�Groenland, continent der eenzamen"

„Waarom reist een mens naar Groenland?" zo stelde idie heer Anthony van Kampen zich de vraag. Hij deed dit om verschillende oorzaken; ten eerste om de ruines van de Vicking-nederzetting bij Julianakab te zien; dan om de veelbeschreven, legendarische Ijskap van Groenland te bezoeken; vervolgens het meest Noohrdelijke plaatsje ter wereld. Thule, te betreden, waar nog een 300-tal bloedzuivere eskimo's' zouden leven en tenslotte om zo mogelijk iets van de geheime Amerikaanse Air Base te zien. De spreker verdiepte zich in zijn betoog niet bij de vele moeilijkheden die moesten worden overwonnen eer deze reis kon worden aanvaard. Hij nam zijn gehoor aanstonds mee aan boord van de .Dronning Alexandrine', waarmee hij van Kopenhagen scheep ging naar Groenland, in gezelschap van zijnvnend Siebe van der Zee. Men koerste met een vaart van 12 mijl op Greenland's Zuidpunt, kaap Vaarwel aan. Toen deze kaap gerond was zakte men de strèiat Davis in, waar de eerste ijsbergen werden gezien. Ijsbergen soms vele honderden meters lang en vijftig meter hoog, door gletschers van Groenland uitgestoten en in zee geworpen. Als men weet, dat zo'n ijsberg slechts voor 1/10 deel boven water drijft en 9/10 deel onder 2ach heeft, is het bijna met in te denken, welke geweldige ijsklompen dit zijn. Als zo'n ijsberg langs het schip dreef voelde men de koude er afstralen.

De reis duurde in totaal 7 S. 8 dagen; twee 'dlagen voer men langs de kust van West Groenland, met bestemming Godthaab. Godthaab (wat Goede Hoop betekent) is de hoofdstad van Groenland en telt slechts 700 inwoners. Trouwens, de gehele bevolking van Groenland is schaars en bedraagt in totaal 22000 inwoners, w.o. slechts enkele honderden Europeanen. En dat in een land met een oppervlakte van 2.176.000 km.! Slechts smalle kuststroken zijn echter bewoonbaar, in dit Arctia, is men in het land van het eeuwige ys.

De eerste aanblik van de kust viel niet mee; rotsen en ijs! <In de fjord wordt men als 't ware ingesloten in een wereld van graniet en basalt. De Denen, — Groenland staat nl, onder Deens protec

Groenland staat nl, onder Deens protectoraat — wisten van hun konast af en waren wel nieuwsgierig wat die Hollanders nu eigenlijk kwamen doen. Toen ze de plannen vernamen, bulderden ze van de lach! Hoe hadden zij het transport gedacht? Met coasters? Die voeren zo eens een enkele keer In 't' jaar de richtmg van Thule uit! Tijd kan men er niet bepalen, herhaaldelijk hoorde men: „imaka", wat neerkwam op ,,misschien!" Misschien vandaag, misschien over een maand.

Dagenlang moest worden gewacht waarbij veel verkenningstochten werden gemaakt. Uit hetgeen dhr. v. Kampen daarvan vertelde, bleek wel, dat Groenlanders t.a.v. hygiëne uiterst primiteve opvattingen hebben. Men ruikt ze een uur in de wind. Het gebeurde, dat er net een grote potvis was gestraond, een extra'tje dat met graagte wordt ontvangen in dat land van vis en traan Toen dit beest aan wal was getrokken zag hij, dat de kindleren er op kropen met messen de huid er af tomden en daarvan grote stukken in hun mond staken! Ze smulden van deze lekkernij met wangen druipend van vet en geronnen bloed!

