Wij willen geen samennvoeging zei men in Den Haag tott Gedeputeerd Staten

In ons vorig nummer hebben we reeds een en ander meegedeeld over de zitting van Ged. Staten te Den Haag (ingevolge art. 163 der Gemeentewet) waarbij een groot aantal Flakkeese raadsleden, Wethouders en Burgemeesters tegenwoordig waren. Er waren 15 sprekers die hun visie over het wets­voorstel gaven, waaronder Mr L. J. den Hollander die als algemeen afgevaardigde voor diverse gemeenten optrad. Het is niet mogelijk het gesprokene in extenso weer te geven omdat dit te veel plaatsruimte zou vergen, zodat we van elk slechts een greep doen. Het standpunt van de sprekers is bovendien genoegzaam bekend.

Wèl grenswijzigingen

Mr L. J. den Hollander zette in zijn pleitrede uiteen, dat de helft van de gemeenten door het voorstel pijnlijk wordt getroffen. De Flakkeeër is aan zijn dorp gehecht, het doet zeer, wanneer de zelfstandigheid van vele eeuwen teloor gaat, waardoor in het vervolg eigen dorp door een naburig, groter dorp zal worden geregeerd. Al hield de bevolking zich kalm en al werden er geen optochten met pamfletten en spandoeken gehouden, het laat hun niet onverschillig wat er gebeurt. Zij kunnen zich niet voorstellen dat tegen hun zin in de gemeenten zouden worden opgeheven. Er bestaat geen enkele aanleiding toe.

De gemeenten behoeven eigen bestaansrecht niet te bewijzent maar Ged. Staten moeten aantonen, dat het voortbestaan van een gemeente in strijd zou zijn met het algemeen belang.

In 1947 hebben alle gemeenten, behalve Oude Tonge de voorlopige plannen afgewezen. Thans heeft zich Oude Tonge ook tegen verklaard. De plaatselijke pers is er ook tegen. Er moeten zei spr. dus wel dringende redenen zijn, deze plannen toch door te zetten. Het landsbelang vordert het niet! Spr. merkte terloops op, dat er twee

Spr. merkte terloops op, dat er twee Memories van Toelichting zijn geweest, waarvan de eerste is teruggenomen. De laatste moet dan de rechtvaardiging van het samenvoegingsplan bevatten. Spr. ging op de daarin aangevoerde

Spr. ging op de daarin aangevoerde motieven, o.m. dat grotere gemeenten betere burgemeesters en personeel zouden hebben, terwijl elders wordt gezegd dat deze op Flakkee voor hun taak ten volle berekend zijn. Ook bestreedt spr. de stelling, dat grotere gemeenten technisch en finantieel méér konden presteren en haalde daarbij verschillende cita

ten aan van Minister in 't Veld, Mr Boasson, en uit de grote pers.

Vervolgens bestreed pleiter de 2 hoofdstellingen van de M.v.T., nl. a. dat het eiland in ontwikkeling is achter gebleven en b., dat dit komt doordat d? gemeenten te klein zijn. Spr. bewees dat Flakkee vooraan staat op landbouwgebied in Nederland, cultureel en technisch niet achter is. Zou er nog iets aan mankeren is dit te wijten aan de gebrekkige verbindingen, waarvan de zorg berust bij Rijk en provincie, die in hun beleid hierop volkomen hebben gefaald. Verder ontleedde spr. de in de M.v.T. aangehaalde problemen van oorlogsschade (intussen hersteld) van woningbouw, waarover het rapport van E.T.I. meldde, dat het woningtekort in Flakkee 8%% bedraagt tegen 17.4% voor geheel het land. In twee jaar tijd heeft men op Flakkee het woningtekort van 28,8 tot 12,9% terug gebracht. Hetzelfde geldt voor openbare werken. Cultureel is men ook niet achter, er zijn 264 verenigingen met 22.500 leden, een Wetenschappelijk Genootschap, De Flakkeese Gemeenschap, een Streekmuseum dat in wording is, kortom het gehele eiland bruist van energie. Wat de samenwerking betreft, tussen de 13 gemeenten loopt dit vlotter dan die tussen den Haag en Rotterdam over het vliegveld. De gemeenten op G. en O. menen, dat er geen enkele aanleiding bestaat tot opheffing, wat niet betekent, dat men blind is voor de fouten van de huidige grenzen. Hierover is reeds onderling overleg gepleegd. Spr. betoogde tenslotte dat de hoogste belangen voor het eiland op het spel stonden en dat wrok en onverschilligheid zou worden gekweekt indien de overbodige, kostbare en schadelijke samenvoeging zou worden doorgevoerd.

Wethoudier D^feers trad op als gemachtigde der gemeente Sommelsdijk. Hij benaderde het vraagstuk van de gemeentelijke indeling aan de hand van

historische en practische feiten. Spreker schetste dat de historisch gegroeide toestand in ons Vaderland zo is, dat reeds bij de Unie van Utrecht de rechten der steden en gewesten werden erkend. Op het congres van de Vereniging van Nederlandse gemeenten op 6 en 7 Juni jl. te Utrecht gehouden werd het historisch recht der gemeenten door verschillende sprekers betoogd. H.M. de Koningin sprak bij die gelegenheid: „Gij zijt als wachters over uw steden en dorpen." Spr. zeide zich dus in goed gezelschap te bevinden, wanneer hij pleitte voor de zelfstandigheid van Sommelsdijk.

Spr. zette uiteen, dat een gemeente een gegroeide gemeenschap is, draagster van de souvereiniteit in eigen kring. Unaniem verklaarde de gemeente zich tegen samenvoeging met Middelharnis, Sommelsdijk wil eigen zelfstandigheid bewaren. Spr. achtte het een grote grief, dat Ged. Staten niet eens de moeite nam tot een bespreking en de gemeenten opeens van het volle feit van samenvoeging plaatste. Al hebben Ged. Staten daartoe de bevoegdheid, zij verwaarlozen daarmee een gezonde democratie. Ged. Staten zijn de sterkste — wij kunnen aldus spr. niet anders pleiten dan op het recht. Zou er een bespreking geweest zijn met G. S., hadden de gemeenten ongetvidjfeld hun goede wil getoond. In dit verband wees spr. op verschillende eigenaardige grenzen, bv. dat het tramstation van Nieuwe Tonge op Sommelsdijk grondgebied ligt en ook op de kwestie Kralingen (Dirksland). Hiervoor kan door grondruil een oplossing worden gezocht, zoals in de schetstekening in het Flakkees' Verweer is vastgelegd. Wij kunnen ons echter niet verenigen aldus spr., met de grenzen, zoals die in de tekenkamer van de Prov. Waterstaat zijn ontworpen. Dan wees spr. op de goede samen

Dan wees spr. op de goede samenwerking die er tussen S'dijk en M'harnis bestond, bv. met verschillende gemeentediensten. Sommelsdijk heeft recht op een zelfstandig bestaan, waarom het voorstel van G.S. niet kan worden aanvaard. Spr. ging daarna in op verschillende onderdelen van het ontwerp van wet, maar wees samenvoeging krachtig van de hand.

„Het zal veel kosten!"

Weth. Vroegimdewelj van MiddeUiarnis achtte het geen gemakkelijke taak over dit onderwerp het woord te voeren. Spr. zeide het college van Ged. Staten altijd hoog te houden, maar vond het jammer dat in dit geval niet met het college kon worden meegegaan. We zijn goede buren van Sommelsdijk en werken prachtig samen, samenvoeging is niet noodzakelijk zegt spr. Legt Ged. Staten ons het op, dan zullen we.het moeten aanvaarden, maar dan verzoek ik alvast zeer veel geld beschikbaar te stellen, want het zal verschrikkelijk veel kosten! Neem maar eens het raadhuis, dat is veel tè klein om al de ambtenaren te bergen! Ook zal er grote onenigheid ontstaan, de Sommelsdijkers zijn niet zo makkelijk, zegt spr.! Ze zullen zeggen: jullie doen niets aan onze gemeente! Spr. raadde het college aan het maar niet door te zetten, dan bewaren we de vrede riep spr. uit. Dan herinnerde spreker aan de grote

Dan herinnerde spreker aan de grote Oranjeliefde die er op het eiland is en de blijdschap die er was, toen H. Majesteit de Koningin op ons eiland kwam. De Koningin zei toen tegen de burgemeesters, dat ze ook burgervaders moeten zijn. Nu moet men z'n vader eren, welnu, zo willen we ook het college van G.S. als vaders eren, (en ook als moeder zei spr. tot het vrouwelijke lid) wanneer ze dan ook maar in dien geest handelen.

Dan gaf spr. een breed betoog over de woningbouw en wees er op, hoe vóór de oorlog de particuliere bouw veel goedkoper was, dan de zgn. overheidsbouw. Nu kan het college wel zeggen, jullie hebben het niet goed gedaan, maar spr. meende dat hij en de andere raadsleden uiterst hun best hebben gedaan. Spr. had eerbied voor het college en hij zou willen, dat later door de Flakkeeërs zou worden gezegd: „jullie zijn een goed college!" Leggen Ged. Staten de samenvoeging tóch op, noemde hij dit antidemocratisch. Spr. hoopte dat het zover niet zou komen, maar het historisch gegroeide zou blijven bestaan.

Eén voorstander! De heer L. v. d. Waal (P.v.d.A.) voerde daarna het woord. Dit was een van de voorstanders van samenvoeging. Spr. schetste de aaneengebouwde kommen der gemeenten Middelharnis en Sommelsdijk, waardoor ze in de loop der jaren practisch zijn samengegroeid. Beide gemeenten vormen één maatschappelijk geheel, die sinds vele jaren met één burgemeester volstaan. Verenigingen werken samen, men kerkt zowel in de ene als in de andere gemeente enz. Spr. somde dan de voordelen op van samenvoeging t.o. van de volkshuisvesting, onderwijs, openbare werken, de haven, het verkeer, algemeen beheer, brandweer enz. Spr. was een sterke voorstander voor samenvoeging van beide gemeenten, maar nam t.o. van samenvoeging met Stad aan 't Haringvliet een gereserveerde houding aan.

W«th<mder Zoeteman van Dirksland betoogde dat een gemeente geen administratief district is, maar een levend organisme. Er is z.i. niet aangetoond in het ontwerp, dat de saam te voegen gemeenten economisch geen bestaansrecht hebben. Nu zou Dirksland het vrij kalm kunnen opnemen, daar deze gemeente vrij spoedig de leiding zou hebben. Dit is juist een van de bezwaren. Grenscorrecties zijn echter wel noodzakelijk. Spr. bracht dan de verschillende verbeteringen, naar voren, die in de loop der jaren zijn aangebracht. Samenvoeging zal veel moeilijkheden geven, bv. de verre afstand en de finantiële gevolgen zijn niet onbelangrijk, daar de bestuurskracht van één gemeente voor 3, grotere offers zal eisen. Tenslotte achtte spr. het ondemocratisch om het tegen de wil der bevolking toch door te zetten en meende dat met grenscorrecties een bevredigend oplossing zou kunnen worden bereikt.

Wethwuider Witvliet van Herkingen zette uiteen wat de kleine gemeente Herkingen in de loop der jaren had tot stand gebracht en weten te bereiken. De gemeente Herkingen is in staat een eigen beleid te voeren, de afstand voor samenvoeging met Dirksland (6 km) is te ver. Raad en gemeentenaren verklaren zich dan ook fel tegen samenvoeging en verzoeken het wetsvoorstel in te trekken en verbetering te zoeken in wijziging der grenzen.

t/aat het paar^, op stal! Wethouider H. v. Kossum te Melissant (lid der Prov. Staten) wees allereerst op enkele onjuistheden in het wetsontv/erp. Hij schetste de totstandkoming van Melissant dat in 1480 werd bedijkt. Uit de bekende werken van jhr L. F. Tei­ Xeira de Mattos toonde spr. aan, dat Dirksland er éér was dan Melissant, maar dat Dirksland geheel door Melissantse gronden is ingesloten. De grenzen, die 500 jaar oud zijn, zijn dus historisch gegroeid. Met klem wees spr. de beschuldiging af, dat Melissant ten achter zou staan bij andere gemeenten. Hij wees op de nijverheid der bevolking, 45% bewoont een eigen woning, bouwplannen voor uitbreiding waren er al voor de oorlog, wegen en rioleringen ziin in orde, cultureel is ­men ook niet ten achter, waarbij spr. de aanleg van de speelweide noemde enz. enz. In de Napoleontische tijd van 1812 was er sprake van samenvoeging, in 1817 ook en in 1947 weer! Altijd heeft Melissant zijn zelfstandigheid bewaard en spr. zou dit paard maar op stal willen laten! Door samenvoeging kon het niet anders of de centrumgemeente zal bevoordeeld worden en de kleinere gemeente ten achter staan. Spr. wees samenvoeging algeheel van de hand.

Het raadslid de heer Keljzer van Stellendaim stemde in, met wat door de alg. gemachtigde Mr den Hollander was betoogd. Stellendam en Goedereede behoorden afzonderlijk te blijven, waarbij hij als voornaamste punt noemde, dat bij samenvoeging de haven zou teloor gaan en de garnalen­visserij ten dode zou zijn gedoemd. Spr. viel op verschillende punten de stellingen uit de M.v.T. aan en beweerde dat er noch gemeentelijk, noch kerkelijk enig verband bestond, zelfs niet wat de taal betrof.

De heer Tanis van Goedereede zeide dat er in 1934 reeds een actie was van de bewoners van de Oostdijk om bij Goedereede te worden aangesloten. Dit bleef om verschillende reden rusten, tot in 1941 Ged. Staten de buurtschap Oostdijk bij Goedereede zouden voegen. Door een bombardement werden echter de stukken vernietigd. De gemeenteraad van Goedereede achtte thans de tijd gekomen om dit gedeelte saam te voegen. In een prae­advies van B. en W. van 21 Maart is een eenvoudige grens aangegeven lopende over bestaande dijken en wegen, veel eenvoudiger dan in het wetsvoorstel! Spr. betoogde dit van kracht te doen worden. Hier is Ouddorp op tegen zei spr., waarbij hij wees op 2 misleidende foto's, van onder water staand gebied, die Ouddorp naar G.S. had gezonden! Tenslotte verzocht spr. het College in te willigen, dat de naam Goedereede in zijn bestaande spelling zou blijven en niet worden voorgeschreven dit met één e te schrijven.

De heer Hameeteman, raadslid te Ouddoirp wees op de moeilijkheden die tussen de gemeente Ouddorp en Goedereede waren ontstaan en schetste de toestand van de polders en het grensgebied zoals die in de loop der jaren zijn gegroeid. Spr. ging nader in op de eisen van Goedereede en zeide dat een zeer tegemoetkomende houding was aangenomen. Spr. hoopte tenslotte dat het college van G.S. met de wensen van Ouddorp rekening zou houden.

Voor Oude Tonge trad op de ambtenaar ter secretarie de heer Snieele, die een breed betoog had oip schrift gesteld. Het was aan de perstafel zeer moeilijk te verstaan. Allereerst merkte hij op, dat er 3 voorstanders waren in de raad (fractie P.v.d.A.) zodat hij niet namens de gehele raad sprak. Hij somde verschillende zaken op, waardoor Oude Tonge zich als een levende gemeenschap ontplooide zowel op maatschap­ pelijk, kerkelijk als cultureel terrein. De geaardheid der bevolking ligt geheel verschillend met die van Nieuwe Tonge, de afstand is ver e.d., zodat er niet de minste behoeften aan samensmelting bestond.

Wethouder E. Soldaat trad op als gemachtigde voor Stad aan 't Haringvliet. Hij zei van het ,,stedeke" dat het een kleine gemeente in veel zaken groot kan zijn. Er is een drukke haven, een levendige handel in uien en vooral in pootaardappelen, die naar alle streken der aarde gaan. Spr. somde op dat aan verbetering en vernieuwing van haven, weegbrug, motorspuit e.d. een bedrag was uitgegeven van f 368.000.—, straten en wegen verkeren in goede staat, er is een verenigingsgebouw en voldoende ontspanning. Aan bestuurskracht heeft het niet ontbroken, samenvoeging zou maar ernstige verwikkelingen geven.

Spr. stelde zich namens de gehele gemeente pertinent tegen.

Het R.K. bevolldngsdfel door samenvoegii^g in de linel Wotliouder Jacobs van Den Bommel sprak eeist namens de raad om daarna (als minderheid) eigen gevoelens naar voren te brengen. De raad wijst samenvoeging met Ooltgensplaat af. Op grond van de grote afstand (8 km) Van enig contact met O'Plaat is geen sprake en het is niet duidelijk hoe bij samenvoeging een krachtig bestuur moet ontstaan. De raad is echter niet tegen grenswijziging en voelt het als een groot bezwaar, dat de grens van de gemeente dwars door Achthuizen loopt. Den Bommel ziet de oplossing de buurtschap Achthuizen geheel öf bij Den Bommel öf bij Ooltgensplaat te voegen. Samenvoeging met Den Bommel zou betekenen, dat O'Plaat in zielenlal achteruit gaat. Anderzijds zou het politieke aspect van Den Bommel veranderen, omdat Achthuizen practisch geheel rooms katholiek is. Voor O'Plaat zou het geen belangrijke politieke verschuiving betekenen. Door de afname van het zielental in Den Bommel is dan een saamvoegen met Stad, de op 4 km afgelegen economisch gelijk gerichte bevolking meer aan te bevelen.

Eigen mening"'^ Als eigen mening vertolkte spr., dat zo het thans is, er een bevredigende toe­ (Vervolg z.o.z.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen