Dr Smuts

Dezer dagen is de grote Zuidafrikaanse Staatsman Dr Smuts gestorven. Dr Smuts, „slim Jannie" roept herinneringen op uit de Boerenoorlog.

Smuts-Botha, Koos de la Rey, generaal Beyers, Piet Cronjé ea Christiaan de Wet, ziedaar een rij van generaals uit de Boerenoorlog van wie Smuts als de laatste is overleden.

De kleine Zuidafrikaanse Republieken moesten voor het machtige Engeland het onderspit delven. Hoe dapper de Transvaalse boeren ook streden tegen de grote overmacht moesten ze het opgeven. Smuts, een boerenzoon had in Engeland gestudeerd in de rechten. Hij kwam als jong advocaat in zijn vaderland terug. Door president Paul Kruger werd hij benoemd tot procureur-generaal van Transvaal. De moeilijkheden met Engeland namen toe.

Engeland wilde ter wille van de bodemschatten van Transvaal de macht over dit land besluiten. Bij de onderhandelingen met Engeland, die te Pretoria werden gevoerd was de jonge procureur-generaal Smuts van grote betekenis.

De onderhandelingen liepen op niets uit. De baatzucht van Engeland ging boven recht en gerechtigheid. Het werd oorlog. Het wereldgeweten werd wakker. Algemeen werd de lage politiek van Engeland veroordeeld. Speciaal in ons land werd met het stamverwante Zuidafrikaanse volk meegeleefd. Smuts streed als Boeren vechtgeneraal als aanvoerder van een legertje partisanen een dappere guerillaoorlog. Helaas het onrecht zegevierde. De Transvaalse Boeren moesten de strijd opgeven. De vrede kwam tot stand. Tweeërlei beginsel werd in Zuid-Afrika gevonden. Zij die van geen verzoening met Engeland wilden weten en anderen die in samenwerking met Engeland heil zagen voor land en volk. Tot de laatsten behoorden Botha en Smuts.

Zij zagen in samenwerking met Engeland een groot belang voor het Zuidafrikaanse volk. De Republieken Transvaal, Oranje Vrijstaat en de Kaapkolonie werden tot de Zuidafrikaanse Unie verenigd. Engeland verleende spoedig zelfbestuur en werd een der „dominions" van het Engelse Gemenebest.

Smuts heeft daarin een grote rol gespeeld. In Engeland was hij zeer gezien. Tgdens de beide wereldoorlogen had hïi zitting in beide Engelse oorlogskabiaetten en ook bij de vredesonderhandelingen te Versailles heeft hij een rol van betekenis vervuld. Bekend is dat hij zich niet kon verenigen met het vredesverdrag van Versailles. Als de Belgen de integriteit van Nederland willen schenden, na de eerste wereldoorlog genoten de Belgen een zeer grote goodwill in de wereld, is het Smuts, die krachtig voor ons land het pleit voert. Smuts was een Staatsman van formaat geworden.

Een man van grote invloed in de Britse Volkerenfamilie. Als in Wales een staking dreigt wordt ze door invloed van Smuts nog bezworen. Ook in ons land werd hg zeer geëerd. Hij is een groot strijder geweest voor het Britse Gemenebest, dat hem vereerde met de titel van veldmaarschalk.

Onder z^n eigen volk was hij minder in aanzien. Velen zagen in hem de man die het pad van de „veroveraar", voor de vijand effende. De onverzoenlijke, mannen als generaal Beyers, Fourie, de Wett en Koos de la Rey wilden hem in die verzoeningsgezinde politiek tegenover Engeland niet volgen. Het Zuidafrikaanse volk werd verdeeld. Herzoy en Malan streefden een jKJlitiek na om zich meer en meer van Engeland los te maken en een zelfstandige Zuidafrikaanse politiek te voeren.

Tot tweemaal toe moest de regering van Smuts het veld ruimen en ook heden is de regering van Zuid-Afrika in handen van tegenstanders van Smuts en zijn politiek. In het politieke leven was Smuts een gezien staatsman, die vooral ook ons land en goed hart toedroeg waarvan hij meermalen blijk heeft gegeven. Een groot vaderlander is Transvaal, is Zuid-Afrika ontvallen.

Toch gaan de sympathieën meer naar die mannen als Hertzoy en Malan die een geheel onafhankelijke Zuid-Afrikaan verstaan. Het wil ons voorkomen, dat ze afgezien van materiele voordelen, meer de nationale politiek, krachtens de historie, voeren die voor Zuid- Afrika geëigend is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen