Indi� - deserteurs worden vrij man

Sleolits 16% volliardt in weigering.

werd Vrijdagmiddag geroepen van het „Kolonel Sluyter, dag kolonel Sluyter" het zich los maakte van de kade in Rot­ troepentransportschip Zuiderkruis, toen terdam. Het waren enige van de te veel besproken deserteurs, die een laatste afscheidsgroet toeriepen aan hun com­ tot man met deze afgedwaalde lieden mandant, die in gesprekken van man bracht. Het was wel zeer treffend te hen op het rechte pad had terugge­ zien hoe blij de deserteurs waren aan in vrijheid bewogen tussen de andere dek van het schip te zijn, waar zij zich militairen, waar slechts de officieren van het depot Schoonhoven hen konden herkennen als voormalige deserteurs. Aan boord wisten de bijna duizend andere soldaten niet wie aanvankelijk geweigerd hadden naar Indonesië te gaan. Nu de schuit eenmaal begon te varen, waren sertievraagstuk op zeer gelukkige wij­ allen gelijk. Voor 161 man was het de­ ze volledig opgelost. Een van die 161 voormalige deserteurs

Een van die 161 voormalige deserteurs was wel zeer duidelijk dankbaar voor deze afloop. Bij het inschepen had elke garetten gekregen. Toen het water schip man twee (zeldzaam goede) pakjes ci­ en wal begon te scheiden, werkte hij zich naar de railing, riep „zijn" kolonel en wierp hem een van de twee kostbare pakjes toe. Het was de enige methode om nog te doen blijken hoezeer hij het op prijs stelde dat een verstandig woord te juister tijd gesproken, hem er van afgebracht had verscheidene jaren celstraf te riskeren. Het was ook voor ko­ lonel Sluyter zeker een voldoening gevend moment. Deze man, die de afge­ lopen veertien dagen zijn overreding.skracht, zijn tropenervaring en zijn vaderlijk gevoel voor de troep 1;ot het uiter ste heeft gegeven om onbezonnen besluiten te voorkomen, om te bereiken dat gewone Nederlandse jongens niet jarenlang een misdadigerslot ten deel zou vallen, om alle moeilijkheden uit de weg te ruimen, die de weigeraars belemmerden aan boord te komen, deze man vond de bekroning van zijn inspanning en zijn systeem toen hij zag hoe 161 man, die tezamen een kleine 700 jaar celstraf tegoed hadden, nu als vrij man de tocht naar de Oost aanvaarden.

Het vertrek

Nadat degenen, wier positie nog niet duidelijk was of wier lichamelijke toestand nog twijfel mogelijk maakte, waren afgevallen, stonden er in alle vroeg te Vrijdagmorgen 193 man aangetreden, «die tot dan toe beschouwd waren als deserteurs. Tot hen is stuk voor stuk het dienstbevel gericht bagage op te pakken en in de auto te klimmen teneinde naar de boot gebracht te worden. Het resultaat was, dat 182 soldaten eieren voor hun geld kozen en aan het dienstbevel gehoor gaven. Elf mannen ^even weigeren en werden in arrest ge­steld. Toen de colonne auto's in Rotterdam de passagiers had afgeleverd, wer­ deserteurs beschouwd, want zij waren den deze 182 militairen niet langer als bijna geheel doorwaakte nacht en de gegaan. Maar de vermoeienissen van de aanblik van de loopbrug, die wel erg definitief in de richting van het schip wees, deed nog 21 man de moed ontzin­ te gaan. Hun is toen tot driemaal toe ken. Zij weigerden plotseling aan boord weigeren. Er is geen hard woord geval­ daartoe bevel gegeven, maar zij bleven len en er is zeker geen geWeld gebruikt. De weigeraars werden in arrest gesteld

en naar het detentiekamp Nieuwersluis De weigeraars werden in arrest gesteld vervoerd. Zo goed als de anderen, die volgen moeten zijn: krijgsraad. Na de wel gegaan zijn, wisten zij wat de ge­ behandeling van hun zaak daar kunnen zij zich nog eenmaal bedenken, maar dat moet dan geheel eigener beweging gaan. Wanneer zij, dadelijk na het vonnis, te kennen geven, dat zij alsnog naar Indonesië wensen te gaan, worden zij daartoe in de gelegenheid gesteld. Voeréa zij hun dienst in de tropen dan naar tevredenheid uit, dan wordt de straf niet ten uitvoer gelegd. Gezien de ervaringen met deze mogelijkheid in het af­ gelopen jaar opgedaan, is het evenwel niet waarschijnlijk, dat veel meer dan vijf of zes van deze 32 deserteurs werkelijk nog zullen vertrekken. De overi­ gen zullen waarschijnlijk besluiten liever enige jaren gevangenisstraf op te knappen dan hun plicht in de tropen te doen. En waarom?

De reden

Van de oorspronkelijke 193 man, zijn er slechts zeven, die om politieke redenen weigeren naar Indonesië te gaan. De anderen zijn bang of zij kunnen het ouderlijk huis niet loslaten. Een sterk voorbeeld daarvan is wel de militair die na een gesprek met de kolonel had besloten om uit te varen en die van dat besluit zijn ouders telefonisch op de hoogte mocht stellen. Hij sprak met vader en moeder, maar een van de familieleden deed nog de mededeling, dat er een brief onderweg was. Die brief zou evenwel aankomen op een tijdstip waarop de „Zuiderkruis" reeds zou varen. Dat was te erg, de jongen besloot lie

Dat was te erg, de jongen besloot liever de brief af te wachten dan naar Indonesië te gaan. Dat hij daarmede een krijgsraadvonnis op zijn hals haalt, vindt hij misschien een vervelende omstandigheid, maar de brief moest eerst gelezen worden en kon zeker niet worden nagezonden

In meer of mindere mate is het met bijna allen zo geweest. Maar verreweg de meesten hebben hun verwrongen gevoelens weten te overwinnen en zij zijn als gewone soldaten aan boord gegaan. Sommigen voelden zich misschien wat teleurgesteld omdat zij nu plotseling geen „martelaar" meer waren. Zij hadden zelf het besluit genomen om de valreep over te gaan en niemand had hen ook maar een zetje gegeven. De onwennigheid van plotseling normaal militair te zijn in plaats van ,,een van de gevallen waarover de Kamer spreekt" zal evenwel spoedig slijten.

Wanneer deze jongens in Indonesië koïhen, lopen zij heus niet met een etiket „ik was deserteur". Zij worden opgenomen in de troep en de omstandigheden zijn daar zo, dat zij zelf geen uitzonderingspositie meer willen of kunnen innemen. Komen zij straks terug dan komen zij als militairen, die hun plicht voor het vaderland deden, die een stuk mannenwerk verzet hebben en die frank en vrij de toekomst tegemoet kunnen gaan. Zij staan er dan vrij wat beter voor dan degenen, die daarna uit de gevangenis komen. Verscheidene jaren Leeuwarden is niet zo'n erg gezochte aanbeveling K.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen