De Wet meer ruimte voor nieuwe scholen doet meer recht aan de vrijheid van onderwijs

EERSTE TERMIJN

Schalk: ‘”Het kan verkeren”, zei Bredero (1585-1618) al. Ruim honderd jaar nadat de vrijheid van onderwijs ontstond, komt er extra ruimte voor de stichting van nieuwe scholen. Dat betekent dat artikel 23 van de Grondwet een ruimere interpretatie krijgt dan vele jaren het geval was. Grote vraag is natuurlijk wat daarvan de reden is. Te vrezen valt dat ook de toenemende secularisatie hieraan ten grondslag ligt. Blijkbaar is er wel behoefte aan nieuwe scholen, maar niet meer onder de bekende vlag van religie of levensbeschouwing.

Hoe dan ook, de wet MRNS biedt ruimere mogelijkheden. Uiteraard onder bepaalde voorwaarden, waarbij best vragen te stellen zijn. Zo spreekt het wetsvoorstel over de kwaliteit van het burgerschapsonderwijs en de basiswaarden van de rechtsstaat.

Overigens, welke basiswaarden dat zijn en hoe de burgerschapsopdracht vorm krijgt, komt aan de orde in een recent ingediend wetsvoorstel van minister Slob. Het debat daarover zal voor een belangrijk deel draaien om de vraag of de overheid zich niet bemoeit met de inhoud van het onderwijs op dit terrein. Burgerschapsonderwijs vormgeven en invullen is aan de scholen, uiteraard behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.

Voor nu geldt dat de wet MRNS nieuwe mogelijkheden biedt om tegemoet te komen aan wensen van ouders, zoals op basis van onderwijskundige en opvoedkundige elementen. Op zich is dat geen beperking, maar een ruimere toepassing van artikel 23 van de Grondwet. Waarvan akte.’

REACTIE

Van Apeldoorn: ‘Bij elk wetsvoorstel moet zeker de Eerste Kamer zich altijd afvragen voor welk probleem de voorgestelde wet een oplossing biedt en of er geen nieuwe problemen mee gecreëerd worden. Het basis- en voortgezet onderwijs kampen met veel problemen. Dat thans niet élke groep ouders op basis van iedere denkbare overtuiging de vrijheid heeft om een eigen school te stichten, lijkt mij niet één van die problemen. Wel hebben we een schreeuwend lerarentekort, gaan leraren gebukt onder een enorme werkdruk, en daalt de kwaliteit van ons onderwijs. Met deze wet vergroten we het aanbod – nog meer smaken – zonder dat dit op enigerlei wijze bijdraagt aan beter onderwijs voor onze kinderen. In plaats van in die kwaliteit te investeren, steek je met meer ruimte voor nieuwe scholen geld in nieuwe gebouwen.

En dat terwijl er een groot risico is dat je met deze wet nieuwe problemen schept. Ouders die zich verenigen op basis van een bepaalde gedeelde filosofie zullen vaker wel dan niet uit beter gesitueerde milieus komen en zich qua samenstelling van de leerlingenpopulatie eerder richten op de boven- dan op de onderkant.

Deze wet wakkert de concurrentie tussen scholen onnodig aan en werkt segregatie en kansenongelijkheid in de hand. Een meer fundamenteel debat over artikel 23 kunnen we hier niet voeren, maar ook als je onze onderwijsvrijheid een groot goed vindt, zie ik niet in waarom je deze ondoordachte verruiming zou willen.’

REPLIEK

Schalk: ‘Vergroting van het aanbod kan inderdaad leiden tot extra kosten voor gebouwen, maar zorgt niet voor meer werkdruk per leerling. Wellicht wel voor leraren die besluiten op een nieuwe school te gaan werken, maar dat is dan hun eigen keus.

De angst dat de extra ruimte voor nieuwe scholen wel ingenomen zal worden door beter gesitueerden is een miskenning van het uitgangspunt van artikel 23 van de Grondwet. Immers, het zou kunnen dat een bepaalde laag van de bevolking eerder geneigd is een nieuw concept te ontwikkelen. Maar vervolgens kan elk kind, uit elk milieu, gratis naar de door de overheid bekostigde nieuwe school. Oftewel, er komt meer ruimte voor elke kind op meer soorten scholen.’

DUPLIEK

Van Apeldoorn: ‘Onderzoek wijst uit dat artikel 23 segregerend werkt. Die werking moeten we tegengaan in plaats van versterken. Het klopt ook niet dat elk kind altijd naar elke nieuwe school kan, want bijzondere scholen mogen leerlingen weigeren.

Feit blijft dat meer nieuwe scholen meer concurrentie betekent met bestaande scholen, terwijl we juist meer moeten inzetten op samenwerking. Meer scholen die met elkaar concurreren, en daarbij bepaalde groepen leerlingen aantrekken, betekent meer kansenongelijkheid voor kinderen uit verschillende lagen van de bevolking.

En wat winnen we met meer soorten scholen? Het aanbod is in de meeste plaatsten al groot. Het blijft mij een raadsel waarom elke club, met elke denkbare achtergrond, een eigen school moet kunnen hebben.’

Ook een stelling poneren? Mail naar k.degroot@vgs.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen