Tolklore en taal!

. y,e als kinderen vroegen: „vsrat nmen vanmiddag ete?" dan zei !jer altP' "^^^ ^® P°* schaft, mijn «1 vVe zullen nu verder gaan met eten De „aerepels" virorden „(g) eid" en „(g)eplt", d.i. de ogen worer uitgestoken; de boontjes en hof­ (peulen) v/orden „(g)erêept of eiiaeld". d.i. de punten voorden er •nomen en de „haeren" er tegelijk elrokken; men zegt ook wel „bóonen j gebakken schijfjes van nieuwe

j gebakken schijfjes van nieuwe appelen heten „poepsduiten"; men dort" ook hele poters in 't vet, na i( eerst goed gewassen en „eneusd" ijl men snijdt er van boven een In stukje af. Dat „poters" smore" rit soms tot een heel feest, het „po 1" waarbij ook een borrel komt. j„'„blommigen" aardappel ia kruilijf' 'sommige mensen houden meer eet „stieven" aerepel. Een slechte jjppel met een hard hart erin .„tmen een „knaster". Br ivordt veel „gebakke spek" gege­

Br ivordt veel „gebakke spek" gege­ ­ daaraan zit een „zweertje" of oertje", maar meer en meer spreekt van 't „korsje", als het hard geken is. Aan gekookt spek zit echter i zweerte of zwoerte. Reuzel noemt 5 in Goeree en op een groot deel Flakkee „kuzzebutter", gesmolten verhard rundvet is „rinfet". De uitmolten restanten noemt men kóonen koäntjes (in Flakkee: kaenen.) Vorsekrippen zijn de krapjes of "jjetjes, de voorste stukken van de

Om de spijzen te kruiden gebruikt a „kru­neute" d.i. notemuskaat of ru.naegels" (kruidnagelen); azijn Bit men nezien of nerzien. Jetoeren aten (eten) veel pap; ries­

Jetoeren aten (eten) veel pap; ries­ •p, blompap, kwielpap of gruttepap, vermoutpap, kaernemelksepap, gor­ (de beide laatste met stroop). i7houdt niet van dinne (dunne) pap, moet goed „Hevig" wezen. Biest of tepap is van de eerst bruikbare t van een vorsgekalfde koeje; die t is wat geels, d.w.z. stroef aan de Ouderwetse mensen zeiden soms nog) „pellegeerste" dus lêrlijk gepelde gerst tegen gort. Mijn otmoeder kookte ze met rozijnen eenflink stuk spek erin: we aten het kbij de gort met stroop. Andere mensen noemen pannekoeken

Andere mensen noemen pannekoeken „platte koeken"; meestal zegt men (til koeken; moewder bakt koeken. en heeft ook „drie in de panne", keoeke en ook Jan in de zak (d.i. een te koek van deeg, waarin krenten of in een oven gekookt). Olieen noemt men „ooljekoeken", die tal bestemd zijn voor feestelijke egenheden. Bruneboönen aten we «is met spekvet, azijn en stroop, witte nen met butter en suiker, dus niet ipijs by de aardappelen. Hvonds „doen ze een bakje melk", eloademelk, kenêelmelk, anniesilk (van anijszaad of tabletten), soflainmelk. Wie begint te eten zonder te bidden,

Wie begint te eten zonder te bidden, alt an as 'n heiden". „Je bint toch n beest, dat je zo6 mar begint." Als kinderen het eten niet lekker geg vinden, zegt moeder: „wacht mar zal d'r nog wel nae opsprienge." Minting­ van voedsel wordt over 't aleen als zonde beschouwd. In Charla en in de Hoekse Waard zegt men: «t oort is zal weer voer worre. Dit ; wat men nu te min vindt, zal fn later waarderen. „Oort" is het stro ' oi, dat de dieren niet opeten. Men it het uit de bak met een zogenaam „oortvurk". Kent men deze uitdruk­ S op het eiland ook ?,

»Je mot zie je, dat je den buuk (den nem) vol kriegt. Maar je moet niet 'liig eten: niet „of je mot góo hoole" f hoesje achter je zit". En niet zo, "l later „'t vet in je kele loapt", d.i. t na 't eten 't vet nog naar boven »t. Als je flink gegeten hebt, zegt '"el: „de katte zal mit je lege mae­ "let vortloape" of „je zal geen zand ?6o". Was het een of ander, b.v. "'jes, niet al te gaar, dan zei m'n to altijd; dan geef je mar 'n uw meer, dat komt overeen uut. Morse in dialektisch „morre", een jf^at „mort" krijgt 'n slabbe voor.

jf^at „mort" krijgt 'n slabbe voor. °» kopje koffie of thee noemt men een bakje drienken en soms ook wkje zupen. Een koekje bij de thee • koffie is een „mopje". Een „mop­ 's groter. Vroeger zag men hij de "™"ieneesklompjes", klontjes kan suiker met een vulsel erin. Bij" de koffie doet men ook: een sneetje koeke of een „best blaedje" (een plat gebak met sukadeplakjes en oranjeschilletjes (snippers) erop. Vroeger had men „Keesjes", ook een plat gebak, maar die heb ik in geen jaren meer gezien. Bij velen krijg je nog een „brokke", d.i. een boter­ of suikerkussentje of babbelaar. De melk schift bij het koken wel

De melk schift bij het koken wel eens, vooral die van een „vorse koeje"; men zegt dan; „de melk schiejt op tjocken" of „goot kepot."

Iemand stuurde me nog de uitdrukking: „veel peen in den huspot hè", d.w.z. erg veel drukte hebben. „Hie heit graag een vienger in de pap", betekent: hij wil medezeggenschap hebben, zijn stem moet ook gehoord worden.

Nu nog enkele vruchten: Setroen­ of orajjappels (sinaasappelen). Een citroen is een setroene, viegedoalen (geconfijte dadels), aelebessen (aalbessenaelebessesop is aalbessensap, dat men uit de bessen knijpt, „'k Mot nog sop niepe", d.i. ik moet nog bessen uitknijpen, dorebeien (kruisbessen) in Flakkee zegt men dorenappels, bramboezems (frambozen) aerebezems (aardbeien) moerbezems (moerbeien), weldraegers (kleiperen, perdiesappels (paradijsappelen. De oneetbare vruchten van de aard

De oneetbare vruchten van de aardappelplant noemt men „pappappels" (met de klemtoon op de 2e lettergreep), haezeneuten (hazelnoten), lombokkers grote olienoten, galneutjes (gewone olienoten.) Hiermee stap ik van 't eten en drinken af en wacht op nieuwe aanvullingen van de lezers. F. den Eerzamen, Wassenaar.

Pakjes voor militairen korea

Gedurende het tfldvak van 15 t.m. 28 Juli 1951 kunnen weer luchtpostpakketjes, mits deze niet aangetekend zijn, tot een maximum gewicht van 500 gram worden verzonden aan de militairen, behorende tot het Nederlandse Detachement Verenigde Naties in Korea en wel tegen betaling van het normale internationale tarief (zonder luchtrecht.) Deze mogelijkheid bestaat niet voor pakjes, bestemd voor de opvarenden van Hr. Ms. „van Galen".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen