KIJKYENSTER
De Zwingli-bond. Wie was Zwingli? Eerlijkheid gewenst.
Get^urende het vorige weekend is in Heere'nveen de jaarlijkse conferentie van de Zwingli-bond, de vereniging van ünks-vrijzinnigen gehouden. Dr. J. Buitkamp, voorganger van de vrijzinnig-hervormden in Rotterdam, heeft daar gesproken over de betekenis van de Bijbel in onze tijd. Het is een merkwaardig verschijnsel
Het is een merkwaardig verschijnsel dat de Bijbel op het ogenblik overal in discussie is. Er kan bijna geen congres of conferentie plaats vinden, zonder dat over Schriftgezag en Schriftget)ruik wordt gesproken. „Klare Wijn", liet geschrift van de Hervormde synode, waaraan we onlangs enige aandacht hebben besteed, was er een symptoom van. De Bijbel is „in", zouden we kunnen zeggen.
Nu zijn we natuurlijk erg benieuwd, wat de vrijzinnigen in onze tijd van de Heilige Schrift denken. We weten immers, dat juist de vrijzinnigen elke binding aan Schriftgezag verwerpen. Daar gaan juist onze wegen uiteen, op het punt van de autoriteit van de Schrift. Is de Bijbel het boek van de Godsopenbaring of is het een menselijk, een religieus geschrift?
En dan blijkt er toch bij de vrijzinnigen, althans bij „Zwingli" nog niets veranderd te zijn. Dr. Buitkamp heeft het onomwonden gezegd: De Bijbel is geen joods boek, ook geen protestants of katholiek boek, de Bijbel is een boek met een algemene levensbeschouwing. En de kern van de Bijbel is de leer van Jezus, dat we God moeten liefhebben als onszelf en onze naaste als onszelf. Deze boodschap geldt voor alle tijden. Ie rest van de Bijbel, aldus Ds. luitkamp, kan bijgezet worden in een nuseum voor godsdienstgeschiedenis. Zo, dat weten we dan. Verreweg het grootste gedeelte van de Heilige Schrift is een museumstuk. De extreme vrijzinnigheid is in honderd jaar tijds weinig of niets veranderd.
^ ir Maar nu zitten we toch met een pro- )leem. Dat de links-vrijzinnigen het gezag yvan de Heilige Schrift niet aanvaarden en allerlei fundamentele leeritukken van het Christendom loochenen is eigenlijk geen nieuws voor ons. IVe kunnen ons erover bedroeven, maar TC hoeven ons er niet over te verwonieren. Maar, zo vroeg iemand me onlangs, hoe is het nu mogelijk dat de meest radicale vrijzinnigen zich hebben georganiseerd in een bond, die de naam ran een der Hervormers, Zwingli, iraagt? Was Zwingli dan misschien )ok vrijzinnig? Of hebben ze zich geleel ten onrechte aan deze Hervormer rastgeklampt?
i Ik zal het maar eerlijk zeggen, ik vist het eigenlijk ook niet. Maar omdat k het zo'n interessante vraag vond, leb ik er de boeken op nageslagen. flsi hier dus volgt heb ik niet van ezelf, en als iemand het beter weet, an moet hij het maar zeggen-.
11 Wie was Zwingli? Erg bekend is hij •aarschijnlijk niet onder ons. Calvijn, laar kunnen we allemaal een woordje iver meepraten en van Luther weten e ook nog wel iets af. Maar Zwingli is echt niet de meest bekende van de Hervormers.
Héél in het kort dan een paar feiten t zijn leven. Huldrych Zwingli werd ieboren op 1 jan. 1484 te Wildhaus. In 'In studententijd spoorde een van zijn leermeesters hem aan tot het lezen van de Heilige Schrift. Tengevolge daarvan begon hij, toen hij pastoor was geworden te Glarus en later te Einsiedeln, te twijfelen aan de overgeleverde kerkleer. In 1519 werd Zwingli pastoor aan de domkerk te Zurich. Terstond begon hij daar met de regelmatige uitlegging van Gods Woord. Hij maakte kennis met de geschriften van Luther, die hij zeer hoog achtte, al bleef hij altijd volhouden, dat hij ook zonder de boeken van Luther door eigen onderzoek de waarheid van Gods Woord zou hebben gevonden. Steeds meer kwam in zijn prediking de rechtvaardiging van de goddelozen centraal te staan. Verschillende geschriften zagen van zijn hand het licht, o.a. over „De duidelijkheid en de zekerheid van het Woord Gods".
Inzake de sacramenten had Zwingli meer vrije opvattingen. Uit verzet tegen het roomse bijgeloof kwam Zwingli ertoe de doop niet als een sacrament te beschouwen, maar als een teken van inlijving in de kerk. Ook het avondmaal zag Zwingli bijna uitsluitend als symbool.
Hoewel er in Zwitserland veel verzet was tegen de reformatorische arbeid van Zwingli werd toch de stad Zurich spoedig voor de Hervorming gewonnen. Het gevolg was echter dat de R.K. kantons aan Zurich de oorlog verklaarden. Zwingli heeft zijn leer met ziJn leven moeten bezegelen; op 10 okt. 1531 is hij in de oorlog gesneuveld.
Hoe is nu de vereniging van vrijzinnig-hervormden ertoe gekomen, de naam van deze Hervormer te kiezen? We zagen reeds dat Zwingli een boek heeft geschreven over de duidelijkheid en de zekerheid van het Woord Gods. Voor de vrijzinnige Schriftopvatting kunnen ze zich zeker niet op hem beroepen. Maar waarvoor dan wel?
De Zwingli-bond is opgericht in het jaar 1948 door één van de meest radicale vrijzinnige predikanten in de Ned. Herv. Kerk, ds. H. van Lunzen te Odoom. De bond stelde zich ten doel te protesteren tegen de verschuiving naar rechts, die bezig was zich in de vrijzinnigheid te voltrekken. Met andere woorden, de vrijzinnigen waren niet vrijzinnig genoeg. En vooral tegen de invoering van de nieuwe kerkorde, die immers leertucht in uitzicht stelde, waren de linkse vrijzinnigen fel gekant. Ze kozen de naam Zwingli omdat ze zich verbonden voelden aan diens „hartstochtelijke waarheidsdrang". Dat Zwingli echter bij zijn zoeken naar de
Zwingli echter bij zijn zoeken naar de waarheid tot heel andere vondsten is gekomen, deed blijkbaar niet terzake...
De Zwingli-bond heeft zich van meet af aan sterk verzet tegen elke dogmatische binding. Artikel 10 van de Kerkorde, waarin gezegd wordt dat de kerk belijdt in gemeenschap met de belijdenis der vaderen en dat de kerk weert al wat haar belijden weerspreekt, is haar altijd een doorn in het oog geweest. Het jaar 1961, waarin de leertucht op gang zou komen, hebben ze met angst en beven tegemoet gezien. Gelukkig voor hen, maar jammer voor de kerk is er tot nog toe van de leertucht niet veel terecht gekomen. De Kerk schijnt nog te aarzelen om die weg in te slaan. En de Zwingli-groep, die steeds heeft gedreigd, niet te willen leven in een kerk met een belijdenis, acht blijkbaar ook de tijd nog niet gekomen om heen te gaan...
Dat laatste zou ik eerlijk vinden. In een kerk waarin de drie formulieren van enigheid gehandhaafd blijven als de belijdenis der vaderen (ook al functioneert die belijdenis dan niet zoals we wel gaarne zouden wensen), is geen plaats voor vrijzinnigen. De Zwinglibond moest daarvan de konsekwenties onder ogen zien. Evenmin als ze er recht op hebben de naam van Zwingli in hun vaandel te voeren, evenmin hebben ze recht op een plaats in de kerk der vaderen.
kerk der vaderen. WAARNEMER.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 22 september 1967
Eilanden-Nieuws | 10 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 22 september 1967
Eilanden-Nieuws | 10 Pagina's