snelheid, de vleugels schuin naar achteren tegen zijn lichaam gedrukt, diep in het water om daar zijn voedsel te halen.

De meeste zeevogels worden zeer oud. Zo kan een Noordse stormvogel de leeftijd van een mens bereiken en voor andere zeevogels is een leeftijd van 30-35 jaar geen uitzondering. De natuurlijke sterfte van de zeevogelpopulatie is slechts vijf procent. De mens vormt, door de zee te vervuilen en door op steeds geraffineerdere wijze te gaan vissen, de grootste bedreiging

Kolonies
In vergelijking met landvogels leggen zeevogels weinig eieren (1-3 stuks). Zij broeden slechts eenmaal per jaar. Er zijn soorten die hun eieren gewoon op de rotsen leggen en geen echt nest maken, zoals de alk.

Het verenkleed van zeevogels heeft de kleuren zwart, wit, grijs en bruin of een combinatie hiervan. Poten en snavel kunnen variëren van zwart tot feloranje of rood. Om minder op te vallen voor de vissen is de onderzijde van de vogels meestal wit.

De meeste zeevogels zijn kolonievogels: dicht bijeen worden de nesten gemaakt. In een kolonie zijn de vogels minder kwetsbaar voor rovers. De natuur zit zo schitterend in elkaar dat geen ei binnen de kolonie dezelfde tekening en kleur heeft. Hierdoor vinden de oude vogels altijd hun eigen ei terug.

Is het kuiken eenmaal uit het ei gekropen, dan is het geluid van het kuiken het herkenningssignaal voor de oude vogel. In een kolonie van honderden of zelfs duizenden vogels vinden de oude vogels altijd weer hun eigen jong terug.

In tijden van voedselschaarste zien de vogels soms geen kans de jongen groot te brengen en worden de nestplaatsen verlaten. Dat lijkt hard, maar het is belangrijk dat juist de oude vogel overleeft. Als een zeevogel in zijn lange leven een paar maal zorgt voor nageslacht blijft de soort in stand en als er zo nu en dan een broedsel verloren gaat is dat geen probleem.

Het is veel erger als volwassen vogels op onnatuurlijke wijze omkomen door olievervuiling of jacht.

Runde
Runde is het meest zuidelijke vogeleiland van Noorwegen en vormt de meest westelijke punt van de provincie Sunmøre. Het eiland steekt ver uit in de Atlantische Oceaan en is sedert 1982 met een lange brug verbonden met Rimøya, ook een eiland van de Herøy groep.

Runde telt 160 inwoners in de twee dorpen Runde en Goksøyr. De mensen leven van landbouw, visserij, schapenfokkerij en in juni en juli van een beetje toerisme. Er zijn twee campings en een klein gastvrij hotel, Christineborg (twee maanden per jaar geopend), om de stroom natuurminnende bezoekers in de zomer te herbergen.

De mensen die Runde bezoeken ondernemen de lange reis uitsluitend om in rust te genieten van de planten- en vogelwereld. Runde is slechts 6,4 km² groot en heeft een omtrek van bijna 21 km, maar het heeft alles te bieden wat zeevogels verlangen. De nabijgelegen fjorden, eilanden, rotsen en kliffen zijn voedselrijk en Runde is door zijn geologische vorm voor zeevogels heel geschikt.

Half miljoen
Er zijn veel zeevogels die het gehele jaar op zee leven en alleen om te broeden aan land komen. Dit doen zij massaal op Runde, op de steile rotshellingen, de vlakke stranden, de bergplateaus, de vruchtbare grashellingen, de kliffen en bij de zoetwatermeertjes. Voor iedere soort is er een leefgebied.

Boven de Poolcirkel zijn veel grotere vogelrotsen te vinden, maar geen van deze noordelijke eilanden kent zo'n grote soortenrijkdom als Runde. Naast de zeevogels treft men hier merels, huiszwaluwen, eksters en raven aan. Het aantal broedende vogels wordt op 300.000 tot 350.000 geschat en na het uitkomen van de eieren stijgt het aantal vogels op Runde tot meer dan een half miljoen.

Er zijn tijden geweest dat Runde bezocht werd door meer dan een miljoen vogels. De aantallen in de noordelijke wateren zijn echter afgenomen door een tekort aan voedsel, met als gevolg minder jongen. De oorzaken zijn vele: vast staat echter dat het nadelige effect op een zeevogelpopulatie pas na lange tijd merkbaar wordt, vanwege de hoge leeftijd die de vogels bereiken.

Grot
Op Runde zijn in de loop der tijd al meer dan 200 vogelsoorten waargenomen en bij een bezoek van een paar dagen komt een vogelaar al snel boven de vijftig waargenomen soorten. Hierbij zijn veel soorten die men in Nederland niet zo gauw te zien zal krijgen, zoals grote jager, kuifaalscholvers, Noordse stormvogels en papegaaiduikers.

Een tocht in een klein vissersbootje met de ruim 80 jaar oude Jakob Runde om het eiland is een geweldige belevenis. Van nabij kun je papegaaiduikers zien vissen en bij rustig weer gaat het bootje een grot binnen. Deze grot is een bijzondere geologische formatie en wordt de kathedraal genoemd. De duizenden hier nestelende drieteenmeeuwen laten van zich horen. Het ritmische "kittiewiehk-kittie-wiehk" is hier oorverdovend.

Runde kent geen prachtige wandelpaden. Er zijn een aantal routes uitgezet die allemaal even interessant zijn. Vanaf "Rundebranden" gaan de rotsen bijna 300 meter recht naar beneden en juist vanaf dit punt is de hele omgeving in al haar schoonheid te zien. Runde, een prachtig eiland voor vogels. De mens mag hier alleen rustig toekijken hoe perfect de schepping in elkaar zit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen