Weetjes over de SGP ALS ALLEROUDSTE PARTIJ

WAAROM 1 NOVEMBER 2019?

In 2018 bestond de SGP 100 jaar. Vorig jaar hoorden we van prof. dr. Gerrit Voerman, directeur van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen, dat de Anti-Revolutionaire Partij ruim 101 jaar had bestaan. Dus zou de SGP in 2019 de alleroudste politieke partij van Nederland kunnen worden. Daarop zijn we aan het rekenen geslagen. Op 3 april 1879 werd de ARP opgericht. Op 27 september 1980 werd besloten tot opheffing van die partij. Dit besluit kreeg z’n beslag op 11 oktober 1980 toen ARP, KVP en CHU opgingen in het Christen-Democratisch Appèl. In totaal bestond de ARP dus 101 jaar, 6 maanden en 8 dagen. De SGP is op 24 april 1918 opgericht. In twee partijredes, die van 1938 en 1946, spreekt ds. G.H. Kersten over een eerder gehouden vergadering die hij aanduidt als de geboortesamenkomst van de partij, echter zonder een datum te noemen. Een verslag van die bijeenkomst is evenmin bewaard gebleven. Dus houden we het op woensdag 24 april 1918 toen acht kiesverenigingen in Middelburg de handen ineen sloegen en de SGP vormden. Op 1 november 2019 is de SGP de oudste Nederlandse partij aller tijden.

ONTWIKKELING LEDENTAL BIJ SGP EN BIJ ANDERE POLITIEKE PARTIJEN

De SGP is altijd een relatief kleine partij geweest. In de beginperiode was ze in het Parlement alleen vertegenwoordigd in de figuur van ds. Kersten. Sinds 1925 had de partij afwisselend twee tot drie Kamerleden. Bij de stembus behaalt de SGP tussen de 1,7 en 2,5 procent van de stemmen.

Hoe doet de SGP het qua ledental? De getoonde grafiek laat zien dat steeds minder mensen lid zijn van een politieke partij. In de jaren 1950 tot 1960 hadden alle partijen gezamenlijk zo’n 700.000 leden. Rond 1970 waren er daar nog 400.000 van over. Sinds de jaren 90 daalde dit naar circa 300.000.

De SGP onttrekt zich aan deze trend. De partij is namelijk gegroeid van 10.000 leden in 1950 tot zo’n 30.000 nu. Een verdrievoudiging. Tegenover twee procent van het aantal zetels in de Tweede Kamer, staat dus een aandeel van maar liefst tien procent van alle partijleden gezamenlijk. Met een dergelijk gestaag groeiend ledental mag de SGP ook op dit punt tot een unieke factor in het Nederlandse parlementaire bestel worden gerekend.

VERANDERINGEN

De SGP wordt een baken van stabiliteit genoemd. Veranderde er dan niets? Kenners weten wel beter! We noemen drie opvallende wijzigingen.

1. Tot aan de jaren 60 van de vorige eeuw legde de SGP een antiroomse houding aan de dag. Met name als gevolg van de seksuele en culturele revolutie in de jaren 70 kwam hierin verandering. Conservatieve protestanten en behoudende rooms-katholieken blijken zij aan zij te staan in hun strijd tegen legalisatie van abortus, prostitutie en euthanasie, het stimuleren van de 24 uurseconomie, de realisatie van het homohuwelijk en ‘genderneutraal’ opvoeden. In plaats van ‘liever Turks dan Paaps’, is de SGP nu ‘liever Paaps dan Turks’.

2. In de jaren vóór de Tweede Wereldoorlog maakte de SGP bezwaar tegen de komst van Joodse vluchtelingen naar ons land. Dit standpunt berustte op de toen gangbare vervangingsleer, volgens welke de christelijke kerk in plaats van Israël was gekomen. Pas na 1960 veranderde dit. Predikanten uit SGP-kring noemden de overwinningen van de staat Israël in 1956 en 1967 een wonder van God, te vergelijken met de exodus uit Egypte. De altijddurende verbondstrouw van de Heere aan het volk van Israël werd door ds. Abma expliciet benoemd. In 2000 nam de partij een artikel over Israël in haar beginselprogram op. Anno 2019 is de SGP ronduit pro-Israël.

3. Met welke Bijbelse personen identificeren SGP-politici zich? Kijkend naar de opstelling van SGP’ers in voorbije tijden dan dringt het beeld zich op van profeten als Elia, Jeremia, Amos en Jona. Als boetgezanten hekelden zij de morele dwalingen van hun tijd, waarschuwden voor de oordelen van God en riepen op tot een wederkeer van vorst en volk. Vandaag de dag zal een SGP’er zich meer identificeren met bijvoorbeeld Jozef, Obadja, Daniël en Nehemia. Zij werkten als ambtenaren of bestuurders aan het hof van despotische machthebbers. In de hedendaagse seculiere samenleving is de moed en morele onkreukbaarheid van deze Bijbelse figuren inspirerend!

ANKERPUNTEN

Waaraan kun je de SGP herkennen? Wat zijn haar handelsmerken? Zonder volledig te zijn, noemen we vijf punten. De SGP komt op voor gewetensvrijheid. Amanda Kluveld geeft in haar studie Gewetensvrijheid in het geding een inkijkje over de inspanningen van ds. Kersten op dit punt. En het thema is (weer) actueel, gelet op de pleidooien voor het verplicht vaccineren van kinderen.

Van meet af aan heeft de SGP zich sterk gemaakt voor onderwijs gebaseerd op de Bijbel. Eerst was de vraag: komt er ruimte voor reformatorische scholen? Die kwam er in 1933. Vandaag luidt de vraag: hoeveel ruimte wordt het christelijk onderwijs gegund? Spannende tijden! De overheid heeft volgens de SGP een belangrijke taak: recht doen aan allen en een ieder. Ook ligt de veiligheid en bescherming van kwetsbaar leven haar nauw aan het hart. Maar de overheidstaak is ook begrensd, opdat de overheid ruimte laat aan het particulier initiatief (verenigingen, ondernemingen) en ruimte geeft aan kerken en gezinnen. De SGP is een voluit protestantse partij die hecht aan tradities die typerend zijn voor de Nederlandse identiteit, zoals het Oranjehuis, decentraal besturen, geen blauwdrukken, geen ingrijpende veranderingen. ‘Rustig aan, anders breekt het lijntje.’ Daar kun je ver mee komen!

Ankerpunt bij uitstek is de Bijbel. Gods Woord heeft gezag voor het leven en het samenleven. Brandpunten voor politieke bezinning zijn de Tien Geboden, Psalmen 96-99 en 119, passages in de Evangeliën en de apostolische brieven over (de houding van een christen tot) de overheid. En de wijsheidsboeken Spreuken en Prediker. De geschiedenis loopt uit op het eindoordeel van God. Alle onrecht zal Hij rechtzetten (Prediker 12:14).

Bekijk de videoreportage op youtube.com/FractieSGP

Meer weten?

Bekijk het dossier ‘100 jaar SGP’ op onze website (sgp.nl/standpunten/dossiers/100-jaar-sgp/138)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen