Waarheid en leugen

Mensen zoeken voortdurend hun eigen voordeel, vaak ook op een minder nette manier. Dat laatste proberen ze veelal te camoufleren. Over tal van zaken botsen de meningen met elkaar. Mensen beschuldigen elkaar over en weer. De leugen wordt vaak gepresenteerd als waarheid, terwijl in kerk en maatschappij de waarheid wordt verdoezeld en verdacht gemaakt.

Heel de Bijbel door vinden we daar tal van voorbeelden van. De Bijbel laat ons ook zien dat er sinds de val in het paradijs een geestelijke strijd op aarde gaande is. ‘De duivel gaat om als een briesende leeuw, zoekende wie hij zou mogen verslinden’ (1 Petr. 5:8). Hij geldt als de vader der leugen (Joh. 8:44). De Catechismus (vraag 112) bestempelt liegen en bedriegen dan ook als de eigen werken van de duivel.

Complottheorieën

De laatste tijd trekken allerlei complottheorieën de aandacht. Allerlei soms heel bizarre verklaringen worden vol overtuiging gepresenteerd. Verdachte personen en gevaarlijke groeperingen zouden achter de schermen bezig zijn hun boze plannen uit te broeden. En dat alles ten nadele van de gewone man die zich vaak van geen gevaar bewust is.

Echt nieuw is dat niet. Ook vroeger deed zich dat voor. Vaak ging het om antisemitische beschouwingen waarin men de Joden ervan beschuldigde dat ze met hun sluwheid en hun geldmacht de wereldheerschappij najoegen. Ook nu doen nog allerlei antisemitische complottheorieën de ronde. De Joden worden daarin afgeschilderd als een gevaar voor de mensheid. Behalve dat het hier een samenraapsel van leugens betreft, zijn dergelijke theorieën ook heel gevaarlijk. Hitler kon daar destijds bij aanknopen. Veel Duitsers geloofden werkelijk dat de Joden hun doodsvijanden waren.

Coronacrisis

De huidige coronacrisis heeft mensen ontvankelijker gemaakt voor allerlei complottheorieën. Mensen voelen zich bedreigd door iets geheimzinnigs. Ze worden in hun bewegingsvrijheid en wellicht ook in hun maatschappelijk bestaan beknot en het einde daarvan is nog steeds niet in zicht. Hoe kon zoiets toch gebeuren?

Het besef dat God de wereld regeert en boven alle dingen staat, is bij velen totaal verdwenen. Vandaar dat de verklaring voor al dit ongerief en al deze bedreigingen elders gezocht wordt. De elektromagnetische golven van de nieuwe 5G-zendmasten zouden de coronaverschijnselen veroorzaakt hebben. Of de steenrijke Bill Gates zou het op zijn geweten hebben. Met de vaccins die hij laat ontwikkelen zou hij immers nog veel meer geld kunnen verdienen. Van grote betekenis is ook dat allerlei complottheorieën tegenwoordig gemakkelijk en razendsnel via de digitale media verspreid kunnen worden. Vroeger moest dat door middel van boeken en kranten of door mondelinge geruchten. Nu kan iedere dwaas die zichzelf belangrijk vindt, zijn opvattingen op internet zetten of via social media verspreiden en een groep van medestanders om zich verzamelen.

Kwade praktijken

Overigens moeten we wel bedenken dat er in deze wereld ook allerlei kwade praktijken plaatsvinden die het daglicht niet kunnen verdragen en daarom in het verborgene gebeuren. De Bijbel geeft ons geen positief beeld van de gevallen mens. Ook overheden kunnen zich ontwikkelen tot boze machten. Dat is zelfs voorspeld (Openb. 13).

Het is niet onwaarschijnlijk dat de grote mogendheden zich bezighouden met het ontwikkelen van biologische wapens. Dat het coronavirus ontsnapt zou zijn uit een Chinees laboratorium is daarom geen volstrekt onzinnige gedachte. Maar dat is nog heel wat anders dan te stellen dat het ook werkelijk zo is. Zo’n vergaande bewering moet wel grondig bewezen worden. Zo lang dat niet zo is, moet je je hoeden voor vage beschuldigingen waarvan je kunt verwachten dat die in het geruchtencircuit steeds meer worden aangedikt.

Dat heeft immers ook ethische consequenties. Je mag zo maar niet op basis van losse geruchten en wilde speculaties iemand of een bepaalde instantie van een groot kwaad beschuldigen. Evenmin mag men door het doorvertellen van speculatieve verhalen daar aanleiding toe geven. Zeker hier geldt dat mensen gemakkelijk met je woorden op de loop gaan.

Uit onderzoek blijkt dat onze mensen zich niet vaker dan anderen laten leiden door complottheorieën. Maar dat is dan waarschijnlijk wel vaker dan verantwoord is. Opvallend was wel dat een op de vijf SGP-kiezers het geloofwaardig vond dat met een toekomstig coronavaccin een chip geïnjecteerd wordt om de mensen permanent te kunnen volgen. Waar rust dat op? Bezwaren tegen vaccinatie mogen niet leiden tot ongefundeerde beschuldigingen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen