Alle onderwijs bijzonder

EERSTE TERMIJN

Moens: 'Nederland is een land van minderheden. Die pluriformiteit zie je terug in ons onderwijsbestel: ouders zijn vrij om een school te kiezen die het beste bij hen en hun kind(eren) past.

Die keuzevrijheid voorziet duidelijk in een behoefte: verreweg de meeste ouders (tachtig procent) schrijven hun kinderen in op een bijzondere school. En daarover zijn ze heel tevreden.

Die succesformule moeten we uitbreiden naar het héle onderwijsbestel: geen openbaar onderwijs meer. Maak alle scholen bijzonder.

Het openbaar onderwijs benadrukt maar al te graag dat zij open staat voor iedereen en dat daar de kinderen worden opgevangen die niet worden toegelaten op bijzondere scholen. Volgens VOS/ABB zou het bijzonder onderwijs segregatie in de hand werken. Dat klopt niet. Er zijn slechts zeer weinig scholen die niet algemeen toegankelijk zijn. Daarvoor hebben we dus geen openbaar onderwijs (meer) nodig.

Daar komt bij dat openbaar onderwijs weliswaar niet kleurloos is, maar zich wegens zijn verplicht openbare karakter niet duidelijk kan profileren op een identiteit: hetzij levensbeschouwelijk, hetzij pedagogisch. Als we écht vrijheid van onderwijs willen, moet de overheid het openbaar onderwijs ontdoen van haar zorg- en opvangplicht en de kans geven zich te ontwikkelen zoals het bijzonder onderwijs, met een eigen, unieke identiteit voor elke school. Alle scholen bijzonder maken, voorkomt ook dat openbare en bijzondere scholen, in bijvoorbeeld krimpregio's, tegen elkaar worden uitgespeeld. De pragmatische oplossing van de samenwerkingsscholen bevestigt dit.'

REACTIE

Teegelbeckers: 'Ons land is een democratie waarin mensen met verschillende achtergronden samenleven. Die multiculturele samenleving biedt veel vrijheden, maar schept ook verplichtingen. Om kinderen daarop voor te bereiden, moeten we ze leren zorgzaam te zijn. Ze moeten ook leren dat iedereen gelijkwaardig is en dat het waardevol is elkaar te leren kennen en te begrijpen, ongeacht afkomst, religie of geaardheid. We leven in een seculier tijdsgewricht waarin ontkerkelijking enorm is toegenomen. Ook scholen zijn inhoudelijk grotendeels ontzuild. Van alle scholen is dertig procent openbaar, maar het bijzonder onderwijs "openbariseert” snel.

Onze samenleving vraagt om burgers die elkaar begrijpen vanuit de ontmoeting tussen alle gezindten. Het past niet in deze tijd - waarin polarisatie dreigt - om ouders binnen een duaal bestel ruimte te geven zich terug te trekken in hun eigen "bubbel”.

VOS/ABB bepleit algemene toegankelijkheid van scholen. Onderwijsministers houden dat al jaren af. Ook Slob ziet daar kennelijk een gevaar in. Dat is vreemd, vanuit democratisch oogpunt. Laten we niet alleen zéggen dat kinderen welkom zijn, maar ook zórgen dat ze zich welkom voelen. Dat kan in het openbaar onderwijs: dat staat voor democratische principes als algemene toegankelijkheid en gelijkwaardigheid. Honderd jaar na de financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs is het hoog tijd voor een grote stap. Op weg naar ons concept "School!”: scholen waarin iedere leerling en leerkracht zichzelf kan zijn, met respect voor en in verbinding met de ander.'

REPLIEK

Moens: 'Met de manier waarop Teegelbeckers het concept "School!" voorstelt, heb ik moeite. Zo’n school lijkt een soort lokale ontmoetingsplaats te worden, waar leerlingen als vanzelf verdraagzaamheid, zorgzaamheid en respect leren. Dit klinkt zo kleurloos, zo oppervlakkig, een beetje "#doeslief-achtig". Want onderwijs is meer dan dat! Onderwijs geef je vanuit waarden, hetzij levensbeschouwelijk of pedagogisch. Daarbinnen hebben de basiswaarden van een democratie natuurlijk een plaats. Daarmee doe je recht aan enerzijds de opvoedingsidealen van ouders en anderzijds de gemeenschappelijke burgerschapswaarden.

Ik zie veel jongeren in de samenleving respectvol omgaan met diversiteit. Juist omdat zij in hun schooltijd eerst zijn geworteld in hun identiteit. Dat gun ik ook openbare scholen: de ontwikkeling van een eigen identiteit.'

DUPLIEK

Teegelbeckers: 'Niet apart, maar samen: de kernboodschap van het openbaar onderwijs. Samenleving is een werkwoord. Juist in een School!, waarin iedereen welkom is, leren kinderen dat mensen verschillen, maar samen maatschappij zijn.

Hen in verschillende hokjes opvoeden en onderwijzen, past niet bij het werkwoord samenleving. Dus meteen samen naar school om daar kennis te maken met elkaars identiteit. Dat zorgt voor meer wederzijds begrip en voor het waarderen van je eigen identiteit.

School is dé oefenplaats voor democratisch burgerschap. Een democratie biedt iedereen ruimte zijn eigen identiteit te ontwikkelen. Niet enkel door je te laven aan gelijkgestemden, maar juist door wrijving met andersdenkenden. Dat geeft glans en maakt leerlingen tot mensen met een ware eigen identiteit.'

Ook een stelling poneren? MaiL naar e.both@drs-magazine.nL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen