De Borculo-Ramp

(Van onze weerkundige medewerker) 10 Augustus van dit jaar was het op de dag af 25 jaar geleden, dat het dorp Borculo door een zware cycloonachtige wervelstorm voor een groot deel werd vernield. Velen van ons zullen zich deze rampzalige dag nog weten te herinneren, daar er ook elders in het land een inktzwarte lucht overdreef met zware regen­ en windvlagen.

Over de oorzaak van deze cycloon willen wij kort zijn. De voornaamste bron voor dit onweer met wervels was gelegen in de grote temperatuurtegenstelling tussen twee luchtmassa's. Veelal dringt er in de hogere luchtlagen een lioude luchtstroom binnen, terwijl zich boven het land een warme luchtstroom bevindt. Op de lijn van aanraking nu, dwingt de koude lucht de warme lucht tot snelle condensatie. Tijdens dit proces ontstaan er sterke wervelingen van de lucht, die zich gelukkig in de meeste gevallen horizontaal in de bui voordoen, maar een enkele keer gebeurt het dat een dergelijke wervel naar de aarde afzakt en waar zij de aarde raakt, moet, als gevolg van de grote drukverschillen in deze wervel (die veelal niet breder is dan enkele honderden meters) en door de sterk draaiende beweging, alles waarmee zij maar in aanraking komt, het ontgelden.

Om U enigszins een beeld te geven van wat de mensen in Borculo toen in enkele minuten hebben meegemaakt, geven wij hier een verslag van de heer Heuvel (sindsdien overleden), waarnemer van het K.N.M.I., zoals wij dit in het onweersverslag over 1925 lazen.

„Tegen 6 uur begon de lucht een dreigend aanzien te krijgen. Na half zeven waren wij gedurig buiten op het schoolplein, om de bui zo nauwkeurig mogelijk te volgen. Het zat daar in het Westen. Al dreigender en al zwaarder werden de slagen. In het N. Westen was de lucht vaal als voor een hagelbui. Eerst dacht ik nog, dat de bui langs zou drijven, maar al gauw zag ik dat ze overkwam. Als een draaikolk kwamen de wolken aanwentelen. Om 7 uur, toen ik in huis ging, heb ik voor het laatst op mijn horloge gekeken. Het was vreselijk donker in de huiskamer, waar we allen angstig bijeen zaten. Buiten was alles in één horizontale beweging; de regenvlaag — 17.5 mm — kwam; afgerukte boombladeren, stof en allerlei voorwerpen; één grijze muur. Grote bomen zwaaiden neer, ruiten waaiden door de storm in, de voordeur smakte open, welke ik met mijn lichaamsgewicht dichtdrukte. De huisgenoten stonden in een nis voor de kelderdeur, dichtopeen, als om elkaar te beschermen. Buiten huilde de orkanen, binnen gerinkel en gerammel van vallende glasscherven, dakpannen enz. Ieder ogenblik een helle bliksem, waarvan de donderslag verstierf in het stormgeloei. Waren wij angstig? Ik weet het niet meer. Welke gedachten gingen door ons hoofd? Aan de dood, aan het einde van de wereld? Het werd lichter... Goddank. Het ging over. Hoelang het geduurd heeft? Naar mijn schatting 10 ä 15 minuten. Anderen spreken van 5 ä 8 minuten. We gingen naar buiten. De storm was bedaard, de regen was over en na enige minuten scheen de zon weer." De heer van der Lugt, Hoofd van de M.U.L.O., schrijft nog, dat het gedurende 5 ä 7 minuten pikdonker was, welke duisternis samenging met het overtrekken van een zware wolkenrand.

Ook in de omgeving van Staphorst en Smilde werden vernielingen aangericht.

Gelukkig is er voor zulk een hevige windhoos een zeldzame samenloop van omstandigheden nodig, waardoor ze voor ons land zeldzaam blijven. Wij moeten dan ook tot 1 Augustus 1674 teruggaan om een dergelijke zeer zware windhoos ter vergelijking te vinden. Deze nl. deed in Utrecht een aantal torens en een deel van de Domkerk instorten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen