Regionale gasvoorziening op Flakkee

Concentratie van gasbedrijven is een onderwerp dat overal in de wereld waar gas wordt verbruikt sinds tientallen van jaren aan de orde is. Het streven is om gas te produceren dicht bij de kolenmijnen of anders kort bij een grote zeehaven en vandaar door middel van zeer lange pijpleidingen het gas onder hoge druk te transporteren naar de verbruikscentra. Wanneer Flakkee niet door het Volkerak van Noord-Brabant was gescheiden zou het stellig in aanmerking komen gas van de Staatsmijnen te betrekken. Waar dit voorhands nog een utopie is heeft de nuchterheid meegebracht zich te bezinnen op concentratie op het eiland zelf. Zoals bekend zijn er 3 gasfabrieken; Middelharnis-Sommelsdijk heeft de oudste fabriek welke op 4 Juni 1907 overgenomen werd uit particuliere handen; Dirksland is In 1912 gesticht en was tot 1 Januari in exploitatie bij de Mabeg en daarna bij de gemeente zelf; de gascentrale Oost Flakkee kwam in 1913 tot stand en behoorde in eigendom aan de gemeenten Ooltgensplaat, Den Bommel, Stad aan 't Haringvliet, Oude Tonge en Nieuwe Tonge. Deze laatste fabriek gevestigd te Oude Tonge werd eveneens bij pachtovereenkomst yoor 30 jaar in exploitatie g-egeven aan de N.V. Mabeg te Utrecht. Op 1 Januari 1936 werd deze pachtovereenkomst evenwel tussentijds beëindigd en kwam de exploitatie in handen van de 5 gemeenten van Oost Flakkee. In 1930 kwam de electrificatie van

In 1930 kwam de electrificatie van Middel- en West-Flakkee tot stand, wegens de bepalingen van de lopende pachtovereenkomst werd de aanleg naar Oost Flakkee belemmerd. Deze electrificatie bracht mee dat Middelharnis-Sommelsdijk en Dirksland zich een deel van hun afzet zagen ontnomen. De economische crisis van de dertiger jaren bracht ook een daling van de afzet en Oost Flakkee zag het debiet eveneens sterk verminderd. Dirksland en Oost Flakkee hadden

Dirksland en Oost Flakkee hadden verliezen te boeken en de gedachten werden gesplitst om dit in de toekomst te voorkomen. Het toverwoord werd gevonden: „Concentratie"'.

Een studiecommissie werd gevormd en een lijvig rapport, gedateerd 27 Juli 1935, verscheen (dat meer bevatte dan alleen de concentratie der ga.sbedrijven) en de gedachte aan samenvoeging werd uitgesteld tot 1942, het jaar waarin de pachtovereenkomst bovengenoemd zou aflopen.

In 1940 zouden de besprekingen worden hervat. Aanvankelijk bleef in de eerste oorlogsjaren alles rusten, de ontwikkeling der dingen was niet te overzien. Intussen ging overal en ook op Flakkee het gasdebiet met sprongen omhoog tot in het dubbele toe. In Oude Tonge waren de 3 beschikbare ovens doorlopend in gebruik en te Middelharnis de 2 iets grotere retortovens eveneens. Hoe zou bij onvoorzien of noodzake- )ijk uitvallen van een dezer ovens de gasvoorziening gewaarborgd kunnen worden? Dit was een benauwende vraag, vntstel van bescheid was onverantwoord. Middelharnis-Sommelsdijk wendde zich in 1942 tot de Gasstichting en deze adviseerde tot bouw van een verticale kameroveninstalla tie.

In 1942 werden de plannen uitgewerkt, in 1943 een bouwvergunning gekregen en de bouw opgedragen aan de NV. Otto Ovenbouw Mij. De Mij ter Vervaardiging van Gasmeters enz. kreeg opdracht tot levering van toestellen voor koeling en zuivering, te plaatsen m een nieuw te bouwen zuiverhuis. In het oorlogsjaar 1944 kwam nog gereed de fundatie en het betonnen geraamte van de 4 kameroven en de 40 meter hoge schoorsteen en eerst in 1945 en 1946 kon alles worden afgebouwd en gemonteerd om begin 1947 in gebruik te worden genomen. Einde 1944 was de directeur van Mid

Einde 1944 was de directeur van Middelhaviiis-Sommelsdijk, de heer M. Dijkers, benoemd tot waarn. directeur van Oost Flakkee en deze stond na de oorlog voor het vraagstuk hoe in de nabije en verder gelegen toekomst de gasvoorziening het meest economisch kon worden verzorgd. Het bedrijf te Oude Tonge verkeerde in een zeer desolate staat en grote bedragen zouden er mee zqn gemoeid om tot een behoorlijk productie-apparaat te komen. Wegens gebrek aan electriciteit was het niet mo­ gelijk voldoende te mechaniseren en waren de mogelijkheden beperkt. Middel­ harnis-Sommelsdijk had nog maar één oven en moest voor reserve noodzakelijk een tweede er bij hebben. Nu was het de tijd om het toverwoord „concentratie" met succes toe te passen en de Heer M. Dijkers heeft al zijn organisatorische en commerciële krachten inge spannen om tot concentratie te komen.

In de in 1945 en 1946 gehouden besprekingen is ook het gemeentebestuur van Dirksland betrokken geweest. Dit bestuur oordeelde eind 1946 dat de tijdsomstandigheden nog te onoverzichtelijk waren om verstrekkende verbintenissen aan te gaan en bleef verder buiten de onderhandelingen. Daarna is nog wel in de opzet van de concentratie rekening gehouden met Dirksland, wat uitkomt in het rapport van de Heer M. Dijkers dato Juni 1947, maar in zijn aanvullend rapport van 10 Februari 1948 wordt Dirksland losgelaten.

Gedateerd 19 Maart 1948 is door het Centraal Bureau voor Verificatie en Financiële Adviezen der Vereniging van Nederlandse Gemeenten een rapport uitgebracht over de financiële aspecten van de concentratie tussen Oost Flakkee en Middelharnis-Sommelsdijk; door de Vereniging, van Nederlandse Gemeenten is ook een ontwerp voor de Gemeenschappelijke Regeling tussen de 7 deel­ nemende gemeenten vervaardigd en zo was de zaak der concentratie rtjp om in de gemeenteraden te worden behandeld. Dit liep alles vlot behalve te Oude Ton- ge. Op 25 Juni 1948, verwierp deze gemeenteraad het aangeboden voorstel en de zaak stagneerde. Oorzaak was het ongedekte verlies van Oost Flakkee uit de oorlogsjaren; in dit gebied zou zo nodig voor 2 jaar het verschil in gasprijs tussen Middelharnis-Sommelsdijk en Ocst Flakkee bhjven gehandhaafd. De Raad van Oude Tonge vond dit onaannemelijk. Op 9 Novembe»- 1948, toen juistere fi

Op 9 Novembe»- 1948, toen juistere financiële gegevens bekend waren, kwam c'cze Raad op zijn besluit terug en aanvaarde alsnog het voorstel tot het aangaan van de netveffecde Gemeenschappelt)ke Regeling. Na goedkeuring door Gedeputeerde

Na goedkeuring door Gedeputeerde Staten van Zuil-Ho;iand op 28 Decsraber 1948 en bekendmaking in de Staatscourant van 31 December 1948 kon de zaak der concentraMe thans voortgang hebben.

In de maanden /unuari en Februari 1949 benoemden de gemeenteraden hun vertegenwoordigers in het Algemeen Bestuur, welk bestuur vcor de eerste maal bijeenkwam op 2 Maart 1949 onder vonrzitterschap van de Heer J. Vroegindeweij Lzn., voorzitter van de Commissie van Beheer der Gasfabriek van Middelharnis-Sommelsdijk. In deze vergadering werd het dagelijks bestuur gekozen, voor iedere gemeente één lid en daaruit alp voorzitter de Heer J. H. Dijkers en als secretaris de Heer P. W. Hordijk. Op 8 April 1943 volgde de vaststel

Op 8 April 1943 volgde de vaststelling van de begrotinii^ voor 1949 door het Algemeen Bestuur waarin was voorzien in de bouw van 2 kamerovens, een gashouder van 5000 m.; inhoud en ern persleiding van Middelharnis naar Oude Tonge en diverse toestellen voor zuivering en compressie. Thans bij de aanvang van de gasle

vering naar Oost Flakkee is alles gereed, behoudens de afwerking' van de 3e kameroven die nog niet dadelijk in bedrijf komt en als reserve is bedoeld. Vrijwel alles is naar de plannen verlopen en is het laatste half jaar zelfs vrij vlot gegaan. Behoudens de vier overgenomen zulverkisten en reserve ammoniak-naf- talinewasser van Roosendaal (die ook nog zeer behoorlijk zijn) is alles nieuw materiaal en een verantwoord economisch bedrflf is hiermee verkregen. met transportinstallaties voor kolen en De investeringen aan 3 kaïnerovens persleiding naar Oude Tonge hebben cokes, de gashouder, de toestellen en meer dan een millioen gulden gevraagd. concentratie dan wordt teveel gezegd. Wanneer men dit noemt de prijs der teit moeten hebben wil het economisch Maar toch zal dit millioen zijn rentabili­ mene zul twijfel geuit in de toekomst verantwoord zijn. Soms wordt in alge van het gas. Deze soort van edele brandstof zou ook niet meer zijn dan tussen olie en electriciteit. Welke ont­ een doorgangsfase, een tussenschakel bv, wikkelingsmogelijkheden op dit gebied gen liggen is moeilijk te bevroeden, nog in de schoot der toekomst verbor­ thans staat nog vast dat de gasvormige brandstof voor huishoudelijke, verwarmings- en industriële doeleinden een on­ misbare, moeilijk te vervangen, plaats iiineemt. En nu zal het waar zijn dat door de

En nu zal het waar zijn dat door de electrificatie van Oost-Flakkee het gasdebiet aldaar terugloopt, maar door ver­ laging van de tarieven in dit gebied zal de gasafname worden gestimuleerd. En land zijn productiebedrijf stilleggen en binnenkort zal ook de gemeente Dirks­ trekken en zal de rentabiliteitsbasis wor­ gas van de Gascentrale „Flakkee" be­ den verbreed en verbeterd. De concentratie die de gasvoorziening

De concentratie die de gasvoorziening cp Flakkee in de regionale sfeer heeft bijdragen tot het welvaartspeil en het gebracht zal naar stellige overtuiging gemak der bevolking waar het streven onverzwakt blflft gehandhaafd tegen de laagst mogelijke prijs de meest edele brandstof te verstrekken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen