Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Boekbespreking

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Boekbespreking

3 minuten leestijd Arcering uitzetten

H.J. Selderhuis (redactie), Calvijn verzameld . Uitgeverij KokBoekencentrum, Utrecht 2019, € 69,90, 1312 pagina’s, ISBN 978 90 4353 0811

Al bij zijn inauguratie in 1997 merkte prof. Selderhuis op dat we er goed aan doen om Calvijn niet te zien als de man van dat ene boek, de Institutie, maar om ook zijn andere werk te bestuderen. Met de uitgave van deze twee mooi verzorgde banden – net zo mooi verzorgd als de twee delen Luther verzameld uit 2017 – maakt hij het mogelijk dat velen kennisnemen van het brede veld waarop Calvijn gewerkt heeft. In deze bundels kan urenlang gelezen en gestudeerd worden en aan het einde heeft de lezer een goed beeld van het werk van deze reformator die voor de kerk in ons land zo belangrijk is geweest.

Wat staat er allemaal in? Veel te veel om op te noemen. Maar om een indruk te geven, zal ik enkele teksten aanstippen. Bijvoorbeeld de Rede van Nicolas Cop. Deze academische rede die door Cop is uitgesproken in Parijs in 1533 stamt uit de pen van Calvijn. In het katholieke Parijs liet hij Cop een rede houden die bol stond van de nieuwe theologie van Luther. Cop moest de stad ontvluchten – en Calvijn ook. Calvijn kwam uiteindelijk in Genève terecht waar hij betrokken werd bij het werk van de Reformatie in deze stad. In dit kader is de prachtige brief aan Sadoleto indrukwekkend om te lezen. Bij Calvijns afwezigheid (het stadsbestuur van Genève had hem verbannen) had Sadoleto een brief aan de inwoners van Genève geschreven waarin hij met zoetgevooisde klanken hen terug trachtte te krijgen in het kamp van Rome. De reactie van Calvijn op deze brief geeft een prachtige beschrijving van waar het in de Reformatie om ging en de vertaling leest als een trein!

Dan schreef Calvijn ongelofelijk veel brieven (wie doet dat vandaag nog?) en in die brieven zit je heel dicht op de geschiedenis van de Reformatie. Zo bijvoorbeeld in de brieven die Calvijn vanuit Regensburg in 1541 schreef aan zijn collega Farel over de voortgang van de godsdienstgesprekken met roomse theologen. Op het punt van de rechtvaardigingsleer lag er een overeen komst (!), maar op andere punten is het overleg toen toch niet met goed gevolg afgerond. En verder is er een ontroerende brief aan Luther waarin Calvijn in feite zichzelf naar Wittenberg uitnodigt – maar een ontmoeting van de twee heeft nooit plaatsgevonden. Maar wat indrukwekkend om te lezen hoe de één aan de ander schrijft!

Dan noem ik nog de inleiding die Calvijn bij zijn commentaar op de brief aan de Romeinen schreef. Die inleiding was in de vorm van een brief aan Grynaeus, een goede vriend en geestverwant van Calvijn. Calvijn doet zijn methode uit de doeken en bespreekt kort de andere commentaren die er al zijn op deze voor de Reformatie zo belangrijke brief van Paulus en maakt daarmee duidelijk waarom hij toch ook zijn duit in het zakje doet. Prachtig om te lezen.

En voor de lezer die denkt: waar blijft dan dat ene boek van Calvijn waar je mee begon? Haar of hem kan ik geruststellen: de prachtige gedeelten uit de Institutie over gebed, kerk en de christelijke vrijheid zijn opgenomen in de mooie vertaling van C. de Niet die in 2009 verschenen is.

Niet alleen uit deze eerdere vertaling is hier geput. Ook andere teksten die al eerder in vertaling beschikbaar waren zijn hier bij elkaar gezet – maar hier staan ze nu dus prachtig bij elkaar. Wie zichzelf deze banden gunt, kan een heleboel anders rustig laten staan. Hier wordt duidelijk: van Calvijn is veel te leren, ook vandaag. En hij schreef veel meer dan dat ene boek!

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 februari 2021

De Wekker | 24 Pagina's

Boekbespreking

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 februari 2021

De Wekker | 24 Pagina's