Na een maand kwam. zo'n' coaster, de „Tikerak", wat betekent; ongeregelde bezoeker. Het was een smerig schip met een slome bemanning. De kapitein besloot eerst naar het Zuiden te varen dat de plannen in de war dreigde te sturen, maar waar een voordeel aan za n.1. om de Vicking-ruines te bezoeken. Na twee dagen varen, waarbij enorme ijsbergen werden gezien werd op de kust aangestuurd, naar de nederzettmg Julianehaab. Kort onder dte kust bewogen zich de kajakken, de fragielste vaartuijes ter wereld, waarmee de Groenlanders op de robbenvangst gaan. Het doe der reizigers om de Vikingruines dreigde te mislukken, maar na lang praten en marchanderen kon een slecht onderhouden vaartuigje de „Tunek" worden gehuurd. Die oude ruines — waarbij de geschiedenis van Erik de Rode, die in 980 uit Noorwegen was verbannen — weer opleefde, werden door Siebe van der Zee gefilmd. Na hier twee dagen gezworven te hebben ging het terug naar Godthaab, waar weer een periode van wachten moest worden ondergaan Eindelijk echter kwam de gelegenheid om naar de meest Noordelijke nederzetting ter wereld te vertrekken. Onderweg werd Sukkertoppen, Holstersborg en Egedesminde aangedaan. De Poolcirkel was gepasseerd en 24 uur per da scheen de zon. Het was een fantastisch schouwspel, deze middernachtzon over het water van de Straat Davis te zien schijnen, vertelde de heer van Kampen Toen voer men de Diskobaai binnen Hier begon het werkelijke Groenland, het werkelijke Arctica. Hier lag de IJskap, vlak achter de rotsen van de kust De kou werdl intenser, vooral wanneer de witte ijsreuzen voorbij schoven. Er kwam ook een indoordringbare mist. De slome zeelui bleken echter uitstekende navigators te zijn, ze loodsten de Tikerak op onbegrijpelijke wijze tussen de ijsbergen door naar Jacobshavn. Heel de gemeenschap, Groenlanders en Denen, wachtte hen daar op.

Andissa

De spreker vertelde interssante dingen van dat land. Van de Far Oerdokter en van zijn hospitaal, van de kinderen, die ,,over" waren, bastaarden, die daar werden verzorgd. Van magere honden en van het harde leven, in dit land zonder verse groente en fruit. En van Andissa, het kmdje, dat van Kampen mee zou nemen, naar Holland, maar waarvoor de Deense regering geen toestemming gaf.

Naar de Ijskap

'Ongelofelijke avonturen werden beleefd op de tocht naar de Ijskap, onder leiding van de Franse expeditie. Met de weasels, een soort amphibi-voertuig op rupsbanden moest de tocht gemaakt. Deze IJskap, heeft een oppervlakte van bijna 2.000.000 kilometer (landijs) en is in het midden 3000 km. hoog.

Onbeschrijfelijk is, wat op deze tocht naar dit wereldwonder werd beleefd. Zonder leidmg van de moedige Fransen was het nooit gelukt. Zij waren de eerste Hollanders die op deze onmetelijke ijsvlakte, de geboorteplaats van ijsbergen en van storm, voet zetten. Onder de Semarsuaq, de saamgeperste ijsmassa's, hoorden ze de smeltrivieren ruisen, en met donderend geweld de ijsmassa's m zee storten.

Spreker gewaagde van Robert Peary, de Amerikaan, die in 1905 dte Pool ontdekte. Hij was de vriend van de Eskimo's'. En van Knud Rasmussen (1879— 1933) de grote man van Groenland, die het Eskimo-paradijs stichtte, aan de voet van de Thule-berg. Helaas was d laatste groep onvervalste eskimo's juist 6 weken tevoren 100 km Noordelijker vertrokken. Een enkele overgeblevene, o.m. de kleine, onaangenaam riekende Odak, die met Peary naar de Pool was geweest, heeft men er ontmoet,

Belangr^k Amerikaans strategisch punt

De verdere belevenissen behelsden een bezoek .aan het belangrijke strategische punt in het Noordelijkste deel der wereld: de Thule's Air Base. Ook hier wisten ze door te dringen, ofschoon het verboden was. Ongelooflijk wat de Amerikanen daar hadden gepresteerd, een complete stad, raidio-stations, een 32 km lange autoweg, vliegvelden enz. Aldoor was er geronk in de lucht, van straaljag'ers en zware bombardeurs. De eskimo's' hadden er de vlucht voor genomen Tienduizend jongen mannen zijn er, slechts één vrouw, de 60-jarige Msrs. Noordpool!

Op de film kregen we van dit Ultima Thule — het einde der wereld — ongelooflijke dingen te zien. De Semarsuaq, de Ijskap, de Umanak, de berg met d vorm van een hart en de Thule berg. En dan de geluidsopnamen, die waren meegebracht, het gezang van de Groenlanders, uit dit continent der eenzamen. De spreker had aan het eind van d avond een dankbaar applaus te oogsten en een hartelijk dankwoord van de voorzitter. Het was inderdaad een zeldzame avond voor het Wetenschappelijk Genootschap.

We verwijzen tegelijkertijd naar het boek dat Anthony van Kampen over Groenland geschreven heeft, wat de derde druk reeds beleefde. Wie meer van „het continent der eenzamen" wil weten, kope en leze dit boek. (Het is voorradig in boekhandel Gebr. jéte Waal te Middelharnis. De prijs is fraai gebonden ƒ 7.90.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen