De Bijbel in je hart

Het is een van de voorbeelden die laat zien hoe mooi en goed het is om met elkaar of persoonlijk de woorden uit de Bijbel je eigen te maken. Het leven met en gericht op Gods Woord geeft moed om door te gaan, ook als de situatie soms moeilijk is of uitzichtloos lijkt. Maar ook als er een situatie zou komen waarin je geen Bijbel (meer) hebt – denk aan de vervolgde kerk – is het waardevol om de Bijbel in je hart mee te dragen. Gedeelten uit het Woord van God kunnen je weer voor de Geest komen als je ze juist zo nodig hebt. Zoals je dat ook merkt bij ouderen die meer en meer vergeten, maar Bijbelteksten of psalmen soms feilloos weten op te zeggen. De Heere werkt en geeft kracht door Zijn Woord!

Bijbelse opdracht

Ouders hebben bij de doop van hun kinderen beloofd dat zij een opvoeding willen geven overeenkomstig Gods Woord. Daarmee is ook uitgesproken dat zij gehoor willen geven aan de Bijbelse opdracht uit Deuteronomium 6: 5-9: Daarom zult u de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw kracht. Deze woorden, die Ik u heden gebied, moeten in uw hart zijn. U moet ze uw kinderen inprenten en erover spreken, als u in uw huis zit en als u over de weg gaat, als u neerligt en als u opstaat. U moet ze als een teken op uw hand binden en ze moeten als een voorhoofdsband tussen uw ogen zijn. U moet ze op de deurposten van uw huis en in uw poorten schrijven.

Uit deze tekst blijkt dat de Heere graag wil dat Zijn woorden in het hart worden meegedragen. Door zijn volk Israël toen, maar ook door onszelf en onze kinderen nu. Bijbelteksten memoriseren helpt daarbij. Kinderen zijn vaak heel goed in memoriseren. Ze leren soms verbazingwekkend snel liederen en teksten uit het hoofd. Daarom is het goed om die aanleg bij kinderen te benutten. We mogen kennis bijbrengen door Gods Woord steeds weer in gedachten te brengen. Dan kan het een leven lang meegaan. We lezen het ook van Timotheüs, van wie Paulus zegt dat hij “van jongs af de heilige Schriften kent, die u wijs kunnen maken tot zaligheid, door het geloof dat in Christus Jezus is” (2 Tim. 3: 15). Het gaat om een zaak van levensbelang!

Memoriseerplanner

Veel ouders zien er de noodzaak van in om kinderen Bijbelteksten aan te leren, maar vragen zich af hoe ze dat aan moeten pakken. Om ouders, maar ook leidinggevenden, juffen en meesters en (jeugd)ambtsdragers te helpen vorm te geven aan dit memoriseren in het gezin, op de zondagsschool, op school en in de gemeente, is vorig jaar juni door Evangeliestek, initiatief van het LCJ en Hervormd Jeugdwerk, een memoriseerplanner uitgebracht. De planner bestaat uit zestig kaarten met Bijbelteksten. Wanneer uitgegaan wordt van het aanleren van één tekst per week, is er dus voor ruim een jaar genoeg om bezig te zijn rondom het memoriseren. Op de achterkant van de kaarten staat uitleg over de betekenis van de tekst en een toepassing. Die is bedoeld als hulpmiddel voor de leidinggevende of ouder. Ook wordt elk vers gekoppeld aan het dagelijks leven, voor verschillende leeftijdsniveaus. De teksten op de kaarten zijn zorgvuldig gekozen en er is een goede balans tussen teksten uit het Oude en Nieuwe Testament. Ook is evenwicht gewaarborgd in de verhouding tussen ellende, verlossing en dankbaarheid.

Werkvormen

Aan de hand van 36 verschillende werkvormen kunnen de Bijbelteksten met de planner worden aangeleerd. Een werkvorm voor oudere kinderen is bijvoorbeeld het maken van een post-it-explosie. De opdracht is om de tekst op verschillende notitiebriefjes te schrijven en die te plakken op onverwachte plekken, bijvoorbeeld op een melkpak, op een broodtrommel en in de wc. Doordat de tekst in het dagelijkse leven steeds terugkomt, wordt de tekst snel eigen gemaakt. Daarnaast krijgen kinderen ook de kans om hun muzikale, creatieve en/of schrijversgaven via een werkvorm in te zetten. Denk aan het verzinnen van een melodie waarop de tekst gezongen kan worden of het maken van een rebus. Bij de planner zit ook een beloningssysteem in de vorm van stickervellen, dat stimuleert bij het leren van de teksten. Daarnaast is er ook een aanvullend digitaal pakket voor het maken van prints. Daardoor kan de planner ook in grote groepen goed worden gebruikt en binnen een gemeente, op bijvoorbeeld de kinderclub of bij kindercatechese, goed worden ingezet.

Hulpmiddel

Parate kennis vanuit Gods Woord is ook in kerkelijke gemeenten steeds minder aanwezig. Wellicht is de stortvloed aan informatie vanuit de (social) media daar mede debet aan. Hoofden zitten sneller vol, worden door meer dingen geprikkeld en kunnen zich minder geconcentreerd op iets focussen. Structuur en discipline zijn dan belangrijke elementen om toch stelselmatig dingen uit het hoofd te kunnen leren. Ook kerkenraden zien steeds meer de meerwaarde in van het geven van een stukje steun aan de gezinnen in de huisgodsdienst. De coronatijd legt een zware druk op de gezinnen, maar geeft soms ook juist de ruimte om extra met de dingen van de Heere bezig te zijn. Zeker nu zondagsscholen maar beperkt doorgaan en ook het naar schoolgaan niet altijd zeker is, is het fijn iets concreets in handen te hebben waarmee de huisgodsdienst in de gezinnen toch op een actieve en structurele manier doorgang kan vinden. De planner kan dan heel goed als hulpmiddel worden ingezet.

De rol van de kerkenraad

Meerdere kerkenraden hebben de memoriseerplanner al aangeschaft en bij wijze van aanbeveling voor de huisgodsdienst aan de gezinnen in hun gemeente cadeau gedaan. Zo heeft de kerkenraad van Dordrecht-Centrum via de jeugdambtsdragers de planner rond kerst bij gezinnen in de gemeente bezorgd. Ook in de gemeente van Rijnsburg is de planner door de gezinnen ontvangen en wordt hij gebruikt. Door verschillende andere gemeenten is de planner eveneens als een goed hulpmiddel ontvangen en ingezet. Zo wordt de planner in een van de gemeenten bijvoorbeeld gebruikt als een leidraad voor de kindercatechese. Elke week wordt met de kinderen een tekst geleerd en legt de predikant tijdens de catechisatie uit wat de geleerde tekst betekent. Mooi zou ook zijn om de planner voor alle gezinnen aan te schaffen en een rooster te maken dat door iedereen tegelijk gevolgd kan worden. Zo worden jong(eren) en oud(eren)er bij betrokken. Helemaal mooi zou het zijn als de predikant dan, de laatste zondag voor er een nieuwe tekst op het rooster staat, die tekst in de preek kan verwerken. Op deze manier laat de kerkenraad zien dat, ondanks corona, het belang van het doorgeven van het Woord cruciaal is. We geloven immers dat de Geest niet stopt met zijn werk in kinderharten op het moment dat er fysieke belemmeringen zijn, zoals het niet door kunnen gaan van kinder- en jeugdwerk, maar dat Hij juist weer nieuwe wegen wil gebruiken. De Geest maakt creatief.

De Bijbel op tafel

De verdigitaliseerde samenleving brengt met zich mee dat een papieren Bijbel steeds vaker een minder grote plaats inneemt. Met het verspreiden van de memoriseerplanner in de gemeente stimuleert de kerkenraad ook dat kinderen en jongeren de Bijbel als boek blijven gebruiken. Het leren uit en studeren in de Bijbel neemt door de verwerkingen bij de teksten een belangrijke plaats in. Als de Bijbeltekst uit de planner, bijvoorbeeld na het avondeten, geleerd wordt, mag tegelijk Gods Woord weer zichtbaar op tafel worden gelegd. De planner zelf kan daarnaast door zijn mooie uitstraling en stevige vormgeving op een goed zichtbare plek in huis, in de klas of in het verenigingsgebouw worden neergezet, zodat de te leren tekst ook steeds weer te zien is.

Verbinding

Met het aanschaffen van de memoriseerplanner moedigt de kerkenraad ook de verbinding in het gezin aan rondom het Woord. De planner is gericht op kinderen in de zondagsschoolleeftijd, maar wanneer je aan tafel met de kinderen bezig bent, is het effect vaak dat ook tieners en jongeren er in meegaan. Dat is een grote meerwaarde. Niemand is te jong om te leren. En als er creatieve verwerkingen zijn voor de kinderen, kunnen oudere broers of zussen daar ook weer bij helpen. Op die manier zijn zij ook zelf bewust bezig met het Woord. Een bijvangst die weleens meer op kan leveren dan dat we op het eerste gezicht zouden denken.

Reacties

De memoriseerplanner is in de gezinnen, op scholen en in het kerkelijk jeugdwerk zeer positief ontvangen. De reacties varieerden van: ‘Prachtig hulpmiddel om het memoriseren in het gezin een plek te geven. Als we onze kinderen helpen Gods Woord uit het hoofd te leren, geven we hen waardevolle bagage voor de toekomst!’ tot: ‘We zijn er heel blij mee. Onze dochters van 4 en 6 jaar leren nu wekelijks een tekst en door de week heen hoor ik tijdens heel wat dagelijkse speelmomenten of klusjes de tekst opgezegd worden. Dankbaar!’ Van: ‘Zo mooi om te gebruiken! We hebben er meteen een nieuw ritueel bij. Na de frietjes stickers plakken en een nieuwe tekst voor de volgende week leren’ tot: ‘Zelfs onze peuter van 2,5 ratelt de tekst zo op. Het is soms ook een soort van hilarisch, want elke tekst eindigt ze met ‘sssalm sessefijftigg’’.

Ten slotte

Door het gebruik van de memoriseerplanner kunnen kinderen, jongeren en volwassenen zich de teksten uit de Bijbel steeds meer eigen maken en ermee vertrouwd raken. Aan het eind van dit artikel zal duidelijk zijn dat ook een kerkenraad hier een belangrijke bijdrage aan kan leveren. Het zou zomaar mooie aanknopingspunten kunnen opleveren tijdens de huisbezoeken.

Een afbeelding van een papaverbol keert steeds terug in het memoriseerpakket. Het symboliseert dat Gods Woord vol is met zaadjes. Bij de ouders, leidinggevenden, juffen, meesters en ambtsdragers ligt de taak om die te planten en water te geven. Daarbij is het gebed om het werk van de Heilige Geest onmisbaar. Alleen daardoor kunnen zaadjes in het hart gaan ontkiemen. Als de Bijbelteksten in het hart verweven zijn, bemoedigen, troosten en leiden die ons. Levenslang!

Herdruk en vervolg

De memoriseerplanner is vorig jaar in korte tijd uitverkocht. Daaruit blijkt een grote waardering voor dit product. Met het uitgeven van de planner is in een grote behoefte voorzien. Dat stemt dankbaar. Er is inmiddels een herdruk beschikbaar. Opnieuw is er een versie aan te schaffen in de Statenvertaling en in de Herziene Statenvertaling. Volgend jaar zal gekeken worden naar een vervolg op deze memoriseerplanner. Er wordt dan een nieuwe hoeveelheid teksten op dezelfde manier in een planner verwerkt. De mooie reacties van de gebruikers geven een geweldige stimulans om dit project voortvarend op te pakken. Pakt u dit initiatief als kerkenraad mee op? Bestel dan ook voor uw gemeente de planner! Het is mogelijk om gemeentebreed een bestelformulier te laten invullen en één bestelling te plaatsen, maar ook door als kerkenraad zelf een bestelling te plaatsen. Dat kan via www.bijbelzaadjes.nl

Anja den Otter

Inhoud memoriseerpakket

-60 Bijbeltekstkaarten met Bijbeltekst, uitleg en toepassing. Daarnaast is er een verdieping voor kinderen van 3-6 jaar of 7-12 jaar.

-36 werkvormen voor het aanleren van de teksten op losse tabs, die in te voegen zijn bij de te leren tekst. Er zijn verschillende categorieën in leeftijd en vorm.

-80 stickers op twee stickervellen als beloningssysteem. Beloningskaarten zijn beschikbaar gesteld via het digipakket.

Het memoriseerpakket kost €15,95.

Anja den Otter is communicatiemedewerkster bij het LCJ en inhoudelijk en taalkundig betrokken bij de ontwikkeling van de memoriseerplanner.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen