Uit het Kijkvenster

Nauwelijks heeft de Septembermaand haar Intrede gehouden of ons volk wordt weer voor oude en nieuwe vraagstukken gesteld. De afgelopen zomer stond in het teken van tentoonstellingen en vreugde over de wederopbouw, gemengd met vreugde over de daaraan verbonden vermakelijkheden. Amsterdam en Arnhem behouden er een wrange nasmaak van wegens de enorme tekorten welke nu gedekt moeten worden. Men zal voor den vervolge wel wat bedachtzamer zijn, verwacht ik.

Er is plaats voor de gedachte, dat de tegenwoordige regering deze dingen in de hand werkt. Onder al de ernst der tijden bereidt men tentoonstellingen voor die grote garantiesommen vragen, en die heel veel geld uit de huishoudbeurzen trekken.

De vreugde wordt al getemperd door de algemene aanblik van het wereldgebeuren; als met vlammend schrift staat „Korea" In de wolken geschreven. Men moet wel zeer oppervlakkig leven om zich hiervan niets aan te trekken.

Hierbenevens zijn nieuwe zorgen ontstaan door de noodzaak leger en vloot op hoog peil te brengen, terwijl de stijging van de kosten van levensonderhoud de regering noopt een algemene loonsverhoging toe te staan, al dan niet verbonden aan de beheersing der prijzen.

Op de kosten der buitenlandse grondstoffen heeft men hier geen invloed, zo zullen dus enige dingen moeten blijven stijgen, tenzij het Rijk het verschil in prijs door subsidies dekt. Een en ander loopt weer flink in de papieren en de prijsbeheersing, waaraan we zowat ontkomen waren, begint weer over ons te heersen. De vrijheid maakt weer plaats voor gebondenheid.

Nu kan toezicht van de overheid zeker niet gemist worden. Als men niet meer in staat is bij ijverig werken zijn gezin te onderhouden, ontstaat een algemene ontevredenheid en moedeloosheid, dan dreigt ook de volksgezondheid in gevaar te komen. De Regering moet hier dus wel iets doen, te meer daar zij zelve alle lonen had vastgesteld. Zij zal die ook nu moeten verhogen.

Er wordt haast mede gemaakt. Als de lezers dit geschrijf onder ogen krijgen (leest iemand het nog wel?) is de beslissing over lonen en prijzen reeds gevallen. Met voortvarendheid hebben vakbonden en Regering dit aangevat. Men zegt, dat er vrees voor de communisten achter zit. Dat is een gemakkelijke veronderstelling. Toch moet men zich door de vrees voor dit gevaar niet al te gauw laten imponeren, want dan gaat de laatste vaste lijn in het beleid verloren; dan gaat er geen week voorbij dat niet aan een of andere eis zou moeten worden voldaan. Voor een klein deel zou ik ook wel

Voor een klein deel zou ik ook wel wat verantwoordelijkheid op de mensen zelve willen laten rusten; de tijden nopen tot versobering en geven veel zorg, welnu, dan moet een ieder in eigen huis ook een weinig daarvan mededragen en zich inspannen om met het inkomen te volstaan, al zal dat medebrengen dat sommige aangename zaken moeten worden vaarwel gezegd.

De gedachte dat de Staat wel voor ons zorgen zal verslapt onze wil.

De tijden zijn moeilijk, wij moeten er te zamen door worstelen en dan moet er wel eens iets dat ons lief was sneuvelen. Ik ga nog verder en beweer, dat een goede regering ook eens „neen" tot het volk moet zeggen. Het afwijzen van alle stakingsgeweld heeft uitstekend gewerkt, moge eenzelfde houding maar worden aangenomen bij wat er nog komen kan.

In deze kwestie van lonen en prijzen speelt ook de opvoering der productie een rol. De Amerikaanse arbeider produceert enige malen meer dan een arbeider in Nederland. Nu is Nederland geen Amerika; dat scheelt in heel de economische structuur zeer veel. Men WH nu de arbeider tot harder werken aanzetten. Men moet dan niet uit het oog verliezen, dat het in het algemeen een kwestie is van moderne bedrijfsvoering, dat bijvoorbeeld de verouderde machines hierbij in de weg kunnen staan. Sedert men voorts een 8-uren dag heeft opgelegd is er geen sprake van dat men de arbeiders tot b.v. een 9-urendag terug kan voeren. Er is destijds door velen tegen de 8-urendag gewaarschuwd. Men kan de tijden niet terugzetten, dat blijkt. Welnu, dan moeten wij de rekening van wat vnj vóór 25 jaren besloten nu ook betalen.

Indien wij nu in een tijd van versobering zijn aangeland en de Regering leiding geeft, moest zij ook zelf een voorbeeld van zuinigheid stellen . Men kan over het nut van een zaak van opinie verschillen, maar dat er op Rijks- en Provinciale begrotingen en op die van de grote steden niet te bezuinigen valt, gelooft niemand. Zolang het echter in hoge kringen nog geen ernst is zal ik mij de woorden hierover verder sparen. Een heel klein lichtje gaat er soms binnenskamers op: men was voornemens aan de spoorwegverbeteringen te Rotterdam 82 millioen gulden te besteden, men is nu echter gekomen tot een eenvoudiger plan, dat 8 ä 9 millioen kost. Ja, wij woi'den weer een beetje uit de droom gehaald. En zo hoor ik ook niets Tcieer van een ondergrondse spoorweg van Haarlem tot Den Haag. Hindert niet hoor! Wij kumien even gelukkig zijn met de trein bovengronds. En wie heeft er nooit eens een fantasietje in zijn hoofd?

Als 't nu dan maar uit is. Want de werkelijkheid stelt ons voor zo ernstige vragen, dat er voor dromerijen geen ruimte meer blijft.

En voor een regering is het zo noodzakelijk dat zij een vastbesloten, eensgezind, offerbereid volk achter zich heeft. En dat er vooral besef zij dat, als God het huis niet bouwt de wachter tevergeeft waakt. Dat moest voorop gaan in plaats van achteraf komen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen