Arbeidsoverschot op Goeree-Overflakkee

Hoe de Commissie naar een oplossing zoeki

Aan det hand van de beschikbare gegegevens constateert de commissie, dat de werkloosheid betrekking hoeft op een overschot aan arbeidskrachten gedurende een deel van het jaar. Dit overschot is niet steeds gelijk in omvang — omstreeks de jaarwisseling bedraagt het circa 1000 personen. In het voorjaar omstreeks April-Mei is het gedaald tot plm. 500, om dan verder to verminderen totdat in, Augustus geen teveel aan werkkrachten, doch een tekort geconstateerd kan worden.

Het zoeven beschreven verschijnsel kan op een andere wijze als volgt worden gekenschetst: voor het uitoefenen van de agrarische productie wordt op Goeree en Ovcrflakkee een arbeidsreserve aangehouden van 1000 personen in de winter en 500 man in het voorjaar.

De oorzaken van deze seizoenwerkloosheid laat zich vrij eenvoudig aanwijzen, waarin de omvang van de werkgelegenheid bepaald wordt door do mogelijkheden, die de landbouw in de ver schillende seizoenen van het Jaar biedt. Onderworpen als de agrarische productie is aan de loop der seizoenen, valt niet te ontkomen aan de gevolgen daar van voor de werkgelegenheid, welke dus hierin bestaan, dat aan het begin van het jaar vrijwel geen behoefte aan arbeid ontstaat, die langzamerhand stijgt om tijdens de oogst een top te bereiken. Het schijnt welhaast of, gelijk dit te allen tijde is geschied, er niet anders overblijft dan het (seizoen-) arbeidsoverschot als een noodzakelijk kwaad te aanvaarden. Inderdaad — g-eheel er aan te ontkomen valt er niet, maar toch is er een mogelijkheid om althans de omvang van de werkloosheid te beperken.

Er is een fluctuerende vraag naar arbeidsuren, des zomers wordt de beschikbare dagcapaciteit ten volle benut, des winters en in het voorjaar niet of gedeeltelijk. Tegenover een constante capaciteit per dag of per seizoen staat dus een wisselende vraag. Nu bestaan er twee mogelijkheden om deze wisselende vraag tegemoet te komen. Door het aantal arbeiders te laten variëren, maar dit betekent, dat een deel van hen in de winter en het voorjaar werkloos is.

Door het aantal uren per dag te laten variëren in die zin, dat 's zomers langer en 's winters korter gewerkt wordt.

'S Zomers langer - 's Winters korter

Uitgaande van een werkweek in de zomer van 52 uren, betekent elk uur, dat langer per dag gewerkt wordt, dat plm. 10 pet. besparing op het aantal arbeidskrachten verkregen kan worden. Aannemende, dat er circa 3.000 landarbeiders op het eiland zijn, zou dit betekenen, dat de „zomerreserve" met 300 personen verminderd zou kunnen worden. Dit zou tevens inhouden, dat deze 300 personen het gehele jaar werkloos zouden zijn en van het eiland zouden moeten vertrekken. Gezien de grote behoefte aan werkkrachten, welke in het industriegebied van de Nieuwe Waterweg bestaat, en naar verwacht mag worden, zal blijven bestaan, zou dit aantal arbeidskrachten zonder veel bezwaar aldaar opgenomen kunnen worden. Bereikt zou worden, dat de winterwerkloosheid onder de gegeven veionderstelling ook met 300 personen zou afnemen, waardoor een belangrijke besparing aan overbrug ging ssteun welke thans voor 't gehele eiland 500 duizend gld. per jaar (1947) bedraagt, zou worden verkregen.

Het zal weinig betoog behoeven, dat voor de uitvoering de volle medewerking van alle bij de landbouw betrokkenen nodig is, wil men tot een redelijk resultaat komen.

Uitvoering van de idee: ia. Loon. Onder het systeem, hierboven aangegeven, zal er 's zomers langer gewerkt worden dan 's winters, waardoor bij gelijkblijvende beloning per uur 's winters minder ontvangen wordt dan thans het geval is en des zomers meer dan thans bij naleving van de CAO. Derhalve ware, of het uur loon te verhogen in de winter, of des zomers het normale loon uit te keren en het te weinig uitbetaalde via een te vormen verrekeningskas des winters uit te betalen. Zodoende zou voorkomen worden, dat hetgeen in de zomer meer verdiend wordt, tegelijkertijd verteerd zal worden. "b. Vaste kern. Ter bevordering van de

"b. Vaste kern. Ter bevordering van de goede uitvoering van het vermelde plan zal het ook aanbeveling verdienen, dat de vaste kern van een boerenbedrijf zo groot mogelijk is, omdat de controle op de naleving van te stellen regels hierdoor wordt vereenvoudigd. Aangezien de commissie uitbreiding van de vaste kern bovendien als een middel ziet, om althans enigszins de seizoenwerkloosheid te verminderen door de sterkere band, die tussen werknemer en bedrijf gevormd wordt, kan hier dus van een gelukkig samenvallen van wensen gesproken worden. «. Organen. De voorgestelde regeling

«. Organen. De voorgestelde regeling ware uit te voeren onder toezicht van een commissie, te vormen op het eiland door de Stichting van de Landbouw, waarin onder een neutrale voorzitter werknemers en werkgevers paritair zijn vertegenwoordigd. In afv/achting van een te treffen wettelijke regeling ware onder leiding van deze commissie bij wijze van proef gedurende 1 of meer jaren na verkregen toestemming van do betrokken Departementen de Arbeidsvoorwaarden in overeenstemming' inet de g'eschetste grondgedachte vast te stellen. Als eventuele verrekeningskassen zouden b.v. de boerenleenbanken of de betrokken gemeentebesturen kunnen fungeren.

Voor- en nadelen Het voordeel van de geschetste regeling zou zijn, dat als gevolg van de verordening van de sociale verhouding, die er mede gepaard gaat, de werkloosheid minder groot zou zijn in het voorjaar en de winter en een besparing op de uitkering van een overbrugginssteun zou worden verkregen, die geschat mag worden op plm. 150.000 gld., indien de werktijd 's zomers 10 pot. hoger zou liggen dan thans.

Bovendien zou de kans op overtreding van de geldende loon voorschriften van de CAO aanzienlijk verminderen, omdat in het „topseizoen" meer arbeid ter beschikking staat.

Indien de ovei'treding van de loonbepalingen zich niet voordoen, zouden de productiekosten van Flakkee hierdoor dalen, wat bij gelijkblijvende opbrengsten en op de lange duur gezien in het belang is van de gehele bevolking'. Een deel van het tijdelijke arbeidsoverschot wordt permanent en komt beschikbaar voor andere doeleinden, waarbij vooral gedacht wordt aan de industrie in het gebied van de Nieuwe Watei'weg.

Hiertegenover staat, dat de landarbeider minder tijd Z8.1 krijgen om zijn eigen stukje grond te bewerken, of in de ,,juun om een derde" te werken. Al met al is de commissie van. oordeel, dat de voordelen de nadelen overtreffen en dat er alle reden toe bestaat een proef met deze regeling te nemen.

Begionaal taeltplan Zoals reeds bleek, is de werkloosheid niet altijd van dezelfde omvang. De aard van de cultures speelt hierbij een belangrijke rol. In dit verband zij erop gewezen, dat Flakkee zich de laatste voor- en naoorlogse jaren meer en meer heeft toegelegd op de teelt van arbeidsintensieve gewassen, zoals aardappelen en uien, waarvan de beteelde oppervlakte steeg, tei-wijl die voor suikerbieten vrijwel gelijk bleef.

Hoewel men zich in dit opzicht zeker niet los kan maken van de nationale landbouwpolitiek en het ook niet gewenst is om terug te keren tot arbeidsintensieve gewassen, bestaat er toch aanleiding om te overwegen, gelet op de ordening van de arbeidsverhoudingen, tot een soort regionaal teeltplan te komen. Hierdoor zouden bovendien uitwassen zoals de overproductie van uien m 1948, enigermate voorkomen kunnen worden. Ofschoon de commissie van oordeel

Ofschoon de commissie van oordeel is, dat de „juun om een derde" er in belangrijke mate heeft toe bijgedragen, dat het welvaartspeil van de Flakkeese landarbeider is gestegen, is zij niet blind voor het feit, dat, gelijk in de vorige regelen betoogd is, det kans op overproductie door deze wijze van cultuur groter is dan zonder haar. Bovendien is het gevaar niet denkbeeldig, dat evenals dat in 1948 soms het geval was, de inkomsten uit deze deelbouw niet een aanvulling op het loon van de werknemer vormen, doch in tegendeel als het hoofdbestandsdeel van het inkomen beschouwd moeten worden.

Enerzijds wordt, wanneer dit geval zich voordoet, hier een risico gelopen, door economisch zwakken, die dit met kunnen dragen, anderzijds ontvallen do betrokken „deelbouwers" aan de arbeidsmarkt, doordat zij gehele werkdagen in de „juun om een derde" werken. Het gevolg hiervan is, een verkrapping van de arbeidsmarkt in een tijd, dat ook de werkgevers een grote behoefte heben aan werkki'achten, zodat een verstoring van de geregelde arbeidsverhoudingen zich licht voordoet.

Opentoane werken Tot de maatregelen, welke kunnen dienen om de werkloosheid te bestrijden, heeft in nationaal verband de uitvoering van openbare werken behoord. Het wil de commissie voorkomen, dat ook in streekverband aan dit middel aandacht moet worden besteed. Er dient derhalve naar gestreefd te worden, dat de gemeentelijke, zowel als de provinciale en landelijke overheid, zoveel als mogelijk is de uitvoering van openbare werken ter hand nemen in de periode, gevormd door de maanden November tot Mei. Bij de voorbereiding van deze werken zal er rckeiiing mede moeten worden gehouden, dat vooral van menselijke arbeidskracht gebruik wordt gemaakt. Afgemeten zal moeten worden, of 't

Afgemeten zal moeten worden, of 't verlies door eventueel tijdelijk stopzetten van dergelijke werken in het „topseizoen" van de landbouw opweegt tegen de besparing, verkregen op uitkering aan de overbruggingssteun.

OntwiMteling en herscholing Tenslotte mag' niet onvermeld blijven, dat in de gedachtengang van de commissie het aanbeveling verdient, dat, enerzijds gelet op een verdere binding aan het bedrijf, de landarbeider meer dan tot dusverre de lagere landbouwschool bezoekt, en dat anderzijds gezien de afstoting van een deel der bevolking alle aandacht besteed worden aan het doorlopen van de ambachtsschool voor diegenen, die de lagere school verlaten, zowel als aan het volgen van een cursus op de Rijkswerkplaatsen voor hen, die tussen de 18 en 45 jaar oud zijn. Het zou aanbeveling verdienen, dat voor de laatste groep 'n regeling werd getroffen inzake een tegemoetkoming in de pensionkosten te Rotterdam, aangezien de afstand te groot is, om dagelijks heen en weer te reizen, waardoor de Rijkswerkplaats niet bezocht wordt door Flakkeese jongelui. Coniolusie

Coniolusie De commissie, hoewel van oordeel zijnde, dat zij een middel aan de hand gedaan heeft om tot een oplossing van het gestelde probleem te komen, leeft desondanks niet in de veronderstelling dat het aanbevolen systeem op korte termijn in de practijk toepassing zal vinden. Voor het ogenblik moet der- halve, mede gezien de noodzaak een deel van het bevolkingsoverschot af te stoten, de nadruk gelegd worden op de vakopleiding buiten de landbouw en in verband daarmede de verplaatsing van een deel van werkkrachten naar 't industriegebied van de Nieuwe Waterweg en de Noord, waarbij, gezien de af te leggen afstand, veelal gedacht moet worden aan een definitief vertrek van het eiland. Teneinde deze afvloeiing van oen deel van de bevolking te bevorderen, zou het wenselijk zijn, dat door overleg met het Provincoaal Bestuur en daarvoor in aanmeiking ko- ,mende woningen bestemd zou worden voor huisvesting van gezinnen, dic het eiland willen verlaten.

inderliemsnota van de AiDetaersorgaoisaties

Ondergetekenden, vertegenwoordigers van de landbouworganisaties, zijn van mening, dat van een tekort over enige tijd nauwelijks gesproken kan worden en dat er zelfs een sterke tendenz is waar te nemen, die wijst naar een richting van permanente werkloosheid of op zijn minst een in alle tijden van het jaar volledige verzadiging van de arbeidsvraag. De arbeidstijd van de agrarische arbeider is in de betreffende zomermaanden reeds lang en sociaal gezien het maximum wat verlangd mag worden. Met de beschikbare arbeidskrachten kan toch reeds (behoudens eventu

Met de beschikbare arbeidskrachten kan toch reeds (behoudens eventuele uitzonderingen door buitengewone natuuroorzaken) al het werk ook in de zomermaanden voldoende en vlot verricht worden. Juist in deze zomermaanden hebben vele landarbeiders naast hun dagtaak op het bedrijf ook nog enig werk voor zich zelf te verrichten in groententuin, enz.

Gesteld al dat een verlengde werktijd zomers en korter 's winters aanvaardbaar zou zijn, dan nog zou om practischc redenen een juiste uitvoering niet verwacht kunnen woiden. Het agrarische bedrijfsleven is immers sterk gevarieerd, waarbij op Flakkee ook do bewerking en afzet van diverse producten (ook juist in de wintertijd) een belangrijk onderdeel vormen. In deze bedrijven (cominissionnairs) zal het veel al nodig zijn dat juist in de wintertijd een normale en zelfs vrij hoge arbeidstijd gemaakt wordt. De arbeiders zijn niet naar bedrijfsgroepen (onderdelen) zodanig te splitsen, dat er een scheiding zou zijn tussen bepaalde groepen werkzaam bij de boeren en anderen bij commissionnairs. Juist door het grote aantal losse arbeiders loopt dit zeer door elkaar heen. Ben deel van de zomer bij de boor, een deel van de winter bij een commissionnair etc. Enige waarborg dus dat diegene, die zomers een langere werktijd maken inderdaad 's winters korter zou werken is er in 't geheel niet.

Het verdient o.a. aanbevoling, zoals trouwens ook in de wet is voorgeschreven, dat een arbeider zijn loon ontvangt aan 't einde van de werkweek en dan ook over alle uren die hij gewerkt zou hebben. Een achterhouden van loon of een deel daarvan (reservering) achten wij moreel niet gewenst en technisch zeer bezwaarlijk.

Door de maatregelen in het rapport samengevat, verwacht men te zullen komen tot een permanent overschot aan krachten, om die af te stoten naar het industriegebied van do Nieuwe Waterweg bv. Afgezien van het feit dat ondergetekenden zoals ook reeds in de inleiding van deze nota is weergegeven, van mening zijn, dat er helaas toch reeds (ook zonder deze maatregelen) een permanente werkloosheid te vrezen is, hebben wij het overwegende bezwaar, dat blijkbaar een verplaatsing van krachten te eenvoudig wordt opgevat. Vele moeilijkheden van technische, sociale en practischc aard doen zich immeis hierbij voor en enig'e zekerheid van verplaatsing van ongeschoolde arbeiders van enige omvang kan niet gesteld worden. Op grond van al deze bemerkingen en bedenkingen geven ondergeteken den nogmaals te kennen, dat zij de maatregelen, zoals zij de in het rapport geopperde gedachten omtrent o.a.: het stimuleren van vaste kernen; een regionaal teeltplan opstellen; de uitingen t.a.v. de zgn. ,,derde juun": (deelbouw binnen bepaalde perken houden (brengen) ; omscholing en vakopleiding buiten de landbouw; het stimuleren van het landbouwonderwijs; uitvoering door landelijke en provinciale overheid (speciaal ook in de winterperiode) van openbare werken; ten volle onderschrijven en ondersteunen en dat zij van mening zijn, dat men hierop zijn aandacht m de eerste plaats zal moeten richten om tot zo juist mogelijke verhoudingen in het gestelde arbeidsprobleem te geraken.

Hier zouden zij nog aan toe willeir voegen, als door haar gewenst geachte maatregelen:

a. Het spoedig tot starrd komen van een landarbeiderswet. (waardoor een vaak onbeperkte overschrijding van de arbeidstijd kan worden tegengegaan en een spreiding van arbeid teweeg kan brengen.

b. Een zo weinig' mogelijk gebruik maken van vrouwelijke arbeidskrachten. Geen gebruik maken van vrouwelijke arbeidskrachten wanneer er nog mannen beschikbaar zijn.

c. Een vluggere afvoer bewerken van de oude arbeiders door zo goed mogelijke voorzieningen en behoorlijke uitkeringen op de oude dag. d. Een verplichte vaste kern op de

d. Een verplichte vaste kern op de bedrijven zodat ook gedurende het gehele jaar een zo groot mogelijk aantal arbeiders op de bedrijven werkzaam zijn.

Centrale veiling middelharnis

Veiling van Maandag S Juni 1950 Bospeen ƒ 21.—25.—; Bloemkool A ƒ 15.—28.—; Bloemkool B ƒ 12.—23.—; Bloemkool C ƒ 11.-13.—; Sla A ƒ 2.—; Eerstelingen 40.—50.—; Boskroten ƒ 8.- 9.—; Postelein ƒ 7.—19.—; Aardbeien p. doosje .ƒ 30.—60.—; Rode bessen per doosje ƒ 51.—.

Postzegels ten bate herbouw verwoeste kerken

De P.T.T. zal van 17 Juli—17 September een bijzondere postzegel uitgeven, welke met een opslag wordt verkocht ten bate van de wederopbouw van ie in ons land gedurende de oorlog vei woeste kerken. De opslag op de verkoop van deze postzegels zal worden verdeeld tussen de kerken, die in de ooilogsjaren samenwerkten in het inteikerkelijk overleg. De achtergrond van de postzegel stelt een verwoeste keik voor, terwijl de voorgrond een uitbeelding geeft van de barmhartige Samau taan als symbool van het werk van het interkerkelijk overleg m de oorlogsjaren. -O-

Om de leerstoel van db homoeopathie

De Vereniging tot bevordering der homoeopathic in Nederland, die verleden week te Gouda haar jaarlijkse algemene vergadering heeft gehouden heeft 'ii resolutie aangenomen, waarin wordt uitgesproken, dat de behoefte van ons volk het noodzakelijk maakt, dat ook m ons land het onder-wijs in de homoeopathie op ruimer schaal wordt gegeven, waaitoe de universiteiten de meest aangewezen plaatsen zijn. De zienswijze, als zou de ontwikkelmg

De zienswijze, als zou de ontwikkelmg der geneeskunde de homoeopathie oveibodig maken, wordt door de dagelijkse ervaring van de velen, die de homoeopathische geneeswijze zoeken en aanhangen, volledig weersproken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen