Speels aan de slag met water

Een eenvoudig poeltje of plasje bekleed met leem en vijverfolie als ondergrond is zo gemaakt. Een jerrycan slootwater aangevuld met water uit regenton of kraan is een goede basis om het waterleven op gang te helpen.

Trouwens, schoon slootwater zorgt ook in de sier- of natuurvijver voor "leven" in de brouwerij. Al snel komen hier insekten en vogels op af, maar voor waterplanten is het nauwelijks geschikt. Heb je kleine kinderen, dan is een mooi beplant moeras een veilig en leuk alternatief.

Moeras
Moerasplanten houden van natte voeten. Een diepte tot 20 cm is al voldoende. De folie die u voor het moeras gebruikt moet van goede kwaliteit zijn, zodat de plantenwortels er niet doorheen groeien. Planten die aan natuurlijke oevers groeien doen het in een moeras ook goed. Waterdrieblad (Menyanthes) is beeldig als randbeplanting en is ook een ideale plant voor diepere vijvers.

Van de lisdodden is de dwerglisdodde (Typha minima) geschikt, want die woekert niet zo sterk. Dotters (Caltha) zijn de honingpotten van vlinders en andere insekten, maar een nadeel is dat het blad van de gele "dotjes" giftig is. Een paar moeras-vergeetmijnietjes (Myosotis) staan heel lief in een wat kleiner moerasje. Het succes van een moeras is mede te danken aan de keuze van beplanting.

Als het vrij ligt, zodat je er omheen kunt lopen, werk dan met hoge planten vanuit het midden en zet lage soorten aan de rand. Bij voorbeeld zachtroze zwanebloemen (Botumus) of leverkruid (Eupatorium salicaria) in combinatie met watergentianen (Nymphoides) aangevuld met kikkerbeet (Hydrocharis).

Vissen
De plaats van de vijver is belangrijk voor het biologisch evenwicht om vissen, waterplanten en -dieren optimaal te laten gedijen. Een plek met een paar uur zon, veel licht, desnoods half-schaduw is noodzakelijk. Goudvissen verlevendigen het water met hun opvallende kleur. In een natuurvijver is er nauwelijks plaats voor vissen.

Tenzij deze erg groot is en de vissen niet gevoerd worden, maar eten wat de vijver schaft. Dan kunt u een paar windes (Leuciscus idus) proberen. Een echte natuurvijver moet minstens 60 cm diep zijn maar liever nog 80 cm. In de diepe modderlaag kunnen padden en bodemdiertjes overwinteren. Waterafvoer via de regenpijp kan als basis dienen om een romantisch kabbelend beekje te maken, dat ten slotte uitmondt in de vijver. Een waterpomp kan die taak overnemen bij langdurige droogte.

Er zijn zoveel mooie (inheemse) waterplanten te koop dat het moeilijk kiezen is. Ze zijn niet alleen mooi om naar te kijken, maar tevens uitstekende zuurstofleveranciers. Zonder voldoende zuurstof in de vijver wordt het kwakkelen. Bij de keuze van waterlelies is de grootte van de vijver doorslaggevend. De witte waterlelies Nymphea alba en Aponogeton distachyos (Kaapse waterlelie) zijn geschikt voor waterdiepten vanaf zo'n 50 cm.

Voor een ondiepe vijver kunt u kiezen uit oranjeroze Nymphea Aurora of Nymphea Chrysantha, die meer naar abrikooskleur neigt. Deze zachtgetinte bloemen staan ook schattig in een simpele houten kuip of trog. Roomwitte tinten laten zich goed combineren met andere kleuren. Bijvoorbeeld met gele lissen (Iris pseudacorus), die sierlijk wiegen in de wind.

Gezellig trefpunt
Lissen zijn ideaal voor libellelarven die in de vijver leven. De volgroeide larven kruipen langs de stengel omhoog om van gedaante te veranderen. Ligt de vijver gunstig ten opzichte van de omgeving, dan kunt u kikkers, padden en zelfs salamanders verwachten. Padden zijn dol op muggen. Dat is mooi meegenomen.

Langzaam aflopende oevers zijn noodzakelijk voor dieren om in en uit het water te gaan. Heeft u een steile oever, zet er dan een plank in met dwarslatjes. Dan kan een onfortuinlijke jonge poes, kuiken of egel eruit. De randafwerking van de vijver is een belangrijk onderdeel. Tussen flagstones bij voorbeeld kunnen allerlei kruipertjes geplant worden en laag blijvende varentjes en mosjes.

Een nonchalante bult (zwerf)keien waarvan de kleinere langzaam in het water "weglopen" kan een verrassend effect geven. Een goed biologisch evenwicht in de vijver is de sleutel voor een boeiend samenspel van planten en dieren zowel onder als boven de waterspiegel. Dan wordt de vijver een gezellig trefpunt waarin water de hoofdrol speelt.

                              ------------------------------

Tips voor een gezonde vijver

1. Watervlooien zijn algeneters. Zij houden het water helden
2. Ook zwane- en driehoeksmosselen eten algen, die ze uit het water filteren. Een paar mosselen zijn genoeg. Anders sterven ze wegens voedselgebrek en verstoren de dode diertjes het evenwicht.
3. Vissen eten de watervlooien die uw vijver helder houden. Bovendien rommelen ze op de bodem waardoor de helder held afneemt.
4. Waterplanten en algen beconcurreren elkaar om voedings stoffen. Meer waterplanten betekent minder algen en meer zuurstof.
5. Voorkom dat kroos en flab (draad- en darmwier) gaan woekeren. Haal het er regelmatig uit.
6. Slakken zijn onmisbaar in de vijver. Ze eten algen, draad en darmwieren.
7. Een rijk begroeide oever zorgt dat de rand niet wegspoelt bij een hoosbui. Bovendien kunnen padden, kikkers en salamanders dan makkelijker het water bereiken. Begroeide oevers bieden tevens beschutting aan allerlei dieren.
8. Kunstmest of voedsel voor vissen geeft kans op algengroei.
9. Verwijder afgevallen blad. Haal dood materiaal voor de winter uit de vijver.

Deze tips komen uit de folder van het RIZA (Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling). De folder met volledige tekst kunt u gratis aanvragen bij RIZA, Postbus 17, 8200 AA Lelystad, tel. 03200-70411.

                              ------------------------------

Bezoektuinen

Tuinen van de Rietbloem
Vijvertuin, wilde pluktuin, rozengalerij, enz. Niets te koop. Zuidbroeksweg 15, Apeldoorn, tel. 055-660243. ƒ 5,- p.p., tot 4 jr gratis.

Jan Boomkamp Gardens
35 modeltuinen, waar ook veel te koop is. Hesselerweg 9, Borne, 074-664181. ƒ 5,- p.p., t/m 12 jr gratis.

Informatietuinen Appeltern
Vele hoveniers tonen wat je met de tuin kunt doen. Ook voor bestrating en moestuin. Niets te koop. Walstraat 2a, Appeltern. Tel. 08874-1732. ƒ 10,- p.p., tot 16 jr gratis.

Kwekerij Stam
De 12 in elkaar overlopende tuinen (1 ha) van de kwekerijeigenaars zijn te bezichtigen. Geïnspireerd op Engelse tuinen. 44 Rl straat 10, Ochten. tel. 03444-2810. Entree gratis.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen