‘School moet een veilige haven zijn’

_‘ Onderwijs is mijn passie, dus daarover wil ik graag met je in gesprek’, mailt Van den Berg in reactie op het interviewverzoek. Om woorden zit ze niet verlegen, blijkt als het zover is. En dat terwijl ze er dan al een hele morgen met pittige gesprekken op heeft zitten voor haar herregistratie als schoolleider.

‘Ons motto is verbinden en versterken’, steekt Van den Berg van wal. ‘Dat werken we uit in twee lijnen. Verticale verbinding met de Allerhoogste als onze Schepper staat bewust op de eerste plaats. We willen leerlingen onderwijzen opdat ze door genade als burger van het Koninkrijk der hemelen zullen leven. Daarnaast willen we hen onderwijzen als burger van het Koninkrijk der Nederlanden.’

Op de tweede plaats komt de horizontale verbinding. ‘Samen met de ouders zijn we verantwoordelijk voor het welzijn en de ontwikkeling van de kinderen, waarbij ouders eerstverantwoordelijke zijn in de opvoeding en de school eerstverantwoordelijke is in het onderwijs. We hebben elkaar daarbij echter nodig.’

Van den Berg is ervan doordrongen dat de school een ‘veilige haven’ moet zijn. ‘Dat zit bij mij emotioneel heel diep.’ Van dichtbij weet ze namelijk hoe belangrijk het is dat kinderen zich geaccepteerd voelen. ‘Ik had een moeilijke thuissituatie; daardoor was ik vroeger op de basisschool qua gedrag niet altijd een makkelijk kind.’ In haar directe omgeving kreeg ze later te maken met schizofrenie en autisme. ‘Als ouder vroeg ik me soms af: hoe reageert de juf of meester op mijn kind? Gaan ze er goed mee om? Daarom hoop ik dat ouders merken dat wij hier hart hebben voor hun kinderen. Dat we hen zien.’

Bij kinderen veilig laten leren, hoort volgens haar ook dat ze kunnen omgaan met teleurstellingen. ‘Af en toe moet je ze gecontroleerd laten crashen. Als dat in een veilige omgeving gebeurt, kunnen ze ervan leren en maakt het hen als persoon sterker.’

Bagage

De schoolleider is niet tevreden als haar leerlingen cognitief gezien voldoende zijn toegerust om naar het voortgezet onderwijs te gaan. ‘Kennisontwikkeling moet hand in hand gaan met persoonsvorming.’

Als kinderen breuken niet helemaal beheersen, kunnen ze daar wel mee leven, licht ze toe. ‘Maar wat houden ze over als ze niets meer kunnen? Dé grote uitdaging voor een christelijke school is daarom of we onze leerlingen vormen tot “mens Gods”, zoals Paulus aan Timotheüs schrijft, “tot alle goed werk volmaakt toegerust”.’

Juist in deze tijd is dat volgens haar hard nodig: ‘Mogelijk verdwijnt het christelijk onderwijs in zijn huidige vorm. We moeten onze kinderen de waarden van het geloof meegeven, perspectief op de eeuwigheid. Dat is bagage die hun leven lang meegaat.’

En die hen helpt staande te blijven in de moderne, seculiere cultuur. ‘We zijn ons ervan bewust dat we dit niet kunnen “maken”, maar dat we hierbij afhankelijk zijn van de zegen van de Heere.’

Er moet geen scheiding liggen tussen de zondagse boodschap en het doordeweekse schoolleven, vervolgt Van den Berg. ‘Dat zie ik soms wel om me heen. Maar het gaat er niet om of iedereen voor elke rekentoets een voldoende heeft of een hoge eindscore haalt in groep 8. Want wat baat het een mens als hij de hele wereld wint en schade lijdt aan zijn ziel?’

Belangrijk is om ‘energie te steken in het eeuwig welzijn van onze leerlingen’, gaat ze verder. ‘Het doet me verdriet als ik zie dat jongeren, ook oud-leerlingen van onze school, het geloof vaarwel zeggen. Hebben wij, vraag ik me dan af, wel genoeg gesproken over wat God aan onze ziel heeft gedaan?’

Eigenwijs

Daarom hecht de directeur-bestuurder er veel waarde aan dat haar collega’s echte christenen zijn. Al tijdens de sollicitatiegesprekken let ze daarop. ‘Dan vraag ik ook naar hun persoonlijke geloofsbeleving. Ze moeten niet alleen óver God en Zijn dienst kunnen spreken, maar ook er úít.’ Dat hoeven heus geen gepolijste, diepgravende verhalen te zijn, haast ze zich te zeggen. ‘Zolang ze maar groot van God kunnen spreken.’

Zulke vragen horen bij de sfeer op De Wegwijzer. ‘Nieuwe collega’s merken daaraan dat openheid ons handelsmerk is.’ Dat is mede te danken aan Van den Bergs inzet – al vindt ze dat ‘misschien wat eigenwijs om te zeggen.’

Als schoolleider heeft ze een voorbeeldfunctie. ‘Zelf ben ik ook heel open en stel ik me kwetsbaar op. Ook over het geloof, over de strijd die ik bij tijd en wijle ervaar.’ Die houding is niet altijd vanzelfsprekend. ‘Ik moet mezelf daar soms echt toe zetten.’

Dat lag ruim vijf jaar geleden anders. Toen openbaarde zich bij Van den Berg de ziekte darmkanker. ‘Even daarvoor had ik mijn vader en schoonzus aan kanker verloren. Nu ben ik de volgende, dacht ik. Maar ik kon het heel goed overgeven: Heere, als U het genoeg vindt, als mijn taak erop zit, dan is het goed.’

Op school kwam haar ziekte ‘als een grote schok.’ Ineens gingen de gesprekken niet meer over koetjes en kalfjes, ‘maar over de vraag waarom we hier op aarde zijn.’ Van den Berg leefde in die tijd dicht bij God en ervoer inner-lijke vrede. ‘Dat is niet van mezelf, hoor. Genade heb ik niet in mijn vestzakje zitten. Maar mijn omgeving merkte: Thea kan sterven.’ Die periode heeft ze als ‘heel waardevol’ beleefd. ‘Het schiep enorme verbondenheid.’

Ambitiedrang

Haar ziekbed heeft Van den Berg ook genezen van haar ambitiedrang, blikt ze terug. ‘Ik ben heel leergierig. En als ik iets waardevol vind, gá ik ervoor. Maar ik ben mezelf meer gaan relativeren. Ik hoef me niet meer te bewijzen, of alles goed te doen. Ook tegen collega’s zeg ik nu sneller: “Goed is goed genoeg”.’

Ze is tevens minder gaan werken – alleen nog op maandag, woensdag en donderdag – en meer gaan delegeren – al blijft dat een leerpuntje. ‘Dingen uit handen geven, zelf een stapje terugdoen, vraagt om vertrouwen geven aan anderen. Maar ik kan en hoef niet alles zelf te doen – ik zal hier niet altijd blijven. Ook loop ik anderen voor de voeten als ik dingen zelf blijf doen. Daarom probeer ik verantwoordelijkheden bij anderen neer te leggen. Dan ontwikkelen ze sneller.’

Buiten de deur

Hoewel ze als kind al juf wilde worden, ging Van den Berg pas naar de deeltijd-pabo toen ze reeds zeven jaar getrouwd was. Voor haar huwelijk was ze secretaresse bij zendingsorganisatie GZB; in de eerste jaren na haar trouwen zorgde ze voor de kinderen die kwamen. ‘Toen deed ik al wel veel voor de zondagsschool en was ik betrokken bij de vakantiebijbelclub.’ Wegens de gezinsomstandigheden raadde een professor haar aan enkele dagen per week buiten de deur te gaan werken. Zo kwam Van den Berg alsnog in het onderwijs terecht. In Berkenwoude, eerst als juf, daarna als locatieleider, per 2006 als directeur.

Mist u het werk voor de klas?

‘Eigenlijk niet. Mijn team is groep 9; ze hebben de leeftijd van mijn kinderen. Aan hen leidinggeven, vind ik vreselijk leuk. Ze geven me veel vertrouwen, durven bij mij te komen met hun kwetsbaarheid. “Moeder-overste”, noem ik mezelf wel eens gekscherend.’

Hoe hoopt u dat oud-leerlingen zich u later herinneren?

Plotseling droogt de spraakwaterval toch even op. Van den Berg valt een momentje stil. Kijkt om zich heen. Dan, peinzend: ‘Ik hoop dat ze zeggen: “Ik voelde me altijd gezien. We konden bij u terecht, met u overal over praten”.’

De directeur denkt nog even na. ‘Tegen mijn team zeg ik af en toe: “Je weet niet half hoe belangrijk je bent in het leven van een kind. Vergeet daarom niet hoe woorden een kind kunnen maken of breken”.’

Drie dagen later komt Van den Berg per mail op het interview terug. ‘Met een vol hoofd kwam ik maandag thuis, na een hele dag met inhoudelijke gesprekken. Wat bij me bleef hangen, was jouw laatste vraag, over wat leerlingen zouden moeten onthouden van hun tijd hier op school. Aangezien ik al jaren geen les meer geef, dus ook niet heel intensief contact met leerlingen persoonlijk heb, vond ik het lastig om daar een goed antwoord op te geven. Daarover nadenkend ’s avonds dacht ik: ik wil graag dat Zondag 1 van de Heidelberger Catechismus ze bijblijft, zoals we vorig jaar tijdens de Paasviering zongen in de berijmde versie: Ik heb slechts één houvast in leven en in dood: mijn trouwe Heiland Die Zijn kostbaar bloed vergoot, heeft heel de prijs betaald voor al mijn schuld en zonden, Hij heeft mij vrijgekocht, uit satans strik ontbonden; ik heb de zeggenschap over mijzelf verloren, met lichaam en met ziel mag ik Hem toebehoren.’

Margaretha (Thea) van den Berg- Molenaar (1963)

Gehuwd; moeder van drie dochters en oma van twee kleinkinderen.

1981-1984: Secretaresse bij GZB

1993-1997: Pabo, studie in deeltijd

1997-2002: Leerkracht CBS De Wegwijzer, Berkenwoude

2002-2006: Adjunct-directeur/locatieleider CBS De Wegwijzer

2003-2005: Schoolleidersopleiding

2005-2013: Onderwijsadviseur seksuele opvoeding en weerbaarheid, Driestar educatief

2006-heden: Directeur CBS De Wegwijzer, met bestuurlijk mandaat

2009-2011: Opleiding supervisor en coach

Nevenfuncties:

2013-2016: Lid raad van toezicht Reformatorisch Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO

2013-heden: Lid raad van toezicht Christelijke Hogeschool Ede

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen