onderwijs van achteren

W. LOSBAND becommentarieert elk nummer het thema vanuit een persoonlijk perspectief

Op de kleuterschool zijn twee groepsfoto’s gemaakt. Eén binnen en één buiten. De meisjes dragen zonder uitzondering rokjes en kniekousen. Het zou nog jaren duren voordat dit een verplichting zou worden. Ik sta er op de buitenfoto wat verdrietig bij: witte haren met een scheiding links, een te klein bloesje en een oubollige korte broek tot op mijn knieën.

Sommige van mijn klasgenoten leven niet meer. Ik weet niet hoeveel, want na verloop van tijd scheidden onze wegen. Een vriendje werd boer, twee visserman, een commissionair en één de baas van een grote scholengemeenschap in Amersfoort. Van de vrouwelijke klasgenoten weet ik niet wat er van hen geworden is.

Wel zou ik het geweten hebben als ze niet allemaal voortreffelijke burgers zijn geworden. Niemand is in de gevangenis beland. Niemand heeft te maken gehad met langdurige processen. Enkelen kregen later een bekeuring voor het rijden zonder achterlicht of voor het overschrijden van de maximumsnelheid.

Op school werd alleen aandacht besteed aan psalmversjes en teksten leren, schrijven zonder kromme wijsvinger, eindeloze rijen sommen maken, ABN leren spreken en voorbeelden natekenen. Slechts bij de Bijbelse en vaderlandse geschiedenisverhalen kwam burgerschapsonderwijs – meestal onbedoeld – aan de orde.

Dat onderwijs kregen we thuis of van wildvreemden. Soms door

voorbeelden, soms met woorden, maar zeker ook met daden. Wie niet horen wil, moet maar voelen. Dat laatste overkwam mijn vriendje die later commissionair zou worden.

Aan de overkant van hun huis scheidde een dikke bramenwal een weiland van de openbare weg. De bramen aan de wegkant waren al geplukt, maar aan de kant van het weiland hingen de grootste. Voorzichtig maakten we een gat en gleden op onze buik onder de doorns naar het luilekkerland. Nog voordat onze vergieten vol waren, hoorden we vanaf de boerderij de boer, zwaaiend met zijn armen, roepen. Ik was niet de dapperste van ons tweeën en kroop weer terug naar de weg. Vanaf de andere kant zei mijn vriendje: ‘Je kan wel terug komme. Hie loapt al weig!’

Dat was ook zo, want even later zag ik hem over de weg aankomen. Ik waarschuwde mijn vriendje en wachtte op zijn erf af wie er eerder zou zijn. Met het vergiet voor hem uit tussen zijn handen geklemd, gleed hij als een slang zo dicht mogelijk tegen de grond naar de uitgang. Maar daar stond de boer al te wachten. Hij hielp mijn vriendje aan één oor omhoog. Een tapijt van bramen viel om hem heen. Met zijn andere hand trok hij zijn riem door de lussen, hurkte, legde zijn slachtoffer over een knie en begon met de gesp te slaan. Bij iedere slag trokken ook mijn billen zich samen.

Ik begreep pas later waarom hij een betere burger is geworden dan ik.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen