Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

LEVEN EN WERKEN VANUIT DE RUST

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

LEVEN EN WERKEN VANUIT DE RUST

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Al zou je het niet meteen zeggen, maar rust wordt in onze tijd nogal negatief gewaardeerd. Denk maar aan de volkswijsheid: Rust roest. Stilstand is achteruitgang. Rust levert niet zoveel op. Werken, presteren en consumeren, dat helpt de samenleving vooruit.

Wat is rust? Hebt u weleens nagedacht over deze vraag? Als je op zoek gaat naar een antwoord, kom je erachter dat veel mensen daarover wel een idee hebben. “Rust is afwezigheid van drukte”, zegt de een. “Rust is even niets doen”, zegt een ander. Een derde reageert: “Rust? Dat is iets voor later, als ik vakantie heb of mag genieten van mijn pensioen”.

Als we op deze manier over rust denken, willen we dan eigenlijk niet graag de werkelijkheid van alledag even ontvluchten? We zien onze dagelijkse bezigheden als een noodzakelijk kwaad, waar we liever afstand van nemen. We dromen van een gelukkige toekomst: “Later, als ik met pensioen ben, dan hebben we tijd voor elkaar”. Of we idealiseren het verleden: “Toen waren we gelukkig; toen hadden we nog tijd voor een praatje”.

POPULAIRE MISVATTINGEN

Het probleem van deze ‘misvattingen’ over rust is dat we gaan geloven dat de kern ervan samenvalt met ontsnappen aan de drukte van alledag. Voor even zoeken we een oase op. We zoeken verstrooiing of vermaak. Maar teruggekomen van een midweek of vakantie, zitten we binnen de kortste keren weer midden in de stress en belanden we in de jachtige tredmolen van de tijd.

Toch zijn die ‘foute’ opvattingen van rust immens populair. Waarom? Dat is een lang verhaal, omdat het niet van de ene op de andere dag zo is gekomen. Heel kort door de bocht: onze cultuur heeft in de afgelopen vijf eeuwen een cruciale wissel genomen. Terwijl vroeger arbeid werd ondergewaardeerd, zijn we nu doorgeschoten in een overwaardering of zelfs verheerlijking van werken en presteren.

In oude tijden werd arbeid gezien als een zware, moeitevolle bezigheid. Hard werken was ook onontkoombaar, anders kwam er geen brood op de plank. Maar: werken was voor de armen, voor domme mensen. Dat zie je aan de portretten van rijke dames en heren uit de 17e eeuw: hun handen zijn blank en schoon. Ze hoefden niet in de grond te wroeten. Vuile handen maken was beneden hun stand.

ONRUSTBAREND

In de moderne tijd krijgt arbeid een steeds hogere waardering. Vlijt en ijver worden geprezen. Een mens werkt om zin en betekenis te geven aan zijn leven. En vooral om de welvaart te vergroten. Daarom moet zowel onze werktijd als vrije tijd nuttig worden besteed. Vandaar die drang tot produceren en consumeren. We leven om te werken. Shoppen is ook zondagsrust, zegt Marx Rutte. Een mens moet vooral niet nadenken over de vraag waaróm hij of zij het allemaal doet. Wat is de diepere zin en hogere betekenis van mijn werk? Die is er domweg niet, zeggen velen. Met al onze bedrijvigheid bevinden we ons in een leeg universum. We zijn onderweg van niks naar nergens. Onrustbarend! In onze samenleving is niet je afkomst, je voorgeslacht bepalend voor je maatschappelijke positie, maar wat je zelf presteert. Die prestatiedruk begint al op school. Wie goed scoort bij de toetsen, krijgt een hoger cijfer en beter diploma. Ga je werken, dan let je werkgever scherp op je ‘output’. Wie beter presteert, krijgt hoger loon en contractverlenging. Wie het (wat) minder doet, komt op straat te staan. Collega’s zijn ook concurrenten.

Daar komt bij dat de grenzen tussen werk en vrije tijd vloeiend zijn geworden. Vooral door de technologie, met de smartphone als icoon. Heel de grenze-loze wereld binnen handbereik: handig en superefficiënt. Dat moet, want we hebben geen tijd te verliezen. Die flexibilisering maakt onze samenleving hyperactief, zij verwart elke ordening van de tijd. Uiterlijke en innerlijke rust zijn daardoor vaak ver te zoeken.

NAAR EEN GOEDE OPVATTING VAN RUST

Wat is een goede opvatting van rust? Rust is een houding van innerlijke kalmte, ontspanning en ontvankelijkheid. Niet alleen ingrijpen of aanpakken, maar ook loslaten. Erop vertrouwen dat de dingen hun beloop mogen hebben, omdat God alles leidt naar Zijn wil. Ook: zwijgen om te luisteren en openheid om waar te kunnen nemen. Deze rust is wezenlijk voor ieder mens, omdat zij de mens tot mens naar Gods bedoeling maakt. Op deze manier kun je je bestaan dankbaar aanvaarden. En dat ook vieren, bijvoorbeeld op je verjaardag, samen met anderen en God daarvoor danken. Niet voor niets stelde de Heere voor het volk Israël allerlei feesten in. Iemand als Bill Gates begrijpt daar tittel noch jota van, getuige zijn uitspraak: “In termen van de indeling van tijd is religie niet erg efficiënt.”

De voornaamste waarde van rust is niet dat je daardoor herstelt van vermoeidheid zodat je weer aan het werk kunt gaan. Dat effect heeft rust zeker! Maar het is niet het enige en beslist niet het wezenlijke. In en door de rust wordt het waarachtig menselijke bewaard en gered. Zo kun je als mens leven in een bezield verband, omdat je betrokken bent op de mensen om je heen en bovenal op God. Dát geeft grond onder je voeten.

Wie redeneert volgens de moderne kijk op het leven wil hier niet van weten. Zo iemand zet werken en presteren op de allerhoogste plek. Zo’n visie zet de werkelijkheid op z’n kop en maakt de maatschappij onmenselijk. Want rust is een van de fundamenten van onze cultuur en beschaving. Het mooiste van alles is dat we die rust niet eens hoeven te verdienen! Denk maar aan de allereerste dag die Adam en Eva meemaakten: de rustdag. Die kregen ze cadeau, zonder er iets voor te doen. Zit daar niet ons grootste probleem? Wij willen ons niets laten schenken, maar alles zelf verdienen.

SLEUTEL

Hier ligt de sleutel voor oplossingen van de problemen en ziekten van onze rusteloze prestatiemaatschappij. De SGP zal daarbij vooral méér willen dan symptoombestrijding in de vorm van verzachtende maatregelen. Welke accenten zetten we?

Van groot belang voor het geheel van de samenleving is het behoud of herstel van ritme, van afwisseling van werktijd en vrije tijd, van rust en onrust. Alle dagen gelijk geeft het bestaan een kleurloze sleur. De grote leugen van de individuele vrijheid is dat je helemaal zelf je tijd kunt indelen zonder rekening te houden met anderen. Maar zo kún je niet samenleven. Een sociale ordening van de tijd is nodig. Vanuit het gegeven dat rust kwetsbaarder is dan onrust, heeft de overheid de plicht om de collectieve rust te beschermen. Zondagsrust is een weldaad voor heel het volk.

In de tweede plaats zal de SGP niet moeten vluchten in het verleden of verlangen naar een ideale toekomst. In het heden der genade leven, bij de tijd zijn, betekent ook: nadenken over wat de samenleving hier en nu nodig heeft. Daarbij houden we oog voor de band met verleden en de toekomst.

Het derde, essentieelste is dat het leven een geschenk is. Daarom is het ‘calvinistische’ arbeidsethos fout, alsof elk moment nuttig besteed moet worden voor meer welvaart. Ook al blijven we verantwoordelijk voor ons doen en laten, toch valt een mens niet samen met wat hij doet of presteert. Daarom mág je regelmatig niets doen. Stoppen met werken, zwoegen, sloven en rusten in Gods armen. Want het leven is een geschenk dat we, met alle gebreken die er ook zijn, dankbaar aanvaarden uit Gods hand. Wat God geeft, is goed en zal ons genoeg zijn. 

Dit artikel werd u aangeboden door: Staatkundig Gereformeerde Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 februari 2020

De Banier | 32 Pagina's

LEVEN EN WERKEN VANUIT DE RUST

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 februari 2020

De Banier | 32 Pagina's