Schuldig

Vanaf vorig jaar houd ik online bij welke romans ik lees. Ik twitterde daarover eind december, met het aantal boeken erbij. Dat laatste had ik natuurlijk nooit moeten doen. Het klonk opschepperig en sommigen vroegen waar ik de tijd vandaan haalde. Dat laatste interpreteerde ik dan weer als: heeft die man niks beters te doen?

Toch – en hier wordt het opnieuw gevaarlijk – leer ik van romans soms meer van dan van theologische boeken. De grote vragen van schuld en vrijheid komen er in een scherpte naar voren die ik eerlijk gezegd in preken nog wel eens mis. In de kerk vinden we het maar wat ingewikkeld om het ronduit over schuld te hebben. De oude clichés herhalen lukt nog wel, maar onze schuld zo verwoorden dat deze midden in ons leven staat? Dat valt niet mee.

In Oek de Jongs grote roman Zwarte schuur, die vorig jaar verscheen, is schuld ook een groot thema. De hoofdpersoon, kunstschilder Maris Coppoolse, gaat gebukt onder een catastrofe uit zijn jeugd: in een zwarte schuur kwam een meisje om het leven, mede door de schuld van Maris. Maar hij krijgt de volledige rekening van deze misdaad gepresenteerd, inclusief #metoo-schade aan zijn carrière. Wat kun je aan met schuld uit het verleden, als je wel echt schuldig bent, maar ook weer niet zo schuldig als anderen denken? Hoe kun je met jezelf en met anderen leven in zo’n schaduw? Maris is levenslang getekend: zowel zijn creativiteit als zijn huwelijksproblemen zijn ondenkbaar zonder de eerdere schuld.

Daarbij speelt de auteur met godsdienstige motieven: een bedevaart naar het Isenheimer altaar in Colmar, een zwervende vrouw die Maris in huis neemt. Uit barmhartigheid, als dat het is. Hoorde (en sprak) ik in de kerk maar zo levensecht over schuld als Oek de Jong doet, denk ik dan. Natuurlijk moet er meer gezegd worden dan De Jong doet, maar als we even realistisch en intens over schuld zouden spreken, kwam de vergeving ook beter uit de verf.

Wie dus nog een goed voornemen zoekt voor het nieuwe jaar: lees meer romans. Maar beter twitter je er niet over.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen