Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Keutjesdag Op Walcheren

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Keutjesdag Op Walcheren

Zeeuwse wandelingen

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Jaren geleden werd hier de Middelburgse almanak uitgegeven, zoiets als de beroemde Enkhuizer. Boven iedere maand stond de ouderwetse naam met een plaatje dat de betekenis van die naam uitbeeldde. Bij november stond: slachtmaand. Wel heeft deze maand niet het monopolie van „varkensmoorden", ook in andere maanden verliezen heel wat keuen het leven. Maar in november hebben toch wel de meeste „sterfgevallen" plaats.

Als big begonnen.

Voor de boer is de grootste drukte op het land nu voorbij. Men is nu bezig aan het laatste bedrijf, de mangels en suikerbieten. Het is een heel jaar hard werken geweest.

Vooral in de zomermaanden genoot hij maar een korte nachtrust en ook het najaar gaf nog heel wat te doen. Blij waren ze met een zomer zoals die van dit jaar, zonder stagnatie konden ze doen wat ze wilden. Maar tijdens al die drukte was er één

Maar tijdens al die drukte was er één op de boerderij rustig en kalm: het mestvarken. Hoe luier en vadsiger trouwens de keu is, des liever heeft het de boer: dan wordt ie immers gauw vet! In het voorjaar heeft hij het beest gekocht als jong biggetje of mogelijk zelf wel gefokt. Heel de zomer heeft het dier doorgebracht in een donker hok met een mestput erbij. Maar deze minder-welriekende omgeving heeft ons keutje geen kwaad gedaan. Integendeel, het is prachtig gegroeid en erg corpulent geworden.

Geen wonder ook: het had een lui, gemakkelijk leventje, het kon echt rentenieren op varkensmanier. Veel liggen, ter aangename verpozing eens een poosje ih de mest wroeten, weer liggen en slapen, en daarbij snorken als een varken. En vergeet vooral niet: lekker eten, lekker naar zwijnensmaak tenminste. Een papje van meel met soms fijngestampte gekookte aardappelen er door. Het zijn de „poters", de allerkleinste van de aardappeloogst. Maar wat maalt een varken daarom! Hij slobbert met smaak in korte tijd zijn etensbak leeg. En met zijn kleine oogjes kijkt hij je vanonder zijn grote flaporen eens aan, alsof hij zeggen wil: het is fijn geweest! Mijn keutje, wat wil je nog meer!

We kunnen ons in Zeeland haast geen boerderij indenken zonder varkenshok, van steen of van hout gemaakt. Bij de in de laatste jaren gebouwde hofsteden ontbreekt het soms. Tegenwoordig zijn er verscheidene boeren, die geen varken meer houden. Ze kopen wat ze nodig hebben in de slagerswinkel, net als de burgers in de stad.

De slager komt.

Nu is het november en voor het beest is het einde gekomen. Daar is de slager van het dorp gearriveerd. Met de boer gaat hij in het varkenshok en ze binden het dier een touw aan zijn poot. Met veel moeite, met wat trekken en duwen, heeft men het logge gedierte eindelijk op het erf weten te krijgen. Heeft het er misschien een voorgevoel van dat dit zijn laatste wandeling is?

Vroeger werd het dier op zijn zijde geduwd, de slager ging er bovenop zitten en met een goed gerichte steek in de keel werd er een eind aan zijn leven gemaakt. Aan schreeuwen geen gebrek! Vanwege de dierenbescherming moet men ze nu door een schot in de hersens eerst bedwelmen. Een paar bossen stro, vakkundig langs

Een paar bossen stro, vakkundig langs en over het lichaam gelegd, worden aangestoken om op deze manier de borstelige haren weg te branden. Dan wordt de verbrande bovenlaag van de zwoerd er afgeschraapt. Hè, wat ruikt dat lekker! Een van de kinderen mag daarbij de slager helpen door op de plaats der behandeling telkens een pollepel water te gooien: dat schrapt gemakkelijker.

Een gezellige drukte, zo'n keutjesdag! De vrouw des huizes heeft vandaag volop te doen. Ze moet Keulse potten gereed zetten voor lapjes en hutspot, een schaal voor de worst, een teil voor oren en poten, een schoteltje voor de hersens. Straks moet ze kokend water gereed hebben, zorgen dat de lever met toebehoren op tijd gaar is voor het maken van leverworst, de onvervalste boerenleverworst, bij geen enkele slager in de stad zo lekker te krijgen. Ze moet zorgen voor voldoende kilo's zout, voor peper en gestoten kruidnagels.

Bij de verder voortgaande ontleding van het vette lichaam vraagt de slager haar mening of de worst erg vet moet zijn, of de hammen tot lapjes moeten gesneden worden. Ze moet proeven of de leverworst zout genoeg is, kortom allerlei aanwijzingen over de varkensfragmenten moeten de baas en bazinne geven, al naar hun smaak of bedoeling is.

Dergelijke toneeltjes zijn in het najaar dikwijls te zien, meestal des morgens vroeg en in de voormiddag. Van ver ziet ge de vlammen opstijgen tijdens het branden.

Snijden, hakken, drinken.

Als het varken dood is komt de boer met de gebruikelijke tractatie: de fles met bitter. „Veel zegen met de dooien", of „dat je 'm in gezondheid mogen opeten", is de traditionele zegenwens van de slager. Met één slok verdwijnt inmiddels het brandende bruine vocht door het keelgat. De boer mompelt een bedankje en volgt uit hetzelfde glaasje zijn voorbeeld.

De slager doet zijn witte schort voor en gaat het dier ontleden. Op bepaalde momenten wordt de tractatie nog een paar keer herhaald zoals b.v. bij het zouten. Er wordt beweerd dat men spek en

Er wordt beweerd dat men spek en vlees beter bewaren kan als er een „drankasem over heengegaan is. Vooral oude slagers hielden aan deze gewoonte vast. Ik heb er een gekend, die in de drukste tijd, toen hij 's namiddags nummer drie van het leven moest beroven, soms glad mis stak en het varken niet doodde, maar martelend vermoordde (toen werden ze nog niet geschoten). Bij de eerste twee was de fles te dikwijls rondgegaan! En wat zegt u van dit geval (historisch)? Een boerin maakte enkele weken na

Een boerin maakte enkele weken na de slacht een pot met lapjes open, die totaal bedorven was. De niet al te nuchtere slager had vergeten ze te zouten! Er zijn echter ook slagers die geen druppel sterke drank gebruiken, en de spullen blijven even goed als vroeger bij drinkende slagers.

Komen de buren soms eens belangstellend informeren „oeveel of tie wel gewogen eit", dan worden ze eveneens onthaald. Ook zij spreken hun goede wensen voor een opeten-in-gezondheid uit. Eerlijk gezegd, de belangstelling voor het glaasje is soms hoofdzaak, die voor buurmans varken nummer twee! Ja, het is moeilijk oude tradities, vooral wanneer het „lekkere" gewoonten zijn, uit de wereld te helpen. De volgende keer gaan we eens van het pas geslachte varken proeven, we gaan vosse soppen eten.

Middelburg. L. van Wallenburg.

Dit artikel werd u aangeboden door: Eilanden-Nieuws

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 24 november 1967

Eilanden-Nieuws | 12 Pagina's

Keutjesdag Op Walcheren

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 24 november 1967

Eilanden-Nieuws | 12 Pagina's