Goedereede en haar helden

„Want het ganse verleden, ik blijf het herhalen, is het eigendom van het heden." Thomas Carlyle.

Iwaar nu trots de dom zich verheft 1 het zonlicht speelse schaduwen ver- Ikt op de laat gothische vormen van bouwwerk, rolden eens de golven

r£)ke vloed bracht er de bezinking der Hkdelen, na elke eb had er een ophong plaats, hoe onzichtbaar klein dan Bk.

iDoch na eeuwen kon toch het zeewa- Ir niot anders dan met bijzonder hoge ffleden meer spoelen over de door haar llf aangevoerde slikken en de wind lerde zaden aan welke ontkiemden en eens barre zee veranderde in een loene landstreek.

loene landstreek. iDit land nu bewoonbaar geworden inde, werd bevolkt, hoe gering dat ook I de'aanvang moge geweest zijn. Iwel bleef het nog een waterland bij Itnemendheid en waren de monden der l'ieren bezaaid met drooglopende ban- In en sliikplaten, maar hier was juist In gelegenheid geschapen om de eeu- %noude weervisserij, welke de Grieken eds uitoefenden en die Plinius bij zijn ,szoek aan deze lage landen hier zag, Jiar te betrachten, welke de eerste beloners van het nodige voedsel voorzag. De visserij ontwikkelde en reeds ten Bde van Karel de Groote had het vis- Irsbedrijf al grote afmetingen aangepmen.

Hoe men ter plaatse gekomen was is ibekend, maar de Kelten en Scythen ^nden reeds het schip als transport en Issersvaartuig, ook al waren die eerste Schepen, zeer primitief. Het woord schip, waarschijnlijk stammende van ït romeinse Scuta, zullen zij nog wel iet gekend hebben, maar er is ook geen lidelijker verzamelnaam dan het holndso woord, vaartuig.

Die vaartuigen waren over heel de 'creld al uitgedacht door de meest prilitieve voUistammen.

K Wel hield het uitgedachte schip veriand met de omstandigheden en zal het 'i woudstreken een uitgeholde boom- ;am zijn geweest, terwijl de Indieërs in stevig riet schepen vlochten en in »laska maakten zij deze van robbenluiden, gespannen over een houten gelamte, welke nog heden in Ierland te jen zijn. Later ontstonden bij de diepe Kiaien de kielschepen en waar men slikken en duinen vond, platboomschepen. ' Bij de eerste schepen zal de dwars jrbinding tussen de twee boorden de )eidoft geweest zijn welke later zeiljft is geworden en voor de vissersvaarjligen zal men al spoedig een bun heb 'sn aangebracht, om de gevangen vis ) lang en goed mogelijk vers te houden

Het ligt voor de hand dat men in on- 'M streken schepen begon te bouwen Set platte bodems, geëigend voor onze ^sten.

Deze platte bodems werden gemaakt Bit één Stuk en dan opgezet met knie- 4tuklien en spanten die overgebouwd werden, waar over heen de buitenhelling werd aangebracht met planken die overnaads werden bevestigd. In de 2e helft der 16e eeuw begon de

In de 2e helft der 16e eeuw begon de gladde bouw, welke gedicht werd met werk en pek en bouwde men de Pinassen, galjoots en fregatten. De eerste schepen die men glad bouw

De eerste schepen die men glad bouwwaren waarschijnlijk de Slabbers of alken die ook te Goedereede werden jrvaardigd. Deze schepen hadden een T^'ede bodem, daarvan liep de bovenbouw ^giszins taps toe naar boven, zodat er "'iderüi het schip meer ruimte was dan m het dek. De achtersteven stond idrecht op het water, welke soms aan bovenzijde een kleine overbouwing ld. Zij hadden een mast en een bezaan i voeren met een breefok aan de be­ .,p.an een stuurzeiltje of driel. Deze gabbers waren al aardige zeewaardige schepen en voeren heel veel met haring naar de toen al bestaande rokerijen.

De nederzetting op de eerste slikken tó) de Goedereede, (een naam waar­ Ihijnlijk door zeevarenden aan deze jaats gegeven) was uitgegroeid tot een lerk (dorp) van landbouwers en visors. De groei bleef gestadig doorgaan met weinig werkte daartoe mede Gerat van Voome, de burggraaf, welke aan de plaats privilege's schonk en lyel in 1330. O.m. was het recht van haringvaart volkomen, wat bewijst dat Het hoofdbestaan in die tijd de visserij ^as.

' Deze haringvaart bracht de mannen van Goedereede ook in aanraking met aïidere streken waaruit dan ook spoedig een ruilverkeer ontstond wat bevorderd werd door de zeevarenden die op hun reede ankerden en vaak weken moesten blijven liggen, wachtende op gunstige wind. Zulk een wachtperiode werd benut door aan land te gaan, maar tevens werden connectie's aangeknoopt die dit dorp deden uitgroeien tot een met onvermaarde handelsplaats. ,­,if^ f f®''^'^® decennia's der 15e eeuw bltiltt dat deze plaats al enigszins ver­ Sterltt, dus een stad geworden was. De geschiedschrgver vermeld dat met de hoge vloed van 19 November 1421 de muren van de stad Goedereede voor een gedeelte vernietigd en grotelijks beschadigd werden. Geen wonder, deze tweede Smt Elisabethsvloed heeft een oimoemelyke ellende gebracht over het Zuid­ Westelijke gedeelte van Nederland en S»?i. f^o­f1^^^ ™ Dordrechts grote kerk gebeiteld hoe toen 72 dornen in haar omtrek verloren z^n geg^ doS deze alles meesleurende stroom

Na zulk een strijd met de elementen wachtte hun een andere stryd nl. met het naburige Zevenbergen, waarin zij zich echter als helden hebben betoond en nadat zij de vigand hadden afgeslagen begonnen zij in 1428 hun muren te versterken en te vernieuwen, opdat de stad in staat van verdediging zou zgn. En zij herwonnen de welvaart, want op het midden van deze eeuw begonnen ze aan hun dom, een sieraad van bouwkunst, de toren van het eiland en een baken voor zeevarenden (v. B.)

Zondagsdiensten Artsen.

Va.D Zaterdag 13 Januajtj v.ni. 12 uur t.m. Maandag 13 Januari v.m. 9 uur

IMSddeUiamls­SonunelsdJük: Afwezig de artsen P. Knöps, J. J. Wieringa en C. F. Arends. Voor spoedgevallen Tj. Kuipers, arts, Telef. 240, Sommelsdijk.

Dirksland­Herklngen­Mellssant: Afwezig G. Huisman, arts en dr P. Boot. Voor spoegevallen B. Elvé, arts, Telef. 262, Dirksland.

Oost­Flakkee. Afwezig de artsen G. J. Buth, C. W. Kramers en P. J. de Man. Voor spoedgevallen P. C. J. Voogd, arts, Telef. 59, Oude Tonge en E. Bouman, arts, Telef. 19, Stad aan 't Haringvliet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen