Late Lente

„Als jij blijft weigeren, en dat moet je beslist doen, gaat hij niet. Zó zijn de mannen. Ze denken de baas te kunnen spelen, maar als je als vrouw voet bij stuk houdt, krabbelen ze wel terug. Of — hij houdt niet van jou en " „Dat mag u niet zeggen, moeder. U weet wel, dat hij heel veel van mij houdt."

„Dat geloof ik ook. En daarom zal hij niet zonder jou weggaan, neem dat van mij aan. Doet hy het wel, dan houdt hij niet van je. Maar wacht nu rustig af. Eerst moet er antwoord op zijn brief komen. Dat kan lang duren. Misschien komt het helemaal niet. Want je weet, dat Freek een rare schutter is, een beetje avonturier. Die is misschien daar al lang weg. En het kan ook zijn, dat er een antwoord komt, dat voor Jan zo teleurstellend is, dat hij er niet meer aan denkt, te gaan."

Als vader Saalmink iets van die overleggingen verneemt — niet alles, zijn vrouw praat tegenover hem ietwat in het vage, omdat zij weet, in hem geen medestander te hebben — fronst hij de wenkbrauwen en zegt, langs zijn neus weg: „Het zou ook kunnen zijn, dat Jan tóch gaat en dan zonder Marie, als zij niet wil. Maar dan is zij hem ook kwijt. Weet wel, wat je doet, met Marie In haar onwil te stijven. Je kunt haar ongelukkig maken. Zal een vrouw niet vader en moeder verlaten en haar man aanhangen? Weet jij wat Gods wil is? Of wil je God de weg voorschrijven? Moet dit voor ons en voor Marie niet een zaak van gebed zijn?" Dan zwijgt moeder Saalmink, voe

Dan zwijgt moeder Saalmink, voelend, dat haar man in de grond van de zaak gelijk heeft. Maar zij wil er niet aan, want zij wil Marie hier houden. Die moet niet naar dat verre land overzee trekken. Waarom zou ze dat? Ze kent de taal van de mensen daar niet eens! Jan kan voorlopig nog wel vaste arbeider bij Konijnenbelt blijven en dan kan hij later wel een gedoetje kopen of huren. Om naar Canada te gaan, moet hij toch ook geld lenen. Dan kan hij dat beter hier besteden. Het is feitelijk alles hoogmoed van hem. Hij wil boer worden, keuterboertje is hem eigenlijk nog te min, zij heeft hem wel dóór. Al is hij, dan in hart en nieren boer, de stadse allures zitten er nog wel in. Hij wil meer schijnen dan hij in werkelijkheid is. Zijn vader, die zij in Zwolle een paar maal ontmoet heeft, is net zo. Die kruidenierszaak daar betekent niet veel, maar de man praat alsof hij een grote zaak heeft. Neen, Marie moet blijven weigeren, dan gaat de manie, om naar Canada te gaan, vanzelf wel over.

Enfin, nu eerst maar eens afwachten, welk antwoord er op Jan's brief komt. En — hij zal die brief van a tot z aan Marie (dan komt zij het vanzelf te weten!) moeten voorlezen. De zaak moet goed besproken worden, 't Is geen kleinigheid: naar dat verre land trekken en je dochter meenemen! Wat komt er dan van dat kind terecht? Wat is dat daar voor een land? Je zit daar maar in de wildernis. Je naaste buur woont een urnof daaromtrent van je vandaan! Dat heeft Jan zelf verteld. Hij heeft veel over dat land gelezen.

Dus — de brief afwachten en dan verder zien. Jan Stelmaker moet zich niet verbeelden, dat hij met haar — moeder Saalmink — spelen kan. Zij heeft rechten, heilige moederrechten, op Marie. De spanning van het wachten gaat er

De spanning van het wachten gaat er even af, ook bij Jan. Want binnenslands is er zoveel dreiging en spanning, dat al het andere er voor wijkt. In Duitsland zet de revolutie door. De socialisten zetten er de boel op stelten. De regering wordt verjaagd. Arbeiders­ en soldatenraden regeren. En een gewezen schoenmaker, hij heet Ebert, speelt er de eerste viool. Hij wordt gedoodverfd als President van de Republiek, die er gesticht zal worden. Want de Keizerlijke familie wil men er niet terug. Kronen rollen er over de straten. Graafschappen en Vorstendommen verdwijnen als sneeuw voor de zon.

En in eigen land gaat het gisten. De communisten, onder leiding van David Wijnkoop, gaan zich roeren. En dan verloochent het bloed zich niet: Sociaaldemocratische leiders als Troelstra, Heykoop, Suze Groeneweg laten eveneens revolutionnaire klanken horen. De revolutie zal bij Zevenaar geen stand houden. De socialisten hebben wel de minderheid in de Kamer, maar in zulke gevallen moeten de stemmen niet geteld, maar gewogen worden. De regering kan niet meer vertrouwen op de politie en op het leger. De socialisten zullen de macht grijpen. Tot in de verste uithoeken van het

Tot in de verste uithoeken van het land is er de spanning. De Christelijke en Roomse vakbeweging sturen manifesten in zee. Bij honderden, bij duizenden treliken de pas gedemobiliseerde soldaten vrijwillig naar Holland, om metterdaad te logenstraffen Troelstra's stoute bewering, dat de Regering niet meer op het leger kan rekenen!

En dan zakt het hele socialistische bouwsel als een kaartenhuis ineen De revolutiedreiging is voorbij. Een golf van ontroering gaat door het hele land. De Oranjeliefde wakkert aan. De verslagen en berichten in de couranten worden verslonden. Op het Malieveld in Den Haag is een grootse huldiging van het Koninklijk gezin. Soldaten spannen de paarden van voor het rijtuig en trekken onder daverende toejuichingen het voertuig over het veld. In een grote vergadering in Den Haag spreken de eersten van het land. Koningin Wilhel mina is er ook. En zij spreekt van de Uitredding: „Wij waren in Gods hand." Bij al die schokkende gebeurtenissen

Bij al die schokkende gebeurtenissen zinken de particuliere belangen van Jan Stelmaker en Marie Saalmink in het niet. Maar de rust keert weer. Het optre

Maar de rust keert weer. Het optreden der socialisten zal hem voor jaren terugzetten. Met enthousiasme is de Bizonder Vrijwillige Landstorm opgericht, onder leiding van Duymaer van Twist. Om paraat te zijn, als nog eens rare capriolen door de heren socialisten zouden worden uitgehaald. Maar die hebben voorlopig hun be

Maar die hebben voorlopig hun bekomst van de impulsieve daad van Troelstra. Zij kunnen alleen uit de verte aanschouwen, dat inderdaad in Duitsland de Republiek van Weimar tot stand komt en dat Ebert President wordt. In Nederland staat hecht en vast de troon van Wilhelmina van Oranje­Nassau, gestut en geschraagd door de liefde van een volk, dat weel wat het wil.

Dan rijdt op een morgen, zoals elke morgen, want „De Standaard" l^omt er elke dag, de postbode het erf van Konijnenbelt op: de couranten, een paar brieven — ook een van Kees, die nog niet gedemobiliseerd is, wat ook niet verwacht was, nog enkele maanden moet hij blijven — een boerenblad en:

„D'r is ook een brief voor Jan Stelmaker, helemaal uit Amerika", zegt de postbode, die kind aan huis is. ,,Heeft­ie daar een suikeroom zitten?" informeert de man.

„Wel drie, kerel", lacht Sanne, die de post in ontvangst neemt.

„Tjonge, wat een miljonair", schertst de postbode terug, meteen verdwijnend. Nieuwsgierig bekijkt Sanne het adres en de vreemde postzegel. Dan holt zij, de andere post blijft in de keuken liggen, naar de schuur, waar Jan zo'n weinig aan het werk is. Veel is er niet te doen. Op het land rust de arbeid. De aarde is gegoten in de stalen boei van Koning Winter: al dagen vriest het.

,,Jan, antwoordt uit Canada!" roept Sanne.

'Even smaakt zij de voldoening, dat hij opvert en zelfs kleurt. Maar dan zegt hij, bijna onverschillig, het couvert in ontvangst nemend: „Dank je." En hij steekt meteen het schrijven in de zaK van zijn blauwe kiel. „Moet je 'em niet lezen?" vraagt San

„Moet je 'em niet lezen?" vraagt Sanne, teleurgesteld. „Niks geen haast mee. Kan onder het

„Niks geen haast mee. Kan onder het koffiedrinken wel. Dan wendt hij zich af. Sanne gaat

Dan wendt hij zich af. Sanne gaat heen. Maar ze is nog zo vol van het gebeuren dat zij onmiddellijk naar de boerin gaat. „De brief uit Canada is gekomen."

„Zo," zegt vrouw Konijnenbelt. „Hij heeft er lang genoeg op gewacht." Dat is niet juist uitgedrukt. Jan heeft

Dat is niet juist uitgedrukt. Jan heeft het uitgerekend: de omstandigheden in aanmerking nemend, zó vlot loopt he' nog niet met het verlieer, is het antwoord er zelfs' vlugger dan hij heeft gedacht. (Wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen