Enkele kanttekeningen bij de resultaten van de volkstelling, die op 31 Mei 1947 in Herkingen gehouden werd

Op het ogenblik der laatste volkstelling werd Herkingen bewoond door 1043 personen (516 mannen en 527 vrouwen), van wie de meesten, 957, in de kom der mmeente gevestigd waren. Op 31 Detember 1899 was deze gemeente bevolkt door 350 mannen en 373 vrouwen. In de loop van 50 jaren is het aantal injioners met ruim 44% toegenomen, het­ 1 een grote vermeerdering genoemd üan worden.

Bij de eeuwwisseling werden geteld 133 mannelyke en 15 vrouwelijke gejuishoofden naast 8 alleenwonende vrouwen. In 1947 waren deze aantallen gestegen tot resp. 229, 30 en 9, terwijl toen ook 4 alleenwonende mannen geleglstreerd werden.

Telde in 1899 de gemeente 148 gezinjen, in 1947 bedroeg dit aantal 259, iw.z. een stijging met 75%. Ook in Herkingen blijkt het aantal gezinnen in sterkere mate toegenomen te zijn, dan de totale bevolkingsgroei zou doen vermoeden. Werden in 1899 in 148 geïinnen 387 eigen, stief­ en pleegkinderen geteld in 1947 waren in 259 gezinnen 522 kinderen opgenomen. In 1899 werden in 19 gezinnen gemiddeld 26; in 1M7 nog 20 kinderen aangetroffen.

In onderstaande tabel, waarin de leeftjdsgroepen In procenten van de totale bevolking aangegeven zgn, is een overïicht der bevolkingsopbouw te vinden.

Bevolkingsopbouw van Herldngen

Lecttijden 31­12­1879 31­12­1930 31­5­1947

0­12 jaar 29 22 21.5

10­20 jaar 20 20 17

10­20 jaar 20­30 jaar 20 12 20 14 17 16.5

30­40 jaar 11 13 > 12

tó­50 jaar 10 11.5 12

60­60 jaar 9 9 8.5

60­70 jaar 6 6 8

70­80 jaar 80 jaar en 2 3 4

ouder 1 1.5 0.5

Ook in deze gemeente blgkt het aantal JeugdigMi gedaald te zgn. Al krijgt men uit deze verhoudingscijfers niet zo sterk die indruk toch is na 1930 de groep der zeer jeugdigen toegenomen, een verschijnsel, dat verheugend genoemd mag worden en dat in de gemeenten Middelhamis, Ooltgensplaat om maar te zwijgen van Goedereede tot uitdrukking kwam. Het percentage jongeren (tot 20 jaar) bedroeg in 1947 nog 385, een cijfer, dat niet verontrustend genoemd mag worden.

Van de totale bevolking, die 1043 zielen telde, bleken 423 personen gehuwd, i gescheiden van tafel en bed, 1 gescheiden van echt, 15 weduwnaar en 29 weduwe te zijn. De overige ingezetenen, 673 personen, waren ongehuwd. Wanneet van deze laatsten het aantal mensen, dat jonger dan 21 jaar is, afgetrokken wordt, blijven 74 mannelijke en 72 vrouwelijke huwbare personen in Herkingen over.

De bevolking der gemeente bleek voor 65% geboortig te zijn uit de woongemeente, hetgeen een laag percentage IS. Hoewel dus veel immigranten in Herkmgen gevestigd zön, zijn de meesten afkomstig uit een andere gemeente der provincie Zuid­Holland, want hun aantal bedroeg 31.5%. Het spreekt van zelf, dat de meesten geboren zijn in een andere eilandgemeente. Van de Herkmgse bevolking bleek verder 1.5% in Zeeland en 0.5% in Noord Brabant getoren te zijn.

De geestelijke structuur der gemeente IS vrij en eenvoudig, zoals wel blijkt uit onderstaande tabel, waarin de kerkelüke gezindheid in procenten uitgedrultt, vermeld staat.

Kei'kemke geziiidten in Herldngen

31-12-1899 3I-I2-I930 3l-5-t9i7

Ned. Herv. 97.2 63.8 59.7

Ger. Gem. — — 36.3

Chr. Geref. 1.8 — —

Over. kerken 0.4 35.2 2.0

Geen kerkgen. 0.6 1.0 2.0

Uit deze cijfers blijkt de achteruitgang der Ned. Hervormden. Ondanks äe groei dergenen, die tot geen enkel kerkgenootschap gerekend willen worlien IS hierin toch niet de verklaring dezer daling te vinden. De oorzaak ligt in de eerste plaats in de overgang naar een ander kerkgenootschap, nl. naar de Ger. Gemeente. Dit kerkgenootschap werd in 1930 nog niet als afzonderlijke kerk vermeld in de statistiek, maar wij zullen niet ver mis zijn, wanneer wij aannemen, dat het percentage van hen, die gerekend willen worden tot een ander kerkgenootschap hoofdzakelijk samengesteld was uit lidmaten der Ger. Gemeente. Zelfs wanneer wij dit doen blijkt het aantal belijders dier godsdienstige richting toegenomen te zijn. De Ger. Gemeente is in Herkingen dus van overwegende betekenis ,want ruim 1/3 der bevolking behoort tot dit kerkgenootschap.

De gemeente, die hier beschouwd wordt, is een werkende samenleving, want ruim 91% der mannelijke gezinshoofden is in het arbeidsproces ingeschakeld. De meesten vinden hun bestaan in de landbouw, want van de totale beroepsbevolking is bijna 66% der mannen en 11.8% der vrouwen werkzaam in deze tak van bedrijf. Deze percentages komen ongeveer overeen met die uit 1909, waaruit dus blijkt, dat er in deze zin weinig of niets veranderd is. In 1909 werden evenwel 27 zelfstandigen geregistreerd en dit aantal bleek in 1947 gegroeid te zijn tot 34, waaruit geconcludeerd kan worden, dat ook in deze gemeente het aantal bedrijven toegenomen, maar ook verkleind moet zijn. Waren in 1909 slechts 126 mannelflke arbeiders geteld, in 1947 was dit aantal toegenomen en bedroeg 173, welk aantal nog vermeerderd dient te worden met 13 medewerkende zoons. Kon dit grote aantal agrarische arbeidskrachten een ^bestaan binnen de gemeente vinden? Neen, want van deze werkers vonden 76 een bestaan buiten Herkingen. De afstanden naar het arbeidsterrein zullen wel niet zo groot zijn, want allen bereikten dit per rijwiel. Naast deze forensen, die dagelijks heen en weer trekken, staat een zestal, dat niet iedere dag buiten de gemeente van inwoning werkt. Het aantal forensen is echter groot, want van 316 werkende mannen behoren tot deze groep 100 personen, d.i. ruim 31%, terwijl deze percentages in Goedereede 23, in Oude Tonge 16, in Middelhamis 12, 5, in Dirksland 11, 5 en in Ooltgensplaat slechts 9 bedragen. De landarbeid is evenwel nog niet geminacht, want ruim 53% van hen, die hierin een bestaan heeft, blijkt jonger dan 40 jaar te zijn.

De overige bestaansmiddelen zijn van geringe betekenis. In de bouwnijverheid vindt nog 9 en in handel, verkeer en winkelnering vindt nog 10% een bestaan.

In het algemeen is het beeld, dat uit de gegevens der laatste volkstelling te voorschijn komt niet ongunstig te noemen, al blijkt de werkgelegenheid binnen de gemeente te beperkt te zijn voor de bevolking. Dr J. VERSEPUT.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen