Jacob Hoekman In de schaduw van het kalifaat. Zoektocht naar de ziel van het verscheurde Midden-Oosten. Uitg. De Banier, Apeldoorn; 396 blz.; € 34,95.

In de schaduw van het kalifaat is een kloek boek dat waardevolle achtergrondinformatie geeft over een regio verscheurd door oorlogen en conflicten. Maar ook een gebied dat tegelijkertijd buitengewoon boeiend, kleurrijk en verrassend is.

Hoekman is RD-medewerker, gespecialiseerd in het Midden-Oosten. Hij schrijft met kennis van zaken in vijftien hoofdstukken over evenzoveel landen die hij ook bijna allemaal heeft bezocht. Na een heldere inleiding komen alle landen van het Arabisch schiereiland, Egypte, de Levant en ook Turkije en Israël aan bod.

Turkije, omdat dit land door haar geschiedenis en activiteiten in Syrië en Irak de Arabische wereld sterk beïnvloedt en Israël ‘omdat het alleen al door zijn bestaan hét overkoepelende trauma vormt van de Arabische wereld’. Ieder hoofdstuk behandelt een land aan de hand van een thema dat kenmerkend is voor dat land. Voor Egypte is dat bijvoorbeeld: ‘de fata morgana van vrijheid’. Een treffend gekozen thema nu na de Egyptische revolutie – met het verlangen naar meer vrijheid – de huidi ge president inmiddels in de voetsporen is getreden van de juist om het gebrek aan vrijheid verdreven president.

Het doel van dit boek is om ‘een realistischer en genuanceerder beeld te geven van ’s werelds meest explosieve regio’ en bij te dragen aan een beter begrip van wat er zich in het Midden- Oosten afspeelt. Als journalist ervaart hij regelmatig dat er aan dit begrip bij zijn lezerskring nog wel het nodige schort.

Al lezend proef je Hoekmans grote betrokkenheid op de mensen met hun vaak rijke cultuur en geschiedenis die veel verder teruggaat dan de onze. Gewone moslims, die net zoals wij verlangen naar een stil en gerust leven en het goede zoeken voor hun kinderen.

Vaak zijn er ook kleine minderheden met een lange geschiedenis in de regio. Aan deze minderheden – vaak christenen – besteedt het boek terecht ook aandacht. Het is voor ons beslist belangrijk om steeds te beseffen dat in alle beschreven landen een kerk is: soms nog jong, klein en kwetsbaar zoals in Saoedi-Arabië en Jemen, soms al heel oud maar nog steeds vitaal zoals in Egypte. Wat mij betreft had de situatie van de kerk in dit boeiende boek best wat meer aandacht mogen krijgen.

Centraal thema in het boek is dat als je de Arabische wereld echt wilt kunnen begrijpen en dichter bij de ziel van het Midden-Oosten wilt komen, je niet om het instituut kalifaat heen kunt: een islamitische staat waar een opvolger van Mohammed het voor het zeggen heeft.

Sinds de traumatische val van Bagdad in 1258 is het gedaan met de macht van de Arabische kalifaten en is er een tijdperk van stagnatie en ook vernedering aangebroken. Met een groot minderwaardigheidscomplex als gevolg. Denk aan de overheersing van de Turken in het Ottomaanse rijk, daarna de Europese kolonisatie en ten slotte als absolute vernedering: de stichting van de Joodse staat in het hart van de regio. Analyse van de schrijver is dat het falen van allerlei opeenvolgende dictators in feite de weg hebben geëffend voor de huidige ‘kalifaatijveraars’, zoals Islamitische Staat.

Toch zijn er gelukkig ook tekenen van hoop: zo komen er steeds meer goed opgeleide jongeren die zelfstandig nadenken en kan ook niemand eromheen dat er meer moslims dan ooit tevoren óf de islam afzweren óf nog een stap verder zetten en volgeling van Jezus Christus worden. Het boek is overzichtelijk ingedeeld, goed geschreven en geeft naast spannende en persoonlijke reisimpressies veel feitelijke informatie en is daarmee ook een waardevol naslagwerk.

Aanbevolen voor iedereen die het Midden-Oosten beter wil begrijpen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen