Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Oer, het grote verhaal

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Oer, het grote verhaal

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wie het grote aantal aanbevelingen voor in dit boek leest, wordt vanzelf nieuwsgierig. Van de niet-gelovige topwetenschapper Robbert Dijkgraaf tot Heino Falcke, eveneens topwetenschapper maar overtuigd christen. Van migrantenvoorganger en Theoloog des vaderlands Samuel Lee tot monseigneur Gerard de Korte, bisschop van ’s-Hertogenbosch. Het komt allemaal niet erg bescheiden over, zoveel lof nog voordat het verhaal begint. Maar de positieve typeringen van Oer in deze aanbevelingen kloppen: aansprekend, origineel, gewaagd, verrassend, grappig, laagdrempelig. Het resultaat van de samenwerking tussen een auteur, natuurwetenschapper en theoloog getuigt van grote creativiteit.

Oer is geen academisch essay over schepping en evolutie maar een roman die ‘het grote verhaal van nul tot nu’ (ondertitel) laat zien door de ogen van ‘Pro’, een proton. Deze kleine deeltjes (onderdeel van atomen) ontstonden één seconde na de oerknal. Hoofdpersoon Pro maakt met andere kleine deeltjes alles mee: de oerknal, het uitdijende heelal, het ontstaan van de aarde, de evolutie van het leven tot de homo sapiens (Latijn voor ‘de wijze mens’). Vanaf dat moment komt de bijbelse geschiedenis in beeld; van de zondeval via Christus’ geboorte, sterven, opstanding, hemelvaart, en de uitstorting van de Geest, tot Johannes’ visioen van een nieuwe schepping.

Op de achterkant lees ik: ‘OER is een meeslepende vertelling die op een nieuwe manier een verbinding legt tussen Gods grote verhaal in de Bijbel en hedendaagse inzichten vanuit de wetenschap.’ Die verbinding valt echter tegen. In het eerste deel (vanaf de oerknal tot het ontstaan van de mens) wordt de evolutietheorie gevolgd, weliswaar met het terugkerende motief dat de Schepper zo Zijn grote plan aan het volbrengen is. Verder spelen Bijbel en theologie echter nauwelijks een rol. In het tweede gedeelte (vanaf hef ontstaan van de mens) is de bijbelse geschiedenis aan de beurt, en komt de wetenschap juist op de achtergrond.

Van een verbinding tussen ‘Gods grote verhaal’ en ‘de wetenschap’ komt het naar mijn overtuiging alleen op het kantelpunt van de twee delen van het boek: de mens die door de Schepper wordt aangesproken en de daaropvolgende zondeval. De wetenschappelijke consensus over het ontstaan van mensen is leidend, waarbij ‘schepping van de mens’ betekent dat God twee van de homo sapiens aanspreekt en kennis geeft van Hem (dit herkennen we uit Van den Brinks En de aarde bracht voort). Ze zijn nu homo divinus: op God aangelegd.

De hierna beschreven zondeval is in Oer geen val uit een volmaakte ‘staat der rechtheid’, maar een terugval in de oude patronen van voor de aanspraak van de Schepper. Dat moet ook wel, want in het eerste deel van het boek kwamen we al tegen hoe dood en vernietiging miljarden jaren huishielden. Deze fouten heeft God, zo ontdekt Pro, ingecalculeerd in Zijn plan.

De doelgroep van het boek is ‘niet een klein clubje academisch geschoolde experts, maar je broer Peter die ouderling is in Zaltbommel, je nicht Merel uit havo 4, mensen die met vragen rond geloof, oerknal en evolutie rondlopen’ en ‘je niet-gelovige buurman die een brede interesse heeft in wetenschap, zingeving en religie’. In de opzet om voor die brede groep mensen een begrijpelijk verhaal ‘van nul tot nu’ te schrijven, is het schrijverstrio geslaagd. Voor een theoloog gaat er op natuurwetenschappelijk gebied een wereld open: de kleine wereld van atomen, protonen, neutronen waaruit wij allen bestaan. Steeds klinkt in het boek de verwondering door over Gods rijke schepping. Een verwondering die soms aanstekelijk werkt op de lezer. De Heere God kent een ‘buitensporige creativiteit’: van pantoffeldiertjes tot libellen tot schorpioenen. Wie verzint zoiets dan alleen de grote Creator! Pro en zijn vrienden roepen het op een gegeven moment uit: ‘Wat een fantastisch idee van de Schepper.’

Toch overheersen bij mij de vragen. Wat is de verhouding tussen Gods Woord en de wetenschap? Gods hand en Gods mond kunnen elkaar niet tegenspreken, dat is volgens mij ook de terechte drive van de auteurs om verbinding te zoeken tussen Bijbel en wetenschap. Het is echter de vraag of wij beide (Gods hand en mond) met elkaar in overeenstemming moeten en kunnen brengen. Maar, als je dan toch een poging daartoe wilt doen, wat is dan leidend? Worden wetenschappelijke gegevens en aannames geïnterpreteerd binnen het kader van de Bijbel als Gods Woord of wordt de bijbelse geschiedenis herverteld langs de lijnen van de wetenschap?

In het boek is het laatste mijns inziens het geval. Hierdoor wordt het bijbels getuigenis onherroepelijk geweld aangedaan. Dan heb ik het niet eens in de eerste plaats over het letterlijke dan wel meer poëtische karakter van Genesis. Daarbovenuit gaat het gehele Schriftgetuigenis over wie God is! Is Hij werkelijk de bedenker van de moedervogel die het kleinste jong uit haar nest gooit, omdat de kans dat het leven succesvol wordt doorgegeven groter is bij de sterkere jongen? Het is ‘survival of the fittest’ in zijn meest zuivere vorm. Ik blijf dit huiveringwekkend vinden. Of is Hij de God Die geen musje vergeet (Luk.12:5), Die juist voor het zwakke en onooglijke opkomt? Het grootste probleem met evolutie (en dus met dit boek) is voor mij: het staat zo haaks op het karakter van de God van Israël, Vader van Jezus Christus.

M. Krooneman, Noordhorn

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 11 juni 2020

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's

Oer, het grote verhaal

Bekijk de hele uitgave van donderdag 11 juni 2020

De Waarheidsvriend | 24 Pagina's