Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De geheime documenten van Yalta

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De geheime documenten van Yalta

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

n.

Op de eerste zitting van de Conferentie van Yalta zei President Roosevelt, dat de V. Staten hoogstens twee jaar zouden meedoen aan de bezetting van Duitsland, (het zijn er nu intussen reeds 10 geworden!) Churchill schrok hiervan, want dan zou deze zaak alleen op Engeland neerkomen en daarom drong hij erop aan, dat Frankrijk er ook in betrokken zou worden, hetgeen ook gebeurde. Een andere zaak, die te Yalta gere

Een andere zaak, die te Yalta geregeld moest worden, was de oprichting van de „Verenigde Naties" en de daaraan verbonden moeilijkheden. Eén der voornaamste daarvan was het stemrecht in de Veiligheidsraad. Roosevelt stelde voor, dat tenminste 7 leden van de elf vóör een besluit moesten stemmen, wanneer het procedurekwesties betrof. Over alle aangelegenheden van groter gewicht, zoals toelating van staten, het onderdrukken en regelen van geschillen etc. zou met algemene stemmen van de permanente leden beslist moeten worden, m.a.w., als de V.S., de Sovjet-Unie, Groot-Brittanië en Chma het niet eens waren, was de Raad tot machteloosheid gedoemd. Dit was het z.g. veto. Dit is tenslotte zo aanvaard en de regeUng is nog steeds onveranderd. Naar men weet, is de Sovjet-Unie de enige, die herhaaldelijk van dit veto-recht gebruik gemaakt heeft. Bij de bespreking van deze kwestie te

Bij de bespreking van deze kwestie te Yalta heeft Stalin o.a. het volgende gezegd: „Ik vrees, dat al zijn de drie grote mogendheden nu bondgenoten en al zal geen van haar een daad van agressie begaan, de drie leiders binnen tien jaar of nog eerder van het toneel verdwenen zullen zijn en er een nieuwe generatie aan de macht zal komen, die de oorlog niet heeft meegemaakt en vergelen is, wat wfl doorstaan hebben. Wy allen willen de vrede voor minstens vüftig jaar veilig stelten. Het grootste gevaar is gelegen in een conflict tussen ons drieën Daarom moeten wij nagaan hoe onze eenheid in de toekomst zeker te stellen is." Alzo sprak Stahn begin 1945, maar een half jaar later reeds was er met de Russen niets meer te beginnen.

Hoe het op zulke conferentie toegaat by een feestelijk diner, moge blijken uit de volgende citaten. Churchill, een dronk uitbrengende op Stalin, sprak: „Wij beschouwen het leven van Maarschalk Stalin als van de grootste waarde voor ons aller hoogste verwachtingen. Ik hoop, dat de Maarschalk voor het volk de Sovjet-Unie gespaard mag bUJven. Ik verkeer met meer moed en hoop in deze wereld, wanneer ik mij met deze grote man, wiens faam niet alleen in geheel Rusland is uitgegeven, maar in de gehele wereld, op voet van vriendschap en vertrouwelijke omgang bevuidt."

Stalin antwoordt even vleiend: „Ik hef het glas op de leider van het Britse Rijk, de dapperste van alle minister-presidenten in de wereld de belichammg van politieke ervaring en militair leiderschap. In de geschiedenis der diplomatie ken ik geen nauwere alliantie van deze grote mogendheden dan deze. In een alliantie moeten de bondgenoten elkander niet bedriegen. Diplomaten zeggen: waarom zou ik mijn bondgenoot met bedriegen. Maar ik als naïef man acht het beter dat niet te doen. Mogelijk is ons bondgenootschap zo sterk juist omdat wij elkander niet bedriegen. Deze woorden lezende in het licht van de laatste 10 jaren kan men moeilijk een glimlach onderdrukken!

Het moeilijkste vraaigstuk, waarvoor de conferentie stond, was Polen. Dit land, waarvoor in 1939 Engeland en Frankrijk de oorlog waren ingegaan, dreigde in Russische handen te komen Het rode leger had geheel Polen veroverd. De uitgeweken Poolse regering in Londen werd door de Russen niet erkend, doch deze hadden in Lublin een zg. Poolse regering van hele en halve communnisten gevormd, om zo van dit land een satellietstaat te maken. Vooral Churchill spande zich erg in om een oplossing te vinden. Hij zei, dat het zijn wens was, dat de Polen in vrijheid en op hun eigen wijze zouden kunnen leven en dat er vrye verkiezingen moesten worden gehouden. Stalin zei, dat de Sovjet- Unie Polen onafhankelijk, vrij en sterk Wenste te zien! Maar het moet uiteraard een regering hebben, die Rusland vriend schappelijk gezind was. En toen kwam hl] al gauw op de grenzen van dat land. In het Oosten wilde hij wel een Curzonlime aanvaarden (waardoor Polen zeer veel grondgebied aan Rusland zou moeten afstaan), maar dat land zou dan in het Westen schadeloos gesteld worden ten koste van Duitsland. De grens zou daar volgens Stalin moeten lopen langs de Oder en de Neisse (waar ze nu ook inderdaad loopt).

Churchill wees erop, dat dan ,,de Poolse gans dermate met Duits voer werd vetgemest, dat zij aan indigestie zou sterven." Om dit te voorkomen, zouden zeker 6 millioen Duitsers naar het Westen moeten worden verplaxitst. Stahn merkte op, dat alle Duitsers in de gebieden al op de loop waren g-egaan. President Roosevelt meende echter, dat een uitbreiding van de grens tot de Neisse niet gerechtvaardigd was, waarop StaUn antwoordde , dat de Polen vroeger wel een grote haat tegen de Russen hadden gehad, maar dat die had plaats gemaakt voor sympathie en zelfs geestdrift! Tenslotte werd in het eindcommuniqué gezegd, dat er een voorlopige Poolse regering op brede basis zou Worden gevormd (waarvan natuurUjk nooit Iets gekomen is), dat de Oostgrens ongeveer de Curzonlijn zou volgen, maar dat de Westgrens pas op de vredesconferentie zou worden vastgesteld (die er nog steeds niet geweest is!) De Amerikanen wilden, dat Rusland

De Amerikanen wilden, dat Rusland ook zou gaan naeedoen aan de oorlog tegen Japan. Achteraf lijkt ons dat een politieke dwaasheid, want dan zou Rusland in het Verre Oosten ook mee kunnen praten ter v.'edesconferentie. We moeten echter bedenken, dat de Amerikanen meenden, dat het verslaan van Japan nog anderhalf jaar zou kosten na de capitulatie van Duitsland en dat zij toen nog geen atoombom hadden. Stalin beloofde 2 a 3 maanden na de overgave van Duitsland deel te nemen aan de oorlog tegen Japan op voorwaarde o.a. dat de Sovjet-Unie Zuid-Lachalin en de Koerilen zou krijgen. Dit werd door Roosevelt en Churchill goedgevonden. Later heeft men het met name Roosevelt in Amerika zeer kwalijk genomen, dat hij deze concessies had gedaan.

Aan het slotdiner op 10 Februari werden er wederom veel mooie woorden gesproken. In een particulier gesprek ver- Lelde Churchill aan Stalin, dat er na de val van Hitler in Engeland verkiezingen zouden worden gehouden. De laatste was van mening, dat de positie van Churchill wel verzekerd was.

„Wie zou een beter leider kunnen zijn dan hij, die de overwinning heeft t>ehaald?" Maar Churchill zei, dat er in Engeland twee partijen bestaan en elke verkiezing risico's met zich brengt. „Eén party is veel beter", zei Stalin! (naar men weet. werd Churchill in de zomer van 1945 door de Engelse arbeiders weggestemd; dat was hun dankbaarheid.)

De deelnemers aan de Conferentie vertrokken over Egypte. Op een Amerikaanse kruiser sprak Churchill in de haven van Alexandrië met Roosevelt. Ze namen daar hartelijk afscheid. „De President", zo schrijft Churchill, „zag er vredig, maar broos uit. Ik had het gevoel, dat hij al min of meer van het leven was losgemaakt. Ik zou hem nooit weerzien."

Het was inderdaad Roosevelt's laatste reis. Op Donderdag 12 April overleed hij plotseling op de leeftijd van 63 jaar. 's Middags, terwijl hij poseerde voor een schilder, die zijn portret maakte, kreeg hij een plotseUnge ineenstorting. Enkele uren later stierf hij, zonder tot bevrastzijn te zijn gekomen. Hij overleed op het hoogtepunt van de oorlog. Churchill hield in het Lagerhuis een magistrale herdenkingsrede, die hij eindigde met de woorden: „Ons blijft slechts over te zeggen, dat

„Ons blijft slechts over te zeggen, dat in Franklin Roosevelt de grootste Amerikaanse vriend gestorven is, die wij ooit hebben gekend, en de grootste voorvechter der vrijheid, die ooit hulp en troost gebracht heeft uit de Nieuwe Wereld aan de Oude."

We hebben in het voorgaande een kort overzicht gegeven van de besprekingen te Yalta aan de hand van Churchill's Memoires. Het Amerikaanse State-Departement heeft gemeend, de documenten ervan te moeten pubUceren. Erg verstandig kunnen wij het niet vinden. Churchill schijnt op de conferentie, ondanks het feit, dat hij hard voor Frankrijk gevochten heeft, één en ander ten nadele van de Fransen gezegd te hebben, terwijl Roosevelt uitsprak, dat En­geland Hongkong best kon opgeven enz Gelukkig heeft de publicatie minder kwaad aangericht dan gevreesd werd en heeft de Franse Senaat de Parijse verdragen met grote meerderheid goedgekeurd, maar het blijkt toch, dat de Amerikaanse democratie zeer ontactisch kan zijn in haar handehngen.

Dit artikel werd u aangeboden door: Eilanden-Nieuws

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 2 april 1955

Eilanden-Nieuws | 10 Pagina's

De geheime documenten van Yalta

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 2 april 1955

Eilanden-Nieuws | 10 Pagina